تدوین مداخله اختصاصی شده برای ترویج زایمان طبیعی در زنان باردار نخست زا: یک مطالعه تکوینی

مقدمه: با وجود اینکه انجام سزارین در شرایط خاص می‌تواند نجات‌بخش مادر و نوزاد باشد، ولی دارای عوارض قابل توجهی است. کاهش سزارین در بین زنان باردار نخست‌زا یکی از بهترین راهکارهای کاهش میزان سزارین است. لذا مطالعه حاضر با هدف طراحی مداخله اختصاصی برای ترویج زایمان طبیعی در بین زنان باردار نخست‌زا انجام شد. روش‌کار: این مطالعه تکوینی به منظور طراحی مداخله مبتنی بر الگوی ابزار سنجش و پاسخ بازاریابی اجتماعی برای کاهش سزارین در زنان باردار نخست‌زا در تابستان سال 1394 در شهرستان بویراحمد انجام شد. داده‌های مطالعه کیفی از طریق مصاحبه فردی و بحث گروهی متمرکز و داده‌های پیمایش کمّی ‌به کمک ابزار سنجش سازه‌های الگوی رفتار برنامه‌ریزی شده جمع‌آوری شد. تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار آماری SPSS (نسخه 16) انجام شد. داده‌های کیفی با روش تحلیل محتوا و به صورت دستی و داده‌های کمّی ‌با استفاده از آماره‌های توصیفی معمول، رگرسیون لجستیک، آزمون کای اسکوئر و من ویتنی تحلیل شدند. یافته‌ها: در بخش کیفی، مهم‌ترین موانع زایمان طبیعی ناخوشایند بودن فضای زایشگاه، ترس، توصیه دیگران، تجربه بد از زایشگاه و آگاهی پایین زنان، و اصلی‌ترین مداخلات پیشنهادی برای افزایش زایمان طبیعی شامل: آموزش، مشاوره و خوشایندسازی زایمان طبیعی بود. در بخش کمّی، 39 نفر (2/25%) از زنان قصد انجام سزارین داشتند. میانه و دامنه میان چارکی نگرش 4±18، هنجارهای ذهنی 3±5/16 و کنترل رفتاری درک شده 3±16 بود. مهم‌ترین پیشگویی‌کننده‌های انتخاب نوع زایمان نگرش، هنجارهای ذهنی، محل سکونت و شغل همسر بودند. نتیجه‌گیری: برای تدوین مداخله اختصاصی اثربخش با هدف ترویج زایمان طبیعی در بین زنان باردار نخست‌زا باید نیازها و خواسته‌های آن‌ها را در نظر گرفت. آموزش، ارائه مشاوره‌های تلفنی و انجام مداخلات مختصر به‌وسیله پزشکان و ماماها در مراکز بهداشتی درمانی اجزاء اصلی یک مداخله اختصاصی می‌باشند.