تحلیل فضایی کیفیت زندگی در سکونتگاه‎های غیر رسمی منطقۀ کلانشهری تهران (مطالعۀ موردی: اسلام‎آباد، صالح‎آباد)

در سال‎های اخیر، مطالعۀ کیفیت زندگی در نواحی شهری مورد توجه گسترده بوده است. متأسفانه در بیشتر کلانشهرهای ایران، شاهد معضلی به نام سکونتگاه‎های غیر رسمی هستیم که دارای کیفیت زندگی چندان مناسبی نیستند. در این پژوهش، کیفیت زندگی در دو سکونتگاه غیر رسمی کلانشهر تهران (صالح‎آباد و اسلام‎آباد) با رویکرد ذهنی بررسی شده است. برای انجام پژوهش، دویست نمونه از بین ساکنان شهر اسلام‎آباد و صالح‎آباد به‎صورت تصادفی ساده انتخاب شدند و با استفاده از شاخص‎های ذهنی، کیفیت زندگی در این دو شهر مورد بررسی قرار گرفت. در این پژوهش با مراجعۀ حضوری به مناطق مورد مطالعه (اسلام‎آباد و صالح‎آباد)، داده‎های مورد نیاز به‎شیوه‎های مشاهده، مصاحبه و مهم‎تر از همه، تکمیل پرسش‎نامه، جمع‎آوری شدند. یافته‎های پژوهش نشان می‎دهد که میزان سرانه‎های مختلف و برخورداری از امکانات مورد نیاز در این سکونتگاه‎ها وضعیت چندان مناسبی ندارند که این موضوع، پایین‎بودن میزان رضایتمندی ساکنان را به‎دنبال داشته است. همچنین اثبات شد میزان رضایتمندی از وضعیت کیفیت زندگی در بین ساکنان دو منطقۀ صالح‎آباد و اسلام‎آباد، تفاوت معنادار دارد و سکونتگاه اسلام‎آباد کیفیت زندگی بالاتری از صالح‎آباد دارد. ضمن اینکه در صالح‎آباد، مهم‎ترین عامل مؤثر بر کیفیت زندگی، عامل اقتصادی و امنیتی و متغیرهای آن بوده، اما در اسلام‎آباد، عامل وضعیت بهزیستی با متغیرهای مربوطه، مهم‎ترین عامل اثرگذار شناخته شد. درنهایت با توجه به نتایج پژوهش، در راستای راهبرد توانمندسازی این سکونتگاه‎ها و ارتقای کیفی آنها، پیشنهادهایی مطرح شده است.