تحلیل کیفی بُعدِ اجتماعی مدیریت متمرکز روستایی، از مشروطه تا اصلاحات ارضی: مطالعة روستاهای حاشیة زاینده‌رود در بخش گرکن جنوبی شهرستان مبارکه

Authors

  • حسین ایمانی‌جاجرمی دانشیار جامعه‌شناسی گروه مطالعات توسعة دانشگاه تهران
  • مهدی طالب استاد جامعه‌شناسی گروه مطالعات توسعة دانشگاه تهران
Abstract:

بیش از نیم‌قرن متمرکزشدن و یک‌پارچگی ادارة امور روستاها، از دوران مشروطه تا اصلاحات ارضی، می‌گذرد. هدف مطالعة حاضر، شناخت نحوة سامان‌بخشی امور روستا در دورة گسترش نظام مالکیت زمین، از مشروطیت تا انجام برنامة اصلاحات ارضی، است. روش این پژوهش کیفی است و با استفاده از تحلیل موضوعی داده‌های حاصل از اسناد و مصاحبه‌ها تجزیه و تحلیل شده است. جامعة آماری این تحقیق روستاهای بخش گرکن جنوبی شهرستان مبارکه است. به‌منظور گردآوری اطلاعات، با پنجاه‌نفر از مطلعان کلیدی درباب مدیریت روستا مصاحبه شد. یافته‌ها نشان می‌دهد که مالکیت زمین با لغو تیول‌داری گسترش و رسمیت یافت که پیامد آن شکل‌گیری تمرکز مدیریت بر امور روستا بوده است. از یافته‌های مهم این تحقیق شناخت مدیریت متمرکز روستا با عاملیت مالک در ادارة امور روستا در حوزه‌های مدیریت آب،  سامان بخشی نظم، انضباط و امنیت در روستا، مدیریت ارتباطات، مدیریت عوامل تولیدی و نیز حمایت مالک از روستاییان، به‌ویژه در ساخت راه‌ها و مدرسه‌ها و مکان‌های عمومی است. از دیگر یافته‌های این تحقیق این است که مالک کدخدا را در فرآیندی پیچیده انتخاب می‌کرد، تأیید دولت و پذیرش روستاییان از دیگر شروط کدخدایی بود. نتیجة این تحقیق نشان می‌دهد که مصالحه‌گری، کلیت‌نگری، حمایت‌گری، تجربه‌گرایی، دخالت دولت در کمترین میزان، و فقدان بوروکراسی مهم‌ترین تعیین‌کننده‌های اجتماعی دورة تمرکز مدیریت روستا در حدفاصل زمانی مشروطه تا انجام برنامة اصلاحات ارضی بوده‌اند.   

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تحلیل نقش روستاهای واقع درمحدوده شهری درتوسعه فیزیکی شهرکرج از اصلاحات ارضی تاکنون

بشر درتکامل فرهنگی خود در هر عصر، سکونتگاه مخصوصی را شکل داده است.ابتدایی ترین شکل سکونت انسانهای شکارچی اولیه "غار سنگی حفرشده" بوده است. فعالیت بعدی بشر اولیه، تغییر چهره جنگلها و ایجاد کلبه­های ساخته شده از نی و چادر بود و در نهایت ترجیح داد تا بصورت گروهی در دهکده ها و روستاها سکونت گزیند. با افزایش جمعیت، روستاها نیز گسترش یافتند و بتدریج در طی فرایندی روستاهای بزرگتر تغییر شکل دادند و به ...

full text

تاثیر اصلاحات ارضی بر شکل روستاهای ایران

چکیده: در اولین سال های دهه 1340 خورشیدی تغییری در ساختار اجتماعی و اقتصادی روستاهای ایران پدید آمد و نظام دیرپای زمین داری دگرگون شد. تا پیش از پیدایش شرایط جدید که در نهایت به اصلاحات ارضی انجامید، دولت ها بر درآمد حاصل از تولید کشاورزی متکی بودند. اصلاحات ارضی در ایران از سویی بخش کثیری از دهقانان را از ستم ارباب رهانید و از سویی دیگر، با حذف مدیریت تولید زراعی و کشاندن سرمایه ها از روست...

full text

بررسی اوضاع سیاسی،اجتماعی و فرهنگی زنجان با تکیه بر خاندان ذوالفقاری از مشروطه تا اصلاحات ارضی(1285-1342)

زنجان و یا به عبارتی ایالت خمسه به دلیل موقعیت خاص جغرافیایی، در دوره هایی از تاریخ مورد توجه حکومت ها قرار گرفت .نزدیکی زنجان به پایتخت و همجواری با پنج استان کشور و حاصلخیز بودن زمین های کشاورزی همواره توجه امیران و حکمرانان را به سوی خود جلب می نمود.با وجود درگیری پنج ایل بزرگ ساکن زنجان، که اغلب برای حکمرانان اعزامی به زنجان دردسر ایجاد می-کردند،همواره به دلیل مزایای، دیگر،حکمرانی زنجان امر...

مطالعۀ تحول تمشیت امور روستا از مهارگری تا تمرکز در دوران قبل از اصلاحات ارضی

تمشیت امور روستا در طول تاریخ و تا انجام برنامه تحول ساختاری اصلاحات ارضی، متأثر از نظام زمین‌داری و مالکیت زمین بود. هدف این مقاله مطالعۀ نحوۀ سامان‌بخشی امور روستا در دورۀ نظام زمین‌داری و نظام مالکیت زمین قبل از اصلاحات ارضی (قبل از دهۀ 1340 ه.ش.) است. روش این پژوهش کیفی است که با شیوۀ تحلیل تاریخی انجام گرفته است. از یافته‌های مهم این تحقیق، شناخت دو مضمون عمده برای تمشیت امور روستا، مهارگر...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 12  issue 1(ویژه جامعه شناسی روستایی)

pages  54- 81

publication date 2018-03-21

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023