تحلیل مسیر رفتار حفاظت منابع آب در بخش کشاورزی و احیای دریاچه ارومیه: مورد مطالعه کشاورزان حوضه جنوبی دریاچه ارومیه

Authors

  • سید بهمن موسوی دانشیار گروه علوم خاک دانشکده کشاورزی دانشگاه مراغه
Abstract:

برخی نظریات در احیای زیست‏ بوم‏ دریاچه ارومیه بر انتقال منابع آب از مناطق دیگر تأکید دارند که خودموجب انتقال بحران به آن مناطق می‏ شود. در این میان، کمتر به اصلاح الگوی مصرف آب در بخش ‏های متعامل با این ‏زیست‎بوم تأکید می ‏شود. در این راستا، بهینه‏ سازی مصرف آب در بخش کشاورزی، راهکار مناسبی برای ذخیره آب و بازگرداندن مازاد آن برای باز توزیع به دریاچه می ‏باشد. لذا، تحقیق حاضر درصدد شناسایی عوامل مؤثر بر رفتار کشاورزان در صرفه‏ جویی مصرف آب با تأکید بر نقش سازمان ‏های مردم‏ نهاد محیط‏ زیستی می ‏باشد. چارچوب نظری تحقیق بر اساس الگوی رفتار هدفمند پروجینی و کانر شکل گرفت. جامعه تحقیق کلیه کشاورزان حوضه آبریز جنوبی دریاچه ارومیه در شهرستان میاندوآب بودند ( N ≈23750 ) که با جدول کرجسی و مورگان حجم نمونه 368 نفر انتخاب شد و طبق نمونه‏ گیری طبق ه‏ای با انتساب متناسب نسبت به نمونه ‏گیری آن‌ها اقدام شد و با ابزار پرسشنامه پیمایش شدند. روایی صوری پرسشنامه توسط عده ‏ای از اعضای هیأت علمی رشته ترویج و آموزش کشاورزی تأیید شد. برای تأیید انسجام گویه ‏های شاخص ‏های تحقیق، از مطالعه پیش‌آزمون و تحلیل عاملی تأییدی در فضای نرم‏افزار AMOS (نسخه 20) استفاده شد. آمار توصیفی و استنباطی تحقیق با نرم ‏افزار SPSS تحلیل گردید. نتایج تحلیل مسیر نشان می‏ دهد که کنترل رفتاری و عملکرد سازمان‏ های مردم ‏نهاد محیط زیستی به‌طور مستقیم بر رفتار صرفه‏ جویی آب تأثیر می ‏گذارند و تمایل به مشارکت در سازمان‏های مردم‏ نهاد و تمایل به احیای دریاچه ارومیه به‌طور غیرمستقیم و با واسطه نیت مشارکت در سازمان ‏های مردم‌نهاد محیط ‏زیستی و نیت صرفه‏ جویی آب بر رفتار صرفه‏ جویی آب تأثیر می‎گذارند. در نهایت، بر اساس نتایج تحقیق، پیشنهادهایی برای بهبود رفتار کشاورزان در مصرف آب و افزایش مشارکت آن‌ها در سازما‎‎ن‎های مردم‌نهاد محیط ‎زیستی ارائه شده است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تحلیل محیط‏ زیست‏ گرایانه رفتار مشارکتی کشاورزان در حفاظت از منابع آب سطحی در حوزه جنوبی آبریز دریاچه ارومیه

خشکسالی‏ های اخیر و به‌تبع آن کمبود آب و همچنین سوء مدیریت در بهره‏ برداری از منابع آب در حوزه‏ ی آبریز دریاچه‏ ی ارومیه، پیامدهای زیست‎محیطی عدیده ‏ای را باعث شده است. هدف این پژوهش، تحلیل رفتار مشارکتی کشاورزان در حفاظت منابع آب سطحی در حوزه جنوبی دریاچه‎ی ارومیه بود. این از نوع پژوهش‏ های "توصیفی و علّی ـ رابطه‎ای" است که با استفاده از...

full text

رویکرد مدیریت مصرف آب بخش کشاورزی در راستای احیای دریاچه ارومیه

  دریاچه ارومیه در سال‌های اخیر با کاهش شدید  ورودی  و خشکی گسترده‌ای مواجه شده که نگرانی‌هایی را در سطح ملی و بین ‌المللی به همراه داشته است. هدف از این تحقیق نحوه تخصیص حقابه دریاچه یعنی 1/3 میلیارد مترمکعب آب در سال با کاهش مصرف بخش کشاورزی استان‌های واقع در آن می‌ باشد. این بررسی براساس یک دوره 49 ساله از جریان طبیعی رودخانه‌ های حوضه به انجام می‌رسد تا تأثیرات شرایط مختلف هیدرولوژیکی در س...

full text

شناسایی عوامل مؤثر در تغییر کاربری اراضی کشاورزی در حوضه جنوبی آبریز دریاچه ارومیه: تحلیل رفتار بهره‏ برداران

امروزه از تغییر کاربری اراضی کشاورزی و عوامل تشدید کننده آن به‌عنوان یکی از چالش ­های زیست­ محیطی قرن اخیر نام‌برده می­ شود. در این میان، کشاورزی، وابسته ­ترین فعالیت به آن به شمار می­ رود. در نتیجه، برای درک بهتر موضوع باید ذی­ نفعان این عرصه را شناسایی کرد تا بتوان در مورد رفتار آن‌ها برنامه ­ریزی انجام داد. در جهت تحقق این امر، هدف پژوهش حاضر شناسایی عوامل مؤثر بر رفتار...

full text

عوامل مؤثر بر پذیرش طرح‌ مدیریت آب در راستای احیای دریاچه ارومیه توسط کشاورزان شهرستان نقده

پژوهش حاضر با هدف بررسی عوامل مؤثر بر پذیرش طرح مدیریت آب در راستای احیای دریاچه ارومیه توسط کشاورزان شهرستان نقده انجام شد. جامعه آماری پژوهش 670 کشاورز ساکن در 9 روستای شهرستان نقده بودند که بر اساس فرمول کوکران و روش نمونه‌گیری طبقه‌ای تصادفی با انتساب متناسب، 152 نفر از آنها به عنوان نمونه مورد مطالعه انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده‌ها پرسشنامه‌ بود که روایی آن توسط متخصصان تأیید گردید و پا...

full text

بهینه‌سازی تبادل آب مجازی در شرایط مختلف کشش قیمتی محصولات کشاورزی (مطالعه موردی: حوضه دریاچه ارومیه)

در پژوهش حاضر با هدف حداکثرکردن درآمد حوضه آبخیز ارومیه، مدل بهینه‌سازی کلاسیک خطی تدوین شد تا با اعمال سه سطح از محدودیت‌هایی شامل سیاست‌های الگوی کشت، مقدار آب در دسترس و قیمت ثابت و قیمت با کشش برای محصولات کشاورزی، تحت 18 سناریو، مقدار تولید و واردات خالص بهینه آب مجازی (به عنوان هدف) برای حوضه تعیین شود. قیود در نظر گرفته شده در بهینه‌سازی مقدار آب مجازی مصرفی حوضه، مقدار آب قابل دسترس و ب...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 13  issue 2

pages  251- 268

publication date 2018-03-15

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023