تحلیل پارادوکس دروغگو در چهارچوب نظریۀ ساختاری گزاره‌ها

author

Abstract:

پارادوکس دروغگو جمله‌ای است که دربارۀ خود می‌گوید که کاذب است. در این مقاله نخست دو راه حل سنتی و معروف این پارادوکس نقد و رد می‌شود و سپس به کمک دو پیش‌فرض مهم راه حل جدیدی برای پارادوکس عرضه می‌کنیم. نخست این‌که گزاره‌ها حامل اصلی صدق‌اند و نه جمله‌ها؛ هر‌چند گاه با مسامحه و آسان‌گیری، صدق را به جمله‌ها نیز نسبت می‌دهیم؛ این قبیل مسامحه فقط تا جایی جایز و رواست که دقت بحث قربانی نشود و ساخت پارادوکس نیز دقیقاً یکی از آن موارد است؛ به ‌این ‌ترتیب با کنار‌نهادن مسامحه و تدقیق بحث، جملة مزبور در پارادوکس دروغگو باز‌نویسی می‌شود به جمله‌ای که می‌گوید گزاره‌ای که خود بیان می‌کند کاذب است. پیش‌فرض دوم، که استفاده می‌شود نظریۀ ساختاری گزاره‌هاست که بر‌مبنای آن هر گزاره مجموعه‌ای مرتب یا یک چند‌تایی مرتب است (گزاره‌ها از جنس مجموعه‌ها محسوب می‌شوند). حال به ‌کمک اصل تنظیم در نظریۀ مجموعه‌ها نشان می‌دهیم که هیچ مجموعه‌ای نمی‌تواند عضو خود باشد و از آن‌جا که گزاره نیز مجموعه است نمی‌تواند خودش عضوی از خود باشد و از کذب خود بگوید؛ به‌ این ‌ترتیب اصلاً چنین گزاره‌ای یافت نمی‌شود و جملۀ مزبور در پارادوکس دروغگو گزاره‌ای را بیان نمی‌کند و بی‌معنی است. به‌ این ‌ترتیب نشان می‌دهیم که حامل صدق‌دانستن گزاره‌ها (به‌جای جمله‌ها) و پذیرش نظریۀ ساختاری گزاره‌ها (گزاره‌ها از جنس مجموعه‌ها محسوب می‌شوند) کمک می‌کند تا راه حلی پذیرا برای پارادوکس دروغگو به‌دست آید، اما به این موضوع می‌توان دقیقاً از زاویة مقابل هم نگریست و این دستاورد را دلیلی بر قوت آن مفروضات به‌حساب آورد. یعنی یکی از نقاط قوت حامل صدق‌دانستن گزاره‌ها و نظریۀ ساختاری گزاره‌ها این است که می‌توانند راه حل قابل قبولی برای پارادوکس دروغگو در اختیار ما بگذارند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تحلیل پارادوکس دروغگو در چهارچوب نظریۀ ساختاری گزاره ها

پارادوکس دروغگو جمله ای است که دربارۀ خود می گوید که کاذب است. در این مقاله نخست دو راه حل سنتی و معروف این پارادوکس نقد و رد می شود و سپس به کمک دو پیش فرض مهم راه حل جدیدی برای پارادوکس عرضه می کنیم. نخست این که گزاره ها حامل اصلی صدق اند و نه جمله ها؛ هر چند گاه با مسامحه و آسان گیری، صدق را به جمله ها نیز نسبت می دهیم؛ این قبیل مسامحه فقط تا جایی جایز و رواست که دقت بحث قربانی نشود و ساخت پ...

full text

بحث در ماهیت پارادوکس دروغگو

این نظریه که قضیه یا تصدیق لفظ مرکب تام خبری است که قابلیت صدق و کذب دارد تقریبا مورد اعتقاد همه منطق دانان است قابلیت صدق و کذب ذاتی قضیه است و به همین دلیل است که ارزش هر قضیه در قالب منفصله حقیقیه که مبین نفی تناقض است در می آید یعنی هر قضیه ای یا صادق است یا کاذب و حالت سومی قابل فرض نیست این ملاک در همه انواع قضایای خبری صدق می کند و هیچ استثنایی ندارد اما از همان آغاز تدوین اندیشه و خصوصا...

full text

نظریۀ فراارزشگذارها، ابهام و پارادوکس خرمن

در این مقاله نظریۀ فراارزشگذارها دربارۀ ابهام توصیف و نقد خواهد شد. این نقد در دو موضع بررسی می‌شود: نخست این‌که، این نظریه نمی‌تواند همۀ شهودهای دربارۀ ابهام را توجیه کند و برای انتخاب شهودهایی که حفظ می‌کند توجیهی ندارد. دوم این‌که، حل روان‌شناختی پارادوکس خرمن بنا‌بر این نظریه یا کافی نیست یا به نفع نظریه نیست و راه حل‌های غیر‌متعارف را مجاز می‌داند. نتیجه این خواهد بود که نظریۀ فراارزشگذاره...

full text

بررسی فرآیند تکرار در زبان کردی در چهارچوب نظریۀ بهینگی

در مبحث صرف، فرآیند واژه‌سازی از مباحث مهم است. در میان فرآیندهای واژه‌سازی، فرآیند تکرار در اکثر زبان‌ها متداول است. مطالعات مختلف در زبان‌های گوناگون نظریه‌های متفاوتی را نسبت به این فرآیند در پی داشته است. نظریه بهینگی درصدد کشف اشتراکات زبانی است. این نظریه رویکرد‌ جدیدی به ساخت واجی، صرفی و نحوی زبان‌ها داشته و توانسته فرآیند تکرار را که همواره برای رویکردهای قاعده بنیاد چالش بوده با اعمال...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 2  issue 1

pages  49- 61

publication date 2011-03-21

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023