تحول شخصیت‌های زن در آثار سیمین دانشور و غزاله علی‌زاده

Authors

  • بیتا قنبری دکترای زیان و ادبیات فارسی و مدرس دانشگاه فرهنگیان
  • مرتضی محسنی عضو هیات علمی گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه مازندران
Abstract:

شخصیت یکی از مهم‌ترین عناصر داستان است. شخصیت‌های داستانی آفریده‌ی ذهن زمانمندِ نویسنده و بافته‌ای در تاروپود واقعیت و خیال است. شخصیت‌های داستان می‌تواند متأثر از برهم کنش ساختار اجتماعی و ساختار ذهنی نویسنده باشد. داستان موفق داستانی است که شخصیت‌های آن پویا هستند و در روند داستان متحول می‌شوند و به رشد و پویایی جامعه کمک می‌کنند. در زمینه‌ی تحول شخصیت‌ها در جهان داستان عواملی گوناگون چون: زمینه و مناسبات اجتماعی–فرهنگی، برخورداری از سرمایه‌ی اجتماعی، تحصیلات عالیه و رشد آگاهی، باور شخص به تحولات فردی و اجتماعی، و ... تأثیر‌گذارند. در این مقاله شخصیت‌های داستان‌های سیمین دانشور و غزاله علی‌زاده از منظر متحول‌شدن مورد بررسی قرارگرفته‌است. دستاورد پژوهش ناظر بر این است که با توجه به دنیا و تجربه‌ی زیسته‌ی دو نویسنده شخصیت‌های داستان‌های آنان شباهت‌ها و تفاوت‌هایی دارند. دو نویسنده شخصیت-های خود را از دو طبقه‌ی متوسط و تحصیل‌کرده و پایین و ستمدیده انتخاب کرده‌اند. شخصیت‌های گزینش شده از طریق مناسبات اجتماعی، تجربه‌ی زیسته‌ و آموزش و یادگیری متحول ‌شده‌اند. شخصیت‌های آفریده‌ی دانشور آرام آرام، مصلحت اندیشانه و محتاطانه متحول می‌شوند؛ اما شخصیت‌های داستان علی‌زاده با تغییر و تحول درونی، صاحب روحیه‌ی انقلابی و خطرپذیری شده و شرایط اجتماعی را دگرگون می‌کنند یا برخی نیز تسلیم شرایط سخت جامعه می‌گردند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

کهن‌الگوی زن در آثار غزاله علیزاده

در روایت‌های داستانی معاصر، اسطوره سازوکاری ایدئولوژیک گرفته است. اسطوره بنا به کیفیّت تبیینی خود، در پی توضیح و کشف حقایق ناشناخته و ابتدایی، به‌ویژه امر لایتناهی و مقدّس است. از این رو، به ناچار خاصیّتی متناقض و مبهم به خود می‌گیرد، امّا روایت بنا به داشتن پیرنگ، انسجام و کلّیّت‌، تلاشی برای ساختاربندی و پیکرسازی حوادث پراکنده است. پس وقتی اسطوره وارد روایت (به‌ویژه روایت‌های ایدئولوژیک) می‌شود، نا...

full text

زن آرمانی؛ زن فتانه در آثار: سیمین دانشور، شهرنوش پارسی‌پور،غزاله علی‌زاده، منیرو روانی‌پور و بلقیس سلیمانی

پرداختن به ادبیات داستانی که خود به نوعی سرگذشت پرفراز و نشیب زندگی جوامع بشری است، در حقیقت هویدا ساختن اندیشه‌های انسانی نویسندگانی است که برآنند تا بازتاب زندگانی اجتماعی و فردی مردمان عصر خویش را به تصویر کشند و در لابه‌لای آن، خواسته‌ها، افتخارات، اندوه‌ها و دل‌تنگی‌های بشری را به نمایش بگذارند. در این میان نگارش داستان توسط زنان نشانه‌ی بسیار مهمی از تحول اجتماعی، فرهنگی و انسانی است که د...

full text

کهن الگوی زن در آثار غزاله علیزاده

در روایت های داستانی معاصر، اسطوره سازوکاری ایدئولوژیک گرفته است. اسطوره بنا به کیفیّت تبیینی خود، در پی توضیح و کشف حقایق ناشناخته و ابتدایی، به ویژه امر لایتناهی و مقدّس است. از این رو، به ناچار خاصیّتی متناقض و مبهم به خود می گیرد، امّا روایت بنا به داشتن پیرنگ، انسجام و کلّیّت ، تلاشی برای ساختاربندی و پیکرسازی حوادث پراکنده است. پس وقتی اسطوره وارد روایت (به ویژه روایت های ایدئولوژیک) می شود، نا...

full text

جلوه ها و نقد زنان در آثار سیمین دانشور، منیرو روانی پور و غزاله علیزاده

در این پایان نامه سه نویسنده زن معاصر؛ سیمین دانشور، منیرو روانی پور و غزاله علیزاده از منظر جلوه ها و نقد زنان در یکی از برجسته ترین رمان هایشان و همچنین در یک مجموعه داستان کوتاه مورد بررسی و نقادی قرار می گیرد بدین سانت آثار آنان به طور ضمنی با یکدیگر مقایسه می شود. برای این منظور «سو و شون» و «شهری چون بهشت» از دانشور، «اهل غرق» و «کنیزو» اثر روانی پور، «خانه ادریسی ها» و «چهار راه»» نوشته ...

نشانه های فمینیسم در آثار سیمین دانشور

مطالبات حقوقی زنان در کشورهای غربی از سده نوزده میلادی، به صورت جنبش های فمینیستی شکل گرفت. این جنبش ها به سرعت در کشورهای در حال توسعه گسترش یافت و به گونه ها و شکل های مختلف ظاهر شد.سیمین دانشور، نخستین نویسنده زن ایرانی است که در تمام آثار خود، به شیوه های گوناگون، در پی بیان حقوق از دست رفته زنان است. او که به صراحت خود را فمینیست می داند، به نوعی از فمینیسم ایرانی و شرقی معتقد است که در آن...

full text

رویکردی انتقادی به انگاره‌های کهن‌الگویی زنان در آثار غزاله علیزاده

ویژگی‌های مشترک زیادی تعدادی از شخصیت‌های زن در داستان‌های غزاله علیزاده را شاخص و قابل توجه کرده و از آنها انگاره‌هایی اسطوره‌اییا شبه‌اسطوره‌ای ساخته است؛ ویژگی‌های مثبت و منفی شیطانیا فرشته بودن، کودک یا پیر بودن همزمان، برخورداری از قدرت جادوی زنانه، فرزانگی روحانی، مظهر الهام و ارضای معنوی بودن و دیگر ویژگی‌هایی که برای انگاره‌‌های کهن‌الگویی ذکر شده است. از آنجا که بین نقد اسطوره‌ای و شیو...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 4  issue 2

pages  25- 43

publication date 2016-03-18

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023