تراکم دینامیکی: روشی مؤثر برای مقابله با پدیده روان‌گرایی، بررسی موردی: پروژه حوض خشک مجتمع کشتی‌سازی فرا ساحل ایران

یکی از علل اصلی خرابی‌ها در هنگام زلزله و زمان اعمال نیروهای شدید، گسیخته شدن زمین است. گسیختگی زمین ممکن است به واسطه وجود ترک‌ها و شکاف‌ها، حرکاتی مانند خزش و یا از دست دادن مقاومت زمین به وقوع بپیوندد. پدیده از دست دادن مقاومت زمین در زمین‌های ماسه‌ای، ممکن است به دلیل افزایش فشار آب حفره‌ای روی دهد و این پدیده سیلان یا روان‌گرایی خاک نامیده می‌شود. یکی از روش‌های به‌سازی خاک برای افزایش مقاومت در هنگام اعمال بارهای دینامیکی، فرآیند تراکم دینامیکی است. معمولاً طراحی و کاربرد تراکم دینامیکی تا حد زیادی بر اساس ارزیابی‌های مهندسی و اجرای آن به صورت آزمایشی انجام می‌شود. تراکم دینامیکی یک طراحی فعال است که در حین اجرا با توجه به واکنش زمین در برابر ضربات وارده نیاز به بازنگری و اصلاح روش دارد. گستره مورد بررسی بر روی رسوبات ساحلی کواترنری در منتهی‌الیه جنوب غربی زاگرس چین‌خورده قرار دارد. در مناطق12گانه بستر کارخانجات تعمیر و ساخت کشتی مجتمع کشتی‌سازی و صنایع فراساحل ایران واقع در40 کیلومتری غرب بندرعباس، برای مقابله با پدیده روان‌گرایی از روش تراکم دینامیکی استفاده شده است. در حین اجرای مراحل مختلف تراکم دینامیکی، مشکلاتی از قبیل : تراوش آب در محل گمانه‌ها، تورم زمین‌های اطراف گمانه‌ها و تراوش آب در مرحله اتوکشی به‌وقوع پیوست. برای مقابله با آن‌ها این راه‌کارهای پیشنهاد می‌شود:1. تخلیه آب از درون گمانه‌ها با پمپ، 2. انجام عملیات تراکم دینامیکی در دو مرحله به ‌همراه در نظر گرفتن زمان کافی بین مراحل اعمال ضربات، 3. لجن‌برداری زمین‌های اطراف و ریختن مخلوط درشت‌دانه و در نهایت، در صورت نیاز زه‌کشی نسبتاً عمیق در ناحیه وسیع.