تحلیل فضایی پارامترهای شیمیایی مؤثر در کیفیت آب زیرزمینی با استفاده از تکنیک تحلیل عاملی و مدل‌های زمین‌آماری (مطالعۀ موردی: دشت بیضاء- زرقان)

Authors

حسین بهزادی کریمی دانشجوی دکتری آب و هواشناسی، دانشگاه یزد

کمال امیدوار استاد دانشکده جغرافیا، دانشگاه یزد

Abstract:

هدف از این مطالعه، تعیین مهم‌ترین پارامترهای شیمیایی مؤثر در کیفیت آب‌های زیرزمینی دشت بیضاء-زرقان استان فارس با استفاده از تکنیک تحلیل عاملی و برآورد توزیع مکانی پارامترهای کیفی به کمک تحلیل‌گر زمین‌آماری در نرم‌افزار ArcGIS است. ابتدا داده‌های 12 پارامتر کیفی آب مربوط به 27 حلقه چاه در تابستان سال 1392 جمع‌آوری گردید. پس از نرمال‌سازی داده‌ها، با استفاده از روش تحلیل عاملی (FA)، سه عامل سختی، شوری و اسیدیته آب که در مجموع 90% کل واریانس داده‌ها را شامل می‌شدند؛ استخراج گردید. سهم متغیرها در هر عامل بعد از عمل چرخش واریماکس مشخص شد و از هر عامل، دو پارامتر که بیشترین همبستگی معنی‌دار را با عامل خود برقرار نمودند، تعیین گردید. بنابراین از عامل اول، پارامترهایTH وMg ، از عامل دوم، متغیرهایSAR و Na و از عامل سوم، عناصر pH و HCO3 به‌عنوان مهم‌ترین پارامترهای مؤثر در کیفیت آب زیرزمینی منطقه انتخاب شدند. نتایج حاصل از روش‌های قطعی و زمین‌آماری برای برآورد پارامترهای فوق به کمک معیار آماری ریشۀ دوم میانگین مربعات خطا (RMSe) مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که برای همه متغیرها به‌جز pH، روش کوکریجینگ مناسبت‌ترین روش است. برای TH و Mg مدل‌ جی- بسل، برای SAR و Na مدل رشنال کوادریک، برای HCO3 مدل نمایی و برای pH روش معکوس فاصله وزنی به توان 1، از کمترین خطا و بیشترین دقت نسبت به سایر روش‌های میانیابی برخوردار می‌باشند. نقشه‌های پهنه‌بندی مکانی پارامترهای فوق بیانگر آن است که میزان پارامترهای TH، Mg، SAR وNa در نواحی جنوب شرقی به بیشترین و در شمال دشت به کمترین غلظت خود می‌رسد. مقدار pH در منطقۀ بانش واقع در شمال دشت، نسبت به سایر مناطق بیشتر است و از لحاظ غلظت HCO3، نواحی شمال شرق و جنوب منطقه در شرایط نامناسبی قرار دارند.

Upgrade to premium to download articles

Already have an account?login

similar resources

ارزیابی کیفی آب زیرزمینی دشت کبودرآهنگ با استفاده از تحلیل عاملی و خوشه‌ای

full text

ارزیابی آلودگی نیترات آب زیرزمینی بر اساس روش مؤلفه ‏های اصلی و تحلیل عاملی (مطالعۀ موردی: آبخوان دشت کرج)

نیترات از مهم‏ترین آلاینده‏هایی است که بیشتر آبخوان‏ها، ازجمله آبخوان کرج، از آن آسیب می‏بینند. از آنجا ‏که روش معمول برای بررسی فرایندهای هیدروژئوشیمیایی در آبخوان، به‏صورت گرافیکی است، به‏منظور ارزیابی آلودگی نیترات در داده‏های کیفی 86 چاه در آبخوان کرج طی سال 2013، از روش‏های چندمتغیرۀ آماری به‏عنوان یک روش تکمیلی برای درک عوامل مؤثر بر کیفیت آب‏های زیرزمینی، شناسایی آلودگی و طبقه‏بندی نمونه...

full text

تحلیل آماری پارامترهای هیدروشیمیایی منابع آب زیرزمینی دشت لاله زار (بردسیر) با استفاده از آزمون مؤلفه اصلی و تحلیل خوشه‌ای

امروزه آب به‌عنوان یکی از عوامل بهبود و رشد اقتصادی جوامع به شمار می‌رود، بنابراین مدیریت بهینه منابع آب به‌ویژه آب شیرین نیز یکی از مهم‌ترین برنامه‌های کشورهاست. هدف این مطالعه، تعیین منشأ و غلظت عناصر و ترکیبات محلول در آب زیرزمینی لاله‌زار است. محدوده مطالعاتی لاله‌زار در 75 کیلومتری جنوب‌شرقی بردسیر و جنوب‌غربی کرمان بین طول جغرافیایی 56 درجه و عرض جغرافیایی 29 درجه و در زون ساختاری ایران م...

full text

تحلیل آماری پارامترهای هیدروشیمیایی منابع آب زیرزمینی دشت لاله زار (بردسیر) با استفاده از آزمون مؤلفه اصلی و تحلیل خوشه‌ای

full text

شناسایی مناطق همگن از نظر کیفیت آب زیرزمینی با استفاده از تحلیل عاملی و خوشه‌ای؛ مطالعه موردی دشت قیر استان فارس

به دلیل کمبود بارندگی در مناطق خشک و نیمه خشک و در نتیجه محدود بودن منابع آب‌های سطحی در این مناطق، مصرف آب در بخش کشاورزی، صنعت و شرب بشدت به آب زیرزمینی متکی است. لذا مطالعه و ارزیابی کیفیت این منابع بیش از پیش اهمیت پیدا می‌کند. از این رو تحقیق حاضر با هدف طبقه‌بندی کیفیت آب زیرزمینی دشت قیر واقع در استان فارس با استفاده از تکنیک‌های آماری شامل تحلیل عاملی (FA) و تحلیل خوشهبندی سلسله مراتبی...

full text

تحلیل روند تغییرات کیفیت آب زیرزمینی در دشت شبستر‌- ‌صوفیان

آگاهی از تغییرات کیفیت آب زیرزمینی در برنامه‌ریزی و مدیریت پایدار منابع آب و خاک هر منطقه نقش بسزائی دارد. در این مطالعه روند تغییرات کیفی آب زیرزمینی دشت شبستر‌-‌ صوفیان با استفاده از اطلاعات 18 حلقه چاه عمیق و چهار رشته قنات در دوره آماری90 -1377 تحلیل شد. برای این کار از آزمون ناپارامتری مان‌-‌کندال استفاده شد. قبل از انجام آزمون، اثر ضریب خودهمبستگی معنی‌دار مرتبه اول از سری داده‌ها ح...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}

Journal title

سنجش از دور و سامانه اطلاعات جغرافیایی در منابع طبیعی

volume 8 issue 4

pages 17- 35

publication date 2018-02-20

unfollow

{@ msg @}

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Keywords

پارامترهای کیفی آب‌های زیرزمینی تحلیل عاملی (FA) روش های زمین‌آمار دشت بیضاء- زرقان استان فارس

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com