تحلیل و پیش بینی ساختار فضایی منطقه کلانشهری مشهد طی دوره 1420-1375

Authors

  • هما جلیلی کارشناس ارشد برنامه ریزی منطقه ای، پژوهشگر
Abstract:

در چند دهه ی اخیر مناطق کلانشهری کشور دچار تغییر و تحولاتِ گسترده ای شده اند. منطقه کلانشهری مشهد نیز به عنوان یکی از مهمترین قطبهای توسعه در شرق کشور در حال تجربه این تحولات می باشد. این منطقه با بیش از سه میلیون نفر جمعیت، از عدم تعادل فضایی، پراکنده رویی و تمرکزِ شدید رنج می برد. پیامد منطقیِ این تمرکز، رشد کالبدی شهر مرکزی، پدیدار شدنِ نابرابری های اجتماعی و اقتصادی، تخریبِ اراضی سبز و کشاورزی، بورس بازیِ زمین و رانت خواری، آسیب هایِ اکولوژیکی و... می باشد. از این رو تحلیل و پیش بینی ساختار فضایی یکپارچه در این منطقه ضرورت دارد. برای این منظور با تکیه بر بعدِ ریخت‌شناسی ساختار فضایی، ابتدا تغییراتِ کاربری اراضی برای دو دوره 1405 و 1420 شبیه‌سازی می‌شود. در گام دوم، با استفاده از سه شاخص توزیع، خوشه‌بندی و تجمع، بر پایه داده‌های پیش‌بینی شده جمعیت در سال‌های مزبور، سیمای فضایی منطقه ترسیم می‌گردد. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که روندِ تغییرات به سمتِ از بین رفتنِ هر چه بیشترِ اراضی کشاورزی و مراتع پیش می‌رود، به طوری که در سال 1405 مساحتی معادل 247 کیلومترمربع به مساحتِ اراضی ساخته شده در سال 1390 اضافه می‌شود، در سال 1420 این رقم به 1004 کیلومترمربع می رسد. نتایج حاصل از تحلیل داده‌های جمعیت و اشتغال بر اساس سه شاخصِ مزبور، نیز حاکی از پیش رفتنِ منطقه به ‌سوی قطبیتِ بیشتر است. لذا لازم است نظام مدیریتِ منطقه‌ای در راستای جلوگیری از تحقق این پیامدها تمهیدات لازمی بیندیشد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تحلیل ساختار فضایی منطقه کلانشهری تهران براساس چگونگی جا به جایی های فضایی و الگوهای سفر

در این پژوهش با بهره¬گیری از روش توصیفی-تحلیلی و با استفاده از ابزار تحلیل شبکه، ضمن شناسایی و تبیین مولفه¬ها و شاخص¬های مرتبط با ویژگی¬های جابه¬جایی و الگوهای سفر؛ به تحلیل ساختار فضایی منطقه کلانشهری تهران بر اساس داده¬های مرتبط با جریان سفر افراد در مقاطع زمانی 1375 و 1385 پرداخته شده است. چگونگی برقراری پیوندهای ارتباطی میان شهرها در سطح منطقه کلانشهری و شکل¬گیری سطوح مختلفی از کانون¬های جذ...

تحلیل آماری و پیش بینی یخبندان های زودرس شهرستان خاش طی دوره آماری 1387-1365

از دیدگاه هواشناختی،  اگر کمینه دمای روزانه به زیر صفر درجه سلسیوس تنزل یابد، یخبندان حادث شده است. این مقاله با هدف پژوهش جهت پیش‌بینی و روندیابی یخبندان‌های زودرس پاییزه شهرستان خاش انجام شده است. برای مطالعه یخبندان‌های زودرس، تاریخ اولین روز یخبندان  دوره آماری از سال 1365 تا 1387 بررسی شد. احتمالات  و دوره‌های بازگشت شروع یخبندان پاییزه (زودرس) با توزیع نرمال و توزیع لوگ- پیرسن نوع 3 برآور...

full text

تجزیه و تحلیل و پیش بینی برخی عناصر اقلیمی مشهد

در این مقاله با استفاده از نمودارها و روش‌های اقلیمی به تجزیه و تحلیل اقلیم مشهد پرداخته شده است و سپس باتوجه به روندهای عناصر اقلیمی و نیز بررسی‌های دوره‌ای 18 ساله، این عناصر تا سال 2015 پیش بینی شده‌اند. برای انجام این کار از آمار سازمان هواشناسی در یک دوره آماری 55 ساله (2005–1951) استفاده شده است. مطالعه تغییرات و نحوه روند آنها به کمک مدل رگرسیون خطی و پردازش‌های آماری با استفاده از نرم ا...

full text

بررسی توزیع فضایی سالخوردگی جمیعت روستایی ایران طی سه دوره سرشماری 1375، 1385 و 1390

رشد جمعیت و سالخوردگی آن هر دو آثار نامطلوبی در ابعاد اقتصادی واجتماعی بر جامعه خواهد داشت (قیصریان، 1388: 1) چگونگی توزیع مکانی جمعیت، یکی از مباحث مهم ساختار جمعیت است (مهاجرانی، 1389: 45)، و آگاهی از نحوه توزیع و پراکندگی جمعیت سالخورده روستایی در سال های مختلف و بررسی روند آن می تواند در برنامه ریزی های کلان اجتماعی و بویژه در مناطق روستایی مورد استفاده قرار گیرد. این تحقیق با مطالعه شاخص س...

full text

بررسی و تحلیل توسعه‌یافتگی و نابرابری‌های فضایی بخش کشاورزی استان کردستان طی سال‌های 1375 و 1395

بررسی نابرابری و وجود آن در محدوده‌های جغرافیایی مختلف در سال‌های اخیر مورد توجّه برنامه‌ریزان و سیاستمداران قرار گرفته است. کشور ما در بسیاری موارد از نابرابری فضایی درون و بین منطقه‌ای رنج می‌برد؛ از این رو، توجّه به موضوع نابرابری فضایی در ابعاد و شاخص‌های مختلف کشور دارای ضرورت اساسی است. در این راستا، پژوهش حاضر با هدف سنجش وضعیّت توسعه‌یافتگی و نابرابری‌های فضایی بخش کشاورزی بین شهرستان‌های ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 5  issue 18

pages  51- 62

publication date 2016-05-01

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023