تحلیل فضایی آسیب پذیری کالبدی، اجتماعی و اقتصادی بافت فرسوده محله شهید دستغیب، منطقه 9 شهرداری تهران

بافت­ های فرسوده با چالش­ های کالبدی، اجتماعی و اقتصادی مواجه­اند. سه شاخص ریزدانگی، نفوذناپذیری و ناپایداری از مهمترین ویژگی­ های این بافت­ ها می­ باشد. محله شهید دستغیب به عنوان نمونه ­ای از فرسوده ­ترین محله­ ی منطقه نُه شهر تهران از لحاظ کالبدی، اقتصادی و اجتماعی با چالش­ های متعددی روبرو است. هدف این پژوهش تبیین چگونگی توزیع نارسایی­ ها و روابط متقابل آنها و مقایسه تطبیقی بین شاخصه­ ی مذکور جهت دستیابی به محله پایدار شهری است. به منظور کنترل و کاهش فرسودگی بافت­ های شهری به نظر می­ رسد مهمترین راهکار مناسب تحلیل فضایی از زوایای کالبدی، اقتصادی، اجتماعی- فرهنگی است. پژوهش حاضر برای ساماندهی محله شهید دستغیب است با رویکردی سیستمی که محورهای اصلی آن در قالب بهبود سیمای کالبدی، اجتماعی و اقتصادی و احیای شهری انجام گرفته است. بر این اساس، سؤال اصلی این است که آیا میزان تأثیر هر کدام از شاخص‌های ‌کالبدی، اجتماعی و اقتصادی در تحلیل آسیب‌پذیری بافت فرسوده محله شهید دستغیب به یک اندازه بوده است؟ روش انجام پژوهش توصیفی- تحلیلی و پیمایشی است. اطلاعات مورد نیاز آن به صورت کتابخانه­ ای و میدانی است. در مرحله تحلیل ابتدا مقادیر و داده­ های کلیه شاخص ­ها استخراج ­شدند سپس بر اساس روش تحلیل سلسله مراتبی () به وزن­دهی شاخص­ های مربوطه پرداخته شده است. نتایج حاصله نشانگر آن است که از تلفیق لایه‌های کالبدی، اقتصادی و اجتماعی جهت سنجش میزان آسیب­ پذیری بافت­ های فرسوده، به مناطق با آسیب ­پذیری کم تا مناطقی با آسیب ­پذیری زیاد طبقه‌بندی شده است که 3/24 درصد از مساحت محله با آسیب­پذیری زیاد، 3/47 درصد با آسیب­ پذیری قابل توجه، 7/14 درصد با آسیب ­پذیری متوسط، 7/13 درصد با آسیب­ پذیری کم مواجه است. با توجه به نتیجه مذکور ساماندهی بافت فرسوده این محله در قالب رویکردی ترکیبی از بهسازی، نوسازی و بازسازی بافت فرسوده امکان پذیر است.