تحلیل مورفوتکتونیکی شکل‌گیری چاله‌های کویری دامنه‌های جنوبی و جنوب شرقی شیرکوه در پلیو - کواترنری

Authors

Abstract:

اشکال مورفوتکتونیکی متعدد و متنوعی براثر فعالیت گسل دهشیر و گسل‌های ریدل درجه 2 و 3 منشعب از آن و در امتداد آنها، در پلیو - کواترنری به وجود آمده است. مهم‌ترین آنها، چاله‌های ساختمانی ابرقو و تاغستان در امتداد گسل‌های مشتق‌شده از گسل دهشیر در ناحیة غربی و چاله‌های کوچک‌تر و متعدد دیگری چون رشکوییه، ارنان، چاه‌شیر و چاه‌ترش در امتداد گسل‌های بخش شرقی گسل دهشیر است. هدف این پژوهش، بررسی چاله‌های ناحیة شرقی گسل دهشیر در جنوب و جنوب شرق شیرکوه در جنوب شهر یزد است. نتایج نشان داد این چاله‌ها مانند بسیاری دیگر از چاله‌های بستة ایران مرکزی ازجمله گاوخونی، به دلیل تراکشش یک حوضة کشیده - جداشده به وجود آمده‌اند. منطقة مطالعه‌شده در یک زون برشی میان دو گسل راستبر فعال دهشیر - بافت و رفسنجان - انار قرار دارد. چرخش پادساعتگرد بلوک گسله بین دو گسل یادشده، مناطق کششی محلی را ایجاد کرده و کاهش ضخامت پوسته را سبب شده است. این امر موجب بالاآمدگی منحنی زمین‌گرمایی و ذوب بخشی شده و ولکانیسم محلی پلیوسن به بعد را به وجود آورده است. در پی این پدیده، گنبدهای داسیتی متعددی در امتداد و تقاطع گسل‌ها در جنوب و جنوب شرق شیرکوه و چین‌خوردگی رسوبات میوسن شکل گرفته است. فعالیت گسل‌ها همراه با بالاآمدگی گنبدها به تقطیع سطح هموار پیشین انجامیده و در بعضی نقاط فرونشینی بخش‌هایی از منطقه را سبب شده و چاله‌های ساختمانی متعددی را به وجود آورده است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

ژئوشیمی و خاستگاه زمین‌ساختی سنگ‌های بازالتی پلیو-کواترنری جنوب شرق نهبندان، خاور ایران

Plio-Quaternary volcanic eruptions in southeast of Nehbandan are composed of basic rocks, overlying the Late Cretaceous flysch-type and younger alluvium deposits. Petrographically, these rocks are basalt, basaltic andesite and andesite. These lavas are characterized by porphyritic, microlitic-porphyry, trachytic and glomeropophyritic textures. They contain plagioclase, clinopyroxene (augite), o...

full text

بررسی نهشته‌های تراس‌های پلیو-کواترنری حوضه‌ی آبریز اهرچای علیا

منطقه­ی بالادست حوضه­ی اهرچای به علت کوهستانی بودن سرشاخه­هایش در معرض فرسایش است. بیشتر سرشاخه­های حوضه دایمی بوده، شاخه­ها در منطقه ی هموار به رود مئاندری تبدیل می­شوند. دشت اُزومدل ورزقان، به وسیله­ی فعالیت آتشفشانی در نزدیکی روستای صغندل به وجود آمده است. بدین صورت که بعد از انسداد، به وسیله مواد رسوبی پر شـده و به دشت تبدیل شده است. حفر بستر توسـط اهرچای باعث ایجاد ترانشه و نمایان شدن رسوبا...

full text

تحلیل و ارزیابی ویژگی های مورفوتکتونیکی و نئوتکتونیکی دامنه جنوبی کوهستان سبلان

کوهستان سبلان یکی از واحدهای مورفوتکتونیک شمال غرب کشور است که به دلیل وسعت قابل ملاحظه آن در پژوهش حاضر تنها به بررسی ویژگی­های مورفوتکتونیک و نئوتکتونیک دامنه جنوبی آن پرداخته شده است. منطقه انتخابی دارای مختصات جغرافیایی ¢36 °47 تا ¢00 °48 طول شرقی و 56¢ °37 تا ¢14 °38 عرض شمالی است. این منطقه از نظر هیدروگرافی متشکل از حوضه­های پیسلرچای، آغمیون چای، بیوک­چای (از زیرحوضه­های رودخانه آجی­چای)...

full text

پتروژنز سنگ‌های آتشفشانی پتاسیک و فوق پتاسیک پس از برخوردی پلیو کواترنری در شمال باختر مرند

در این پژوهش به بررسی ماگماتیسم پس از برخورد  پلیوکواترنری در شمال باختر ایران و شمال باختر مرند پرداخته شده است. سنگ‌های این منطقه شامل سنگ‌های قلیایی پتاسیک و فوق پتاسیک هستند که در بخش شمالی نوار آتشفشانی ارومیه- دختر بیرون ریخته است. این سنگ‌های آتشفشانی دارای بافت میکرولیتی پورفیری هستند که شامل درشت‌بلورهای کلینوپیروکسن، پلاژیوکلاز، اولیوین، لویسیت و بیوتیت هستند. سنگ‌های فوق پتاسیک غیر ا...

full text

پتروژنز سنگ‌های آداکیتی پس از تصادم پلیو کواترنری در شمالغرب مرند

In northwest of Marand northern part of Urumieh Dokhtar Magmatic Arc (UDMA) a set of volcanic rocks crop out with composition of andesite, dacite, and sodic, potassic and ultrapotassic alkaline basalts with Upper Miocene until Plio-Quaternary in age. This paper report the andesitic and dacitic lavas erupted within pyroclastic rocks. These rocks have porphyritic texture and consist of plagioclas...

full text

پترولوژی و ژئوشیمی مخروط‌های آتشفشانی پلیو-کواترنری بوبک و سیخ‌کوه، باختر نهبندان، خاور پهنه لوت

مخروط­های آتشفشانی کوه بوبک و سیخ­کوه در جنوب خاوری استان خراسان جنوبی و در شمال و جنوب باختری  شهرستان نهبندان واقع شده اند. از دیدگاه تقسیم بندی زمین شناسی ساختاری ایران آنها متعلق به پهنه لوت می باشند. این مخروط­ها عمدتاً از سنگهای آذرین خروجی تراکی بازالت، و تراکی آندزیت تشکیل شده­ و دارای  بافت غالب پورفیریتیک هستند. کانی­های اصلی سازنده آنها پلاژیوکلاز، پیروکسن، الیوین، هورنبلند و بیوتیت و...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 30  issue 4

pages  19- 34

publication date 2020-01-21

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023