تحلیل نقش‏ های مثبت دیوها در اوسنه‏ های عامیانۀ خراسان بزرگ

author

Abstract:

پیش از ظهور زرتشت، ایرانیان به دو گروه از خدایان (اهوراها و دیوها) اعتقاد داشتند. انتشار آموزه‏ های زرتشت، عامل تقدس‏ زدایی از دیوها در ایران است. اوسنه‏ های عامیانه، گنجینه‏ ای بسیار مهم در شناسایی ویژگی‏ های فرهنگی و چگونگی تکوین بسیاری از باورها و نگرش‏ها در جوامع‌اند. هدف پژوهش حاضر، پاسخ به این پرسش است که آیا اوسنه‏ های عامیانۀ گردآوری‌شده از خراسان ایران و کشورهای همزبان افغانستان و تاجیکستان می‏ تواند نشان‌دهندۀ سیر تحول نگرش جامعۀ ایرانی نسبت به دیوها باشد؟ در برخی از اوسنه‏ های عامیانه، دیوها دارای سجایای اخلاقی هستند؛ مثلاً شخصیتی قدرشناس دارند، به قهرمان داستان کمک می ‏کنند، خوب و خوش‌اخلاق هستند و کارهای تخصصی انجام می ‏دهند. در برخی از داستان‏های عامیانه، آدمیزاد به دیوها ظلم می‏ کند و حتی آنان را بدون دلیل به قتل می ‏رساند، در حالی که دیوها به کشتن آدمی رضایت نمی ‏دهند. در بسیاری از داستان‏ ها، تحت تأثیر اصلاحات دینی، نقش منفی به دیو نسبت داده شده، اما داستان‏ هایی که در آن‌ها دیوها ایفا کنندۀ نقش مثبت هستند، نشان از پیروزی خاطرۀ پرستش دیوها بر آموزه ‏های زرتشت دارد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

خاتون های شاهنامۀ بزرگ مغولی (تحلیل نقش وجایگاه زنان در شاهنامۀ بزرگ مغولی با رویکرد بازتاب)

با ظهور مغولان (ایلخانان) در ایران، هنر مصورسازی کتاب به‌‌طور رسمی شکل گرفت و از این دوران به بعد این هنر مسیر شکوفایی را پیمود. شاهنامة بزرگ ‌مغولی (دموت)، شاهکار نگارگری عهد ایلخانی، به‌منزلۀ نخستین نسخۀ مصور درباری در دوران ابوسعید بهادر خان، در تبریز تصویرسازی شد و پس از آن به‌تدریج دیگر شاهنامه‌های مصور به‌وجود آمد. حضور چشمگیر زنان در نگاره‌های این نسخه، یکی از نکات متمایز این شاهنامه است...

full text

نقش قالی در آیین های سوگواری خراسان

آیین ها و رسوم همواره از عقاید، فرهنگ و تاریخ ریشه می گیرند، مانند آیین های سوگواری که از عقاید کهن بر می خیزند. یکی از سنت های سوگواری در خراسان، پهن کردن قالی بر روی قبر است که هنگام جمع آمدن افراد بر گرد قبر متوفی و در روزهای مناسبتی انجام می شود. قالی نیز به عنوان یکی از اصلی ترین و مهم ترین هنرهای سنتی ایران، وجه دیگر این آیین است که بر اهمیت آن می افزاید. محور و هدف این پژوهش، مفهوم قالی ...

full text

تحلیل باران های کوتاه مدت در خراسان

  بارندگی یکی از عوامل هواشناسی است که در پروژه‌های عمرانی آبی می‌تواند نقش مهمی را ایفا نماید. در استان‌های خراسان شمالی، رضوی و جنوبی تعداد 3، 27 و 3 ایستگاه باران‌سنج ثبات به ترتیب با طول دوره آماری بیشتر از 8 سال (مختوم به سال آبی 82-81) مد نظر قرار گرفت. تمامی رگبارهای ثبت شده در این ایستگاهها استخراج شد. کمترین و بیشترین تعداد رگبارها 182 و 525 به ترتیب مربوط به سنگان خواف و مشهد بود. با ...

full text

نقش و کارکرد شخصیّتهای دینی – تاریخی در قصّه های عامیانۀ ایرانی

افسانه­ها و قصّه­ها به­عنوان شاخه­ای از ادبیّات عامّه، پیوند خود را با تاریخ و دین حفظ کرده­اند و بستری مناسب برای بازآفرینی شخصیّت­های تاریخی و دینی­­ فراهم آورده­اند. این نوشتار مجموعه­ی چهار جلدی قصّه­های ایرانی را به شیوه­ی توصیفی- تحلیلی مطالعه نموده و به بررسی شخصیّت­های تاریخی-دینی به­کاررفته در این قصّه­ها پرداخته است. یافته­های پژوهش نشان می­دهد که این شخصیّت­ها در سی­ونه داستان از مج...

full text

نقش قصه گو در پردازش قصه های عامیانۀ آمره

مطالعه و تحلیل علمی جلوه های گوناگون ادبیات عامه موجب درک شایسته تر ماهیت، عناصر سازندة درونی و عوامل تأثیرگذار در پردازش فرهنگ شفاهی می گردد. قصه گویی یکی از کهن ترین اشکال ادبیات شفاهی است. در روزگاران کهن، قصه گوها تاریخ، سنت، مذهب، آداب، قهرمانی ها و غرور قومی را از نسلی به نسل دیگر منتقل می کردند. اصولا قصه زمانی شکل می گیرد و عینیت می یابد که از زبان راوی نقل شود. قصه گو یا راوی خواه ناخو...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 9  issue 4

pages  27- 44

publication date 2019-12-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023