تحول سیاست جناییِ قضایی در پرتو رویکرد فرهنگی

یکی از اصلی­ترین معضلات قوه­قضاییه حجم پرونده­ها و اطاله­دادرسی است. آمارها و مصاحبه­های مسئولان مربوطه در ایران اما نشان می­دهند راه­کارهای هنجاری و شکلی صرف در رفع این معضل ناتوان بوده و لذا تغییر رویکرد قضایی از جمله در سیاست­ جنایی ضروری است. یکی از راه­کارهای مناسب در این زمینه استفاده از نگاه فرهنگی است. مطابق این نگاه، سیاست جنایی با فاصله گرفتن از رویکرد ابزاری، ماهیتی زمینه­نگر می­یابد و بر ارتباط آن با مطالعات میان­رشته­ای تأکید می­شود. این نوشتار نیز  با روش توصیفی – تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه­ای متکفل بررسی چگونگی ایجاد تحول در سیاست جنایی قضایی بر مبنای رویکرد فرهنگی است. رواج فرهنگ صلح و سازش و استفاده از راه­کارهایی مانند میانجی­گری، داوری و... می­تواند با کاهش حجم پرونده­ها، رفع اطاله دادرسی و افزایش کارآمدی قوه قضاییه متعاقب عدم طرح دعوا در دادگاهها و نیز اجتناب از سیاست­های عوام­گرا به دلیل کم شدن برخوردهای ابزاری و اقتدارگرایانۀ قضایی، موجب تحولی مثبت در دستگاه قضایی شود. واضح است که چنین امری نمی­تواند بی­توجه به الزامات پژوهشی – آموزشی، ساختاری – تشکیلاتی و هنجاری خاص خود صورت پذیرد.