تحلیل عناصر و مضامین مشترک مقدمه‌های طَلَلی در معلقات

Authors

  • سیامک ظفری زاده دانشجوی دورة دکتری در رشتة زبان و ادبیات عربی دانشگاه اصفهان
  • سید محمدرضی مصطفوی نیا استادیار دانشگاه قم
Abstract:

شعر جاهلی را باید آیینة تمام نمای زندگی اعراب جاهلی دانست؛ شعری که تصویرگر حیات مردم آن دوران بوده و پیرامون آن شکل می‌گیرد. شاید بتوان گفت بحث اطلال در مقدمة قصاید جاهلی و توجه به آن، از رایج‌ترین موضوعات شعر جاهلی به شمار می­آید. وقوف بر اطلال، و گریستن بر آنها، به شعر جاهلی محدود نشده، و شاعران دوره‌های بعد نیز از این فن در مقدمة قصاید خود بهره برده‌اند، حتی در عصر عباسی نیز با وجود کمرنگ شدن این فن ادبی، شعرایی چون بحتری و ابن رومی از آن در اشعار خود بهره برده‌اند. استعمال اطلال به عنوان پدیدة فنی رایج حتی تا اوایل قرن بیستم نیز ادامه داشت. پژوهش حاضر در صدد است تا پس از توضیح مختصری دربارة اسباب سرایش مقدمه­های طللی، با بررسی دقیق دواوین شعرای معلقات [به روایت تبریزی]،  عناصر اساسی و مضامین مشترک مقدمه­های طللی را مشخص، و مختصراً تحلیل نماید؛ و بعد از یک بررسی دقیق،  واژه­های مرتبط با اطلال، و پر بسامدترین آنها را مشخص کند. با این پژوهشِ مختصر می­توان گفت که مقدمة طللی از ریشه­دارترین مقدمه­های شعری در تاریخ بنای شعر عربی به شمار رفته و صرفاً یک روش تقلیدی یا فنی نیست که شاعر بدوی به آن پایبند باشد، بلکه فریادی است که هدفش ابراز احساسات نهفتة شاعر نسبت به محبوبش بوده و ارتباط تنگاتنگی میان اطلال و معشوقة شاعر وجود دارد. همچنین با توجه به محیط ابتدایی و بدوی شاعر جاهلی، شایسته نیست که این موضوع از دید فلسفی و رمزی تفسیر گردد. امرؤالقیس با استعمال بیشترین واژه­های طللی، در این زمینه برجسته­ترین شاعر، محسوب می­شود.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تحلیل عناصر و مضامین مشترک مقدمه های طَلَلی در معلقات

شعر جاهلی را باید آیینة تمام نمای زندگی اعراب جاهلی دانست؛ شعری که تصویرگر حیات مردم آن دوران بوده و پیرامون آن شکل می گیرد. شاید بتوان گفت بحث اطلال در مقدمة قصاید جاهلی و توجه به آن، از رایج ترین موضوعات شعر جاهلی به شمار می­آید. وقوف بر اطلال، و گریستن بر آنها، به شعر جاهلی محدود نشده، و شاعران دوره های بعد نیز از این فن در مقدمة قصاید خود بهره برده اند، حتی در عصر عباسی نیز با وجود کمرنگ شد...

full text

مضامین اخلاقی و تعلیمی مشترک در شعر زهیر و سعدی

زهیر بن ابی سلمی ربیعه بن رباح المزنی،  در عصر جاهلی، حکیم‌الشّعراء و در میان ائمّۀ عرب، افضل شاعران بود. او در مدیح و حکمت برجسته بود و وظیفۀ شعر را تعلیم و هدایتگری می‌دانست. زهیر عمر خود را در دلسوزی و پند و اندرز و حق‌گویی و خیرخواهی گذراند و در اشعارش مفاهیم تعلیمی و اخلاقی به‌ویژه در معانی نکوهش و زهد سخت آشکار است. زهیر با تأثیر از محیط زندگی و شخصیت خود، برترین معیارهای اخلاقی و انسانی را...

full text

مضامین مشترک میان حافظ و ابن فارض

این مقاله، مقایسه و مقارنه مختصری است بین حافظ و ابن فارض؛حافظ، سراینده زیباترین و عالی ترلین شعر رندانه – عاشقانه و عارفانه با این فارض حموی مصری بزرگترین و مشهورترین شاعر عارف عرب با فاصله یکصدو شصد سال که دارای وجوه افتراق و اشتراک بسیار هستندو در این مقاله ، قصد بحث تفضیلی و پرداختن به اصول و مبانی مشرب فلسفی و اخلاقی و ممیزات مکتب عرفانی و تجزیه و تحلیل عناصر هنری وفنی و زیبا شناختی و خیال...

full text

ضرب‌المثل در ادب فارسی و عربی، پیشینه و مضامین مشترک

مثل در گستره ادبیات از نقش و جایگاه والایی برخوردار است؛ به طوری که ارزش و اهمیت علمی و تاریخی آن از کتیبه‌ها و سنگ‌نوشته‌ها کمتر نیست. در زندگی تمامی اقشار جامعه، اعم از عامی، تحصیلکرده، فرهیخته و... مثل کاربرد ممتازی دارد و چه بسا جملة کوتاهی که ضرب‌المثلی یا حکمتی به ارث رسیده از گذشتگان است، کار ساعت‌ها سخن گفتن، دلیل آوردن و استدلال کردن و بحث کردن را انجام داده است. تاریخ امثال و حکم در ز...

full text

ضرب‌المثل در ادب فارسی و عربی، پیشینه و مضامین مشترک

مثل در گستره ادبیات از نقش و جایگاه والایی برخوردار است؛ به طوری که ارزش و اهمیت علمی و تاریخی آن از کتیبه‌ها و سنگ‌نوشته‌ها کمتر نیست. در زندگی تمامی اقشار جامعه، اعم از عامی، تحصیلکرده، فرهیخته و... مثل کاربرد ممتازی دارد و چه بسا جملة کوتاهی که ضرب‌المثلی یا حکمتی به ارث رسیده از گذشتگان است، کار ساعت‌ها سخن گفتن، دلیل آوردن و استدلال کردن و بحث کردن را انجام داده است. تاریخ امثال و حکم در ز...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 7  issue 1

pages  229- 274

publication date 2015-05-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023