تحلیل گفتمانی طبقه بندی اجتماعی در شاهنامه
Authors
Abstract:
«طبقهبندی اجتماعی» یکی از مفاهیم مهم در حوزۀ علوم اجتماعی بهشمار میآید. این مفهوم که توزیع افراد جامعه با سطح اقتصادی و اجتماعی مشابه است، برآیند تحوّل و توسعۀ جامعه و پیچیدگی روابط انسانی در زمینههای گوناگون است؛ امّا در عین حال، در ادوار مختلف منشأ نابرابریهای اجتماعی، توزیع ناعادلانۀ امکانات و در نتیجه رکود جامعه نیز بودهاست. در ایران باستان و بهتبع آن در شاهنامۀ فردوسی که داستانهای آن عمدتاً برآمده از خداینامههای دورۀ ساسانی و منابع پهلوی است، طبقهبندی اجتماعی و نوع روابط طبقات مختلف، موجد تحوّلات و چالشهای گوناگونی بوده است. مقالۀ حاضر در پی آن است تا ضمن تبیین طبقهبندی اجتماعی در ایران باستان، این مفهوم را از منظر تحلیل گفتمان در شاهنامۀ فردوسی بررسی کند؛ نقش منابع قدرت و مناسبات ایدئولوژیک را در برجستهنمایی و طبیعیسازیِ آن واکاود و تأثیر آن را در فرایند توسعۀ جامعۀ ایرانی در شاهنامه و ایران باستان تحلیل نماید؛ براین اساس، نظام شبهکاست طبقاتی که موجب توزیع نابرابر قدرت، مالکیّت و حیثیّت اجتماعی به نفع گروهی خاص و به زیان سایر افراد جامعه میشود، یکی از موانع مؤثّر بر توسعۀ اجتماعی و فرهنگی در ایران باستان -بهویژه در دورۀ ساسانی- بوده که به تبع آن در شاهنامۀ فردوسی بازنموده شدهاست
similar resources
تحلیل گفتمانی در باز اندیشی اجتماعی
از کسانی که مبنای اندیشه در امر اجتماعی را با نظریه معنا در هم آمیختند، لاکلا و موف هستند. نظریه این دو یعنی تحلیل گفتمان در حوزه جامعه شناسی رهگشا و ثمر بخش است. زیرا معنا در بستر گفتمانی سوسور و نظریه اجتماعی این دو ارتباط تنگاتنگی با یکدیگر دارند. لاکلا معتقد است حوزه اجتماع به نحوی همان نظام نشانه شناختی است که در آن مبارزه بر سر تعریف نشانهها و تلاش برای تثبیت معنا جاری و ساری است. کارویژ...
full textکنش گفتمانی حضرت ابراهیم با مخالفان در قرآن ( بر اساس طبقه بندی کنش های گفتاری سرل)
چکیدهبخش مهمی از ابعاد رسالت انبیاء در برخورد با مخاطب مخالف و تلاش در جهت اقناع و آگاهی بخشی به آنان در قالب شیوههای رفتاری و گفتاری در قرآن بازتاب وسیعی یافته است. حضرت ابراهیم از جمله پیامبران الهی بود که با شیوه استدلالی، کنشهای گفتاری متنوعی برای اشاعه گفتمان توحیدی ـ که به لحاظ صورت و محتوا متفاوت از گفتمان دینی موجود( پرستش عناصر طبیعی و بت پرستی) در منطقه بین النهرین بود ـ و بستر سازی...
full textروایات بندهشی، زمینة گفتمانی استعارههای شاهنامه
آنگاه که بخشهای پهلوانی و اساطیری شاهنامه، با برخی واقعیّتهای تاریخی و همچنین با حوادث ازلی و بندهشی مقایسه شود، تطابقی معنادار آشکار میشود. یکی از مواردی که در بررسیهای مربوط به شاهنامه مغفول مانده، تحلیل چگونگی انطباق میان رویدادهای ازلی و مینویِ توصیف شده در کتاب بندهش با حوادث پهلوانی و چگونگی تأثّر فردوسی از آن بنمایههای اسطورهای و تبلور آن در زبان استعاری یا مجازی شاهنامه است. بنا بر...
full textتحلیل گفتمانی انتقاد اجتماعی در شعر شاعران انقلاب اسلامی
ادبیات، سندی است اجتماعی که میتوان با تحلیل آن، تصویری از شرایط اجتماعی هر دوران، از جمله دوران انقلاب اسلامی را به دست آورد. در این مقاله، با روش تحلیل گفتمان پدام انتقاد اجتماعی در شعر دهه اول تا سوم انقلاب اسلامی مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است. دو پرسش این پژوهش یکی به چیستی گفتمانهای غالب انتقاد اجتماعی در شعر سه دهه نخست انقلاب اسلامی اختصاص یافت و دیگری به سیر تحول این گفتمانها در ...
full textMy Resources
Journal title
volume 5 issue 4
pages 155- 185
publication date 2017-05
By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.
No Keywords
Hosted on Doprax cloud platform doprax.com
copyright © 2015-2023