تحلیل کارکردهای قید در اشعار دقیقی و فردوسی توسی
Authors
Abstract:
یکی از شاخصههای مهم در بررسی میزان ادبیّت متون، واژهگزینی در محور جانشینی و ترکیب واژهها در محور همنشینی است. آنچه این گزینش و ترکیب را به ارزش هنری تبدیل میکند، کاربرد هنرمندانة آنها متناسب با بافت متن است. اگرچه شاید استخراج و تحلیل همة عناصر و تمایزات ادبی متون دشوار باشد، اما میتوان بسیاری از آنها را برشمرد و تبیین نمود. از این رهگذر، قیدهای زمان، حالت و تشبیه و کارکردهای آنها بهعنوان یکی از عناصر متون حماسی در گشتاسپنامة دقیقی و بخش پادشاهی گشتاسپ در شاهنامه مقایسه و با روش توصیفی-تحلیلی بررسی شد. یافتههای تحقیق نشان میدهد که فردوسی بیش از دقیقی در برجستهسازی ارزشهای ادبی قید به خصوص آمیزش قیدها با صور خیال اهتمام ورزیده و از این رو، اهتمام فردوسی و کمتوجهی دقیقی به آمیزش قیدها با صور خیال، تفاوت عمدة دو شاعر در کاربرد قید است. از همین رهگذر، قید زمان در شاهنامه بیش از گشتاسپنامه با صور خیال و فضاسازی مرتبط است و به سبب ارزش سبکیاش، میتوان آن را «قید تصویری» نامید که علاوه بر ارزش ادبی، ارزش فکری نیز دارد. واژهها در ساختمان قید زمان در گشتاسپنامه به اندازة شاهنامه، رنگ و لحن حماسی ندارند. قید حالت در شاهنامه یکی از شگردهای توصیف رفتار، حالات روحی و حرکات رزمی قهرمانان، خلق ایجاز و موسیقی است. یکی از تمایزات قید تشبیه در شاهنامه، «بِهگزین» کردنِ قیدها، به خصوص ادات تشبیه است. مشبهبهها و ادات تشبیه در شاهنامه نسبت به گشتاسپنامه، لحن و رنگ حماسی بیشتری دارند و تنوّع آنها در شاهنامه دال بر قدرت تخیّل و تعالی فکر فردوسی است.
similar resources
تحلیل و تفسیر مقایسه موسیقی شعر در گشتاسب نامه دقیقی و فردوسی
موسیقی شعر،ضرباهنگ اصلی ذات شعر است که درک زیبایی شعر را امکانپذیر میسازد. این مساله در شاهکارهای ادبی نشان از سبک خاص خالق اثر دارد که مورد توجه صاحب نظران و ادیبان قرار گرفته است. در این مقاله به منظور درک ظرافتهای موسیقایی در شعر دو حماسه سرای بزرگ، بخشهایی از گشتاسبنامه سروده شده توسط دقیقی و بخشی از شاهنامه فردوسی، از نظر موسیقی شعر مورد ارزیابی و مقایسه قرار گرفته است. منظور از مو...
full textتحلیل کارکردهای سبکی تشبیه در جلد اول شاهنامۀ فردوسی
بررسی شگردهای بلاغی اثر ادبی از راههای کشف زیباییهای متن است. در مطالعات بلاغی سنتی غالباً با نگاهی جزءنگر تنها به تعیین بسامدها و توصیف آرایهها و انواع آنهادر متون ادبی بسنده میشد. در مقابل، سبکشناسی بلاغی، رویکردی جدید در بررسی ویژگیهای بلاغی متن است که تأثیر آرایههای ادبی را بر کیفیت پردازش موضوع با توجه به آنگونه (ژانر) خاص بررسی میکند. در این رویکرد، ما با مفاهیمی از حوزۀ نقد، زبا...
full textتحلیل کارکردهای آیات قرآن در اشعار شاه نعمت الله ولی
الفت و تسلط کم نظیر شاه نعمت الله ولی با قرآن و معارف دینی امری مشهود است که نمود بارز آن در اشعارش به چشم میخورد. در دیوان اشعار او مضامین و آموزه های قرآنی به وفور بافت می شود و به خاطر آشنایی زباد و احاطه فراوان وی بر آیات قرآن به شیوههای مختلف ادبی (اقتباس، تضمبن، تلمیح، تشبیه، تحلیل، تمثیل و ... ) از آیات قرآن بهره برده است. این مقاله با هدف تحلیل کارکردهای آیات ...
full textبررسی تطبیقی اشعار تعلیمی فردوسی و حافظ
شعر تعلیمی، شعری است که هدف اصلی سراینده، آموزش حکمت و اخلاق، همچنین تشریح و تبیین مسایل و اندیشههای مذهبی، تربیتی، فلسفی و مضامین پندگونه باشد. بیان آموزههای اخلاقی و حکمی در شعر فارسی از اوایل سدة چهارم هجری آغاز شد و به تدریج در بیشتر قالبهای شعری جلوهگری نمود. اشعار تعلیمی گاه به صورت جداگانه و مستقل است؛ همانند منظومهها و داستانهایی که منحصراً به آموزههای تعلیمی میپردازد و گاه در دی...
full textبررسی تطبیقی اشعار تعلیمی فردوسی و حافظ
شعر تعلیمی، شعری است که هدف اصلی سراینده، آموزش حکمت و اخلاق، همچنین تشریح و تبیین مسایل و اندیشههای مذهبی، تربیتی، فلسفی و مضامین پندگونه باشد. بیان آموزههای اخلاقی و حکمی در شعر فارسی از اوایل سدة چهارم هجری آغاز شد و به تدریج در بیشتر قالبهای شعری جلوهگری نمود. اشعار تعلیمی گاه به صورت جداگانه و مستقل است؛ همانند منظومهها و داستانهایی که منحصراً به آموزههای تعلیمی میپردازد و گاه در دی...
full textاجتماعیات در ادبیات: مباحثی اجتماعی در اشعار فردوسی و بهار
هدف آنست که ادبیات فارسی را از دید جامعه شناختی مورد توجه قرار دهیم. جامعه شناسی ادبیات یکی از شاخه های جامعه شناسی است که رابطه متقابل جامعه و ادبیات را مطالعه می کند. همچنین در طی سال های اخیر در ایران مسائل اجتماعی بسیاری که در ستون ادبی بازتاب یافته اند، مورد بررسی قرار گرفته اند. گفتی است که این نوع بررسی را اصطلاحاً اجتماعیات در ادبیات خوانده اند. مقاله حاضر براساس این هر دو دید، تدارک گرد...
full textMy Resources
Journal title
volume 12 issue 1
pages 23- 40
publication date 2020-03-20
By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.
Keywords
Hosted on Doprax cloud platform doprax.com
copyright © 2015-2023