تحلیل مالتی‌فرکتالی بودن توزیع اندازه ذرات خاک و تأثیر پوسته‌های زیستی بر آن

Authors

  • جلیـل کاکه دانش‌آموخته کارشناسی ارشد گروه مهندسی علوم خاک دانشگاه تهران
  • علی‌اصغر ذوالفقاری استادیار گروه مناطق خشک دانشکده کویر شناسی دانشگاه سمنان
  • منوچهر گرجی دانشیار گروه مهندسی علوم خاک- پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران
Abstract:

توزیع اندازه ذرات خاک، یکی از خصوصیات فیزیکی مهم خاک است که بسیاری از خصوصیات شیمایی، فیزیکی و زیستی آن را تحت تأثیر قرار می‌دهد. علاوه بر خصوصیاتی مانند نفوذپذیری خاک، تغییر کاربری اراضی و فرسایش خاک، پوسته­های زیستی نیز سبب تغییر توزیع اندازه ذرات خاک‌ها می‌شوند اگرچه ممکن است که سبب تغییر در کلاس بافتی خاک نشوند. اندازه­گیری و تحلیل مالتی فرکتال یکی از ابزارهای مهم در توصیف توزیع اندازه ذرات خاک می­باشد. این پژوهش با هدف بررسی تأثیر پوسته­های زیستی بر پارامترهای مالتی‌فرکتالی توزیع اندازه ذرات خاک­های مورد مطالعه انجام شد. در این مطالعه نمونه­برداری از چهار ناحیه خاک‌های دارای و بدون پوسته زیستی و از دو عمق 5-0 و 15-5 سانتی­متری مراتع قره­قیر واقع در شمال شهرستان آق­قلا، در استان گلستان انجام شد. توزیع اندازه ذرات 16 خاک مورد مطالعه با استفاده از روش هیدرومتر تعیین شد. مقایسه منحنی‌های توان جرم ( ) و خط تک‌فرکتالی شبیه سازی شده نشان داد که توزیع اندازه ذرات خاک‌های مورد مطالعه دارای رفتار مالتی‌فرکتالی می­باشد. در تمامی خاک­های مورد مطالعه تغییرات ابعاد فرکتالی توزیع اندازه ذرات خاک‌ها در مقادیر مختلف گشتاور (q) دارای روند سیگموئیدی بود. در این مطالعه همبستگی مثبت و معنی­داری (در سطح 1 درصد) بین ابعاد فرکتال D0.5 (بعد فرکتال در q=0.5)، D1 (بعد فرکتال در q=1)، D1.5 (بعد فرکتال در q=1.5)، D2 (بعد فرکتال در q=2) و D2.5 (بعد فرکتال در q=2.5) با درصد رس مشاهده شد در حالی که همبستگی بین درصد شن و این ابعاد منفی و در سطح 1 درصد معنی­دار بود. شاخص (D0-D2) برای بررسی درجه مالتی فرکتالی توزیع اندازه ذرات خاک‌ها استفاده شد. بیشترین مقدار متوسط این شاخص در توزیع اندازه ذرات خاک­های 5-0 سانتی­متری دارای پوسته (295/0) و کمترین مقدار متوسط این شاخص در لایه 15-5 سانتی­متری خاک­های بدون پوسته (240/0) مشاهده شد. این نتایج نشان داد که توزیع اندازه ذرات خاک­های دارای پوسته زیستی به نسبت خاک­های بدون پوسته دارای ناهمگنی بیشتری می­باشند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تحلیل مالتی فرکتالی بودن توزیع اندازه ذرات خاک و تأثیر پوسته های زیستی بر آن

توزیع اندازه ذرات خاک، یکی از خصوصیات فیزیکی مهم خاک است که بسیاری از خصوصیات شیمایی، فیزیکی و زیستی آن را تحت تأثیر قرار می دهد. علاوه بر خصوصیاتی مانند نفوذپذیری خاک، تغییر کاربری اراضی و فرسایش خاک، پوسته­های زیستی نیز سبب تغییر توزیع اندازه ذرات خاک ها می شوند اگرچه ممکن است که سبب تغییر در کلاس بافتی خاک نشوند. اندازه­گیری و تحلیل مالتی فرکتال یکی از ابزارهای مهم در توصیف توزیع اندازه ذرات...

full text

ارزیابی کارآیی مدل‏ها در توصیف توزیع اندازه ذرات خاک

دقت و مطلوبیت کاربردی مدل‏های توزیع اندازة ذرات اولیة خاک (PSD) می‏تواند پشتوانه‌ای مناسب برای برآورد خصوصیات هیدرولیکی خاک باشد. تحقیق حاضر با هدف ارزیابی و رتبه‌بندی دقت مدل‏های مختلف در توصیف PSD خاک‏های مختلف انجام شد. علاوه بر این، مطلوبیت کاربردی این مدل‏ها با درنظرگرفتن دو عامل دقت برازش و تعداد پارامترهای مدل، با استفاده از آماره‏های F و مالو (Cp) و آکاییک (AIC) ارزیابی شد. همچنین تأثیر...

full text

تأثیر توزیع اندازه ذرات اولیه بر پایداری خاکدانه در کلاس¬های مختلف اندازه

توزیع اندازه ذرات یکی از ویژگی­های مهم فیزیکی خاک محسوب می­شود که خود شامل توزیع اندازه ذرات اولیه و ثانویه می­باشد. تحقیق حاضر به بررسی ارتباط بین توزیع اندازه ذرات اولیه (شن، سیلت و رس) و ثانویه (خاکدانه) در مقیاس­های مختلف اندازه خاکدانه می­پردازد. به این منظور، نمونه­برداری خاک از شش سیستم کشت شامل گندم، جو، ذرت، یونجه، آیش و زمین شخم­خورده، از دو عمق 10-0 و 20-10 سانتی­متر در سه تکرار انجا...

full text

تأثیر اندازه ذرات خاک و ابعاد چشمه‌های ژئوگرید بر اندرکنش خاک-ژئوگرید

در این تحقیق آزمایش­ها با استفاده از 3 نوع خاک درشت‍دانه و 4 نوع ژئوگرید با جنس یکسان و ابعاد چشمه‌های مختلف انجام گردیده است. آزمایش‌ها با استفاده از دستگاه برش مستقیم مقیاس بزرگ انجام شد و میزان افزایش مقاومت برشی نسبت به خاک غیرمسلح اندازه­گیری شده و مورد مقایسه قرار گرفته است. نتایج بررسی‌ها نشان می‌دهد که برای هر خاک با دانه بندی مشخص یک چشمه با اندازه بهینه وجود دارد. همچنین برای هر خاک د...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 28  issue 4

pages  673- 687

publication date 2015-02-20

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Keywords

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023