تحلیل نابرابری های فضایی براساس شاخص های بهداشت و درمان (مطالعه موردی: شهرستان های استان تهران)

Authors

  • افشار حاتمی دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه خوارزمی، تهران
  • علی شماعی دانشیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه خوارزمی، تهران
  • فیروز جعفری استادیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه تبریز، تبریز
Abstract:

توسعه شتابان شهرنشینی در کشور، نابرابری های خدمات شهری و زیرساخت های بهداشت و درمان در مناطق جغرافیایی موجب برهم خوردن تعادل منطقه ای در جمعیت و فعالیت ها شده است. جامعه آماری این پژوهش 14 شهرستان استان تهران براساس تقسیم بندی سیاسی 1390 می باشد. 57 شاخص از بخش بهداشت و درمان سالنامه آماری 1390 استخراج شدند. برای بررسی وضعیت پراکنش شاخص ها از ضریب تغییرات و برای سطح بندی از مدل های تاپسیس، ویکور و ساو برای ادغام نتایج مدل ها از مدل کپ لند و از رگرسیون وزن دار جغرافیایی برای تعیین رابطه بین جمعیت و شاخص ها استفاده شده است. یافته های پژوهش بیانگر آن است شاخص های بهداشت و درمان از توزیع متوازن و متعادلی در سطح استان تهران برخودار نیستند. براساس سطح بندی نهایی، تهران و فیروزکوه در سطح بسیار برخوردار، دماوند، شمیرانات و رباط کریم در سطح برخوردار، پیشوا، پاکدشت و ری در سطح نیمه برخوردار قرار گرفتند. در مقابل اسلامشهر، شهریار و ورامین در سطح محروم و ملارد، قدس و بهارستان در سطح بسیار محروم قرار گرفتند. همچنین نتایج حاصل از رگرسیون جغرافیایی بیانگر آن است که رابطه بین میزان جمعیت و پراکنش شاخص ها در تهران، شمیرانات، فیروزکوه، دماوند، پاکدشت، رباط کریم مثبت و در پیشوا، ورامین، ری، اسلامشهر، بهارستان، شهریار، ملارد و قدس منفی بوده است. بدین معنی که افزایش جمعیت برابر با افزایش خدمات بهداشتی و درمانی در این شهرستان ها نبوده است. این امر نشان دهنده نابرابری فضایی بسیار بالا در سطح منطقه بوده و تناسب چندانی با عدالت اجتماعی و فضایی ندارد. بنابراین لازم است توزیع متعادل و برابر براساس تناسبی جمعیتی و جغرافیایی مد نظر قرار گیرد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تحلیل نابرابری های فضایی توزیع خدمات شهری از منظر عدالت فضایی مطالعه موردی: شهرستان قرچک

عدالت فضایی از مباحثی است که در سال های اخیر در میان برنامه ریزان و جغرافیدانان اهمیت ویژه ای یافته است. از آنجا که خدمات عمومی شهری، ساختار دهنده شکل و ماهیت کالبدی، اجتماعی و فضایی شهر می باشد، بی عدالتی در نحوه توزیـع آن،تأثیر جبران ناپذیری بر ساختار، ماهیت شهر و جدایی گزینی طبقاتی محلات شهر گذاشته و مدیریت شهری را با چالش های جـدی روبرو کرده است. با بررسی میران نابرابری ها در توزیع خدمات و ...

full text

تحلیل نابرابری های فضایی توزیع خدمات شهری از منظر عدالت فضایی مطالعه موردی: شهرستان قرچک

عدالت فضایی از مباحثی است که در سال های اخیر در میان برنامه ریزان و جغرافیدانان اهمیت ویژه ای یافته است. از آنجا که خدمات عمومی شهری، ساختار دهنده شکل و ماهیت کالبدی، اجتماعی و فضایی شهر می باشد، بی عدالتی در نحوه توزیـع آن،تأثیر جبران ناپذیری بر ساختار، ماهیت شهر و جدایی گزینی طبقاتی محلات شهر گذاشته و مدیریت شهری را با چالش های جـدی روبرو کرده است. با بررسی میران نابرابری ها در توزیع خدمات و ...

full text

تحلیل نابرابری های آموزشی در بُعد منطقه ای مطالعه موردی: شهرستان های استان هرمزگان

پژوهش حاضر با هدف تحلیل نابرابر ی های آموزشی در شهرستا ن های استان هرمزگان انجام شد. این مطالعه به لحاظ ماهیت، پژوهشی کاربردی و از منظر رو ش شناسی، در زمره تحقیقات توصیفی- تحلیلی است. شیو ه ی گردآوری اطلاعات، از نوع کتابخانه ای و ابزار جمع آوری داد ه ها با توجه به اهداف پژوهش، مبتنی بر ابزارهای استاندارد شده در قالب جداول و فر م های رایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن )به ویژه سالنامه ی آماری سا...

full text

تحلیل فضایی نابرابری های ناحیه ای (مطالعه موردی: دهستانهای شهرستان بهشهر و گلوگاه)

بررسی و شناخت وضعیت مناطق و قابلیت ­ها و کاستی آن در برنامه ­ریزی منطقه ­ای اهمیت ویژه­ ای دارد چرا که آگاهی از نقاط قوت و ضعف موجود به ارائه طرح ­ها و برنامه­ ریزی مناسب در تمام زمینه­ ها کمک شایانی می­ نماید. شناسایی وضعیت موجود دهستان­ ها از لحاظ توسعه و موقعیت هر یک در مقایسه با دیگری می­ تواند اولین مرحله در برنامه­ ریزی برای رفع نابرابری و عدم تعادل محسوب شود.این پژوهش با هدف بررسی سنجش ن...

full text

تحلیل فضایی و سطح بندی شاخص های بهداشتی- درمانی با استفاده از GIS (مطالعه موردی: شهرستان های استان آذربایجان شرقی)

عموماً سطح توسعه یافتگی در بین بخش های مختلف اقتصادی یک کشور همانند مناطق آن یکسان نمی باشد، بلکه در بخشهای آموزشی، خدمات بهداشت و درمان، خدمات و رفاه اجتماعی، کشاورزی و صنعت یک کشور عدم تجانس و ناهمگنی به چشم می خورد. یکی از مسایل و معضلاتی که پیش روی برنامه ریزان منطقه ای وجود داشته، رشد و توسعه نابرابر مناطق است، به طوری که با نگاه به توزیع فضایی خدمات در مناطق مشخص می شود که این فعالیت ها به...

full text

تحلیل فضایی شاخص های توسعه مسکن روستایی با تأکید بر نابرابری درون منطقه ای (مطالعه موردی: استان آذربایجان غربی)

مسکن به­عنوان یک نیاز اساسی و به­عنوان نمودی از ایفای نقش­های اساسی انسان، پدیده­ای جغرافیایی بوده و نقش مهمی نیز در توسعه جوامع انسانی دارد. هدف اصلی این پژوهش، سنجش و تحلیل فضایی شاخص­های توسعه مسکن در سطح روستاهای استان آذربایجان غربی است. پژوهش حاضر، از نوع کاربردی و روش انجام آن ترکیبی از روش‌های توصیفی ـ تحلیلی است. در این راستا  از 36شاخص در ابعاد زیربنایی و رفاهی، استحکام و سازه، بهداشت...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 33  issue 1

pages  17- 28

publication date 2019-02-20

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023