تحلیل نمادهای شعر پایداری در اشعار احمد شاملو بر پایة نقد اسطوره‌شناختی

Authors

  • عباسعلی وفایی استاد گروه زبان و ادبیات فارسی، استاد زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه علامه طباطبایی
Abstract:

احمد شاملو با بهره­گیری از درون‌مایه­های اساطیری نمادین و رمزآلود در آفرینش و ترسیم فضای اسطوره‎ای در اشعارش همواره کامیاب بوده‌است. شاملو از شاعرانی است که هر­چند میزان پرداختن وی به اسطوره و جنبه‎های حماسی نسبت به بعضی شاعران معاصر کمتر است؛ ولی توانسته‌است نمودهای زیبایی از اسطوره­سازی را هر چند اندک در شعر خود عرضه کند و به‌ویژه در عرصة شعر پایداری، به بازآفرینی اسطوره­های کهن و آفرینش اسطوره­های تازه بپردازد. وی با خارج‌نمودن قالب اصلی اسطوره از فضای کهن اسطوره‎ای خود، از آن به عنوان نمادی تأثیرگذار در صحنۀ سیاسی و اجتماعی بهره برده‌است تا شرایط نابسامان فرهنگی، سیاسی و اجتماعی جامعۀ مورد ستم خود را اصلاح کند. این جستارکه با روش تحلیلی- توصیفی انجام گرفته‌است، نشان می‎دهد که وی همواره با بهره­گیری از نمادها در بازآفرینی اسطوره‎ها توانمند بوده و با توجه به نیازهای جامعه‎اش به اسطوره‎آفرینی پرداخته‌است­؛ همچنین بسیاری از اشعار شاملو بر پایۀ بن‎مایه‌های اسطوره‎ای بنا شده‌است. پژوهش­هایی دربارۀ شعر شاملو از دیدگاه نقد اسطوره‌شناختی صورت گرفته‌است؛ اما این مقاله، نخستین پژوهشی است که به گونه­ای ویژه، نمادهای اساطیری مرتبط با ادبیات پایداری در شعر شاملو را مورد بررسی و تحلیل قرار می­دهد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تحلیل عنوان‌های اشعار احمد شاملو

بررسی عنوان‌های شعری می‌تواند راهی باشد برای تحلیل بهتر شعر و اندیشۀ شاعران. در این جستار به بررسی آماری و تحلیلی عنوان‌های شعری احمد شاملو پرداختیم. پرسش اصلی مقاله این است که روش شاملو در انتخاب عنوان‌ها چیست و از این عنوان‌ها چه بهره‌ای برده است؟ به همین منظور، تمام عنوان‌ها از جهات مختلف واژگانی، زبانی و معنایی مورد تحلیل قرار گرفت و روابط میان این عنوان‌ها با محتوای شعر بررسی شد. در این مق...

full text

تحلیل تصاویر مستقل در شعر احمد شاملو

در این مقاله تلاش شده است که در تحلیل فرآیند تصویر، بر نقش تصور تکیه شود. با حفظ ماهیت نظری تصویر، ساختاری با عناوین تصویر مرکزی، ابزار تصویر، لحن تصویر، کارکرد تصویر و ذهنیت تصویری متن برای آن در نظر گرفته شده است. آنگاه انواع تصویر از دید سطح و عمق، ایستایی و یویایی، نقاشیک و سینمایی، باز و گسترده ، محدود و بسته و تصاویر مستقل و وابسته معرفی می گردد. تصویری که در مجموع عناصر سازنده آن ماهیت ا...

full text

تحلیل ابعاد تاریخی مضمون عشق در اشعار احمد شاملو

مضمون عشق و شعر همواره با یکدیگر مرتبط بوده‌اند، شاعرانی که عشق را درون مایۀ آثار خود ساخته‌اند، حضور فراگیرتری از آدمی را دریافته‌اند و رابطه پیوسته‌تری با انسان در شعرشان دیده می‌شود. در ادبیات پارسی از همان آغاز بهترین شعرها با مضمون عشق سروده شده است اما در گذر دوره‌های ادبی مفهوم آن تنوع‌هایی یافته است مانند عشق به طبیعت، عشق زمینی و عشق عرفانی که در ادبیات گذشته رواج داشته است تا اینکه در...

full text

تحلیل ابعاد تاریخی مضمون عشق در اشعار احمد شاملو

مضمون عشق و شعر همواره با یکدیگر مرتبط بوده‌اند، شاعرانی که عشق را درون مایۀ آثار خود ساخته‌اند، حضور فراگیرتری از آدمی را دریافته‌اند و رابطه پیوسته‌تری با انسان در شعرشان دیده می‌شود. در ادبیات پارسی از همان آغاز بهترین شعرها با مضمون عشق سروده شده است اما در گذر دوره‌های ادبی مفهوم آن تنوع‌هایی یافته است مانند عشق به طبیعت، عشق زمینی و عشق عرفانی که در ادبیات گذشته رواج داشته است تا اینکه در...

full text

تحلیل عنوان های اشعار احمد شاملو

بررسی عنوان های شعری می تواند راهی باشد برای تحلیل بهتر شعر و اندیشۀ شاعران. در این جستار به بررسی آماری و تحلیلی عنوان های شعری احمد شاملو پرداختیم. پرسش اصلی مقاله این است که روش شاملو در انتخاب عنوان ها چیست و از این عنوان ها چه بهره ای برده است؟ به همین منظور، تمام عنوان ها از جهات مختلف واژگانی، زبانی و معنایی مورد تحلیل قرار گرفت و روابط میان این عنوان ها با محتوای شعر بررسی شد. در این مق...

full text

تحلیل آشنازدایی در شعر «با چشم‌ها» ی احمد شاملو

مقاله حاضر می‌کوشد به‌نقد فرمالیستی شعر با «چشم‌ها»ی احمد شاملو بپردازد. بدین منظور این تحلیل بر مهم‌ترین مؤلفه نقد فرمالیستی یعنی «آشنایی‌زدایی» متمرکز است و هدف آن آشکار کردن تمهیدات و صناعات به‌کاررفته در این شعر و بررسی چرایی و چگونگی ایجاد حس و لذت زیباشناختی است. شعر «با چشم‌ها» بی‌اطلاع از زمینه و زمانه اجتماعی مرتبط، لذت‌بخش و احترام‌برانگیز است. در این میان، رویکرد فرمالیستی ابزاری برا...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 11  issue 20

pages  125- 154

publication date 2019-08-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023