تحلیل عاملی شاخص‌های ارزیابی عملکرد مربیان حرفه‌ای فوتبال ایران

هدف پژوهش حاضر شناسایی و اولویت‌بندی شاخص‌های ارزیابی عملکرد مربیان لیگ برتر فوتبال ایران از دیدگاه مربیان و بازیکنان بود. جامعة آماری پژوهش تمامی سرمربیان و مربیان (72نفر) و بازیکنان ایرانی (277نفر) شاغل در دهمین دورة لیگ برتر فوتبال ایران (90-1389) بودند. نمونة آماری برابر با جامعة آماری در نظر گرفته شد، که در نهایت 70 سرمربی و مربی، 197 بازیکن فوتبال و در مجموع 267 نفر در پژوهش حاضر شرکت کردند. از پرسشنامة محقق‌ساخته حاوی 60 گویه یا شاخص ارزیابی عملکرد مربیان فوتبال در مصاحبه‌ای نیمه‌هدایت شده و در مقیاس پنج ارزشی لیکرت استفاده شد. اساتید صاحب‌نظر و مربیان و کارشناسان با سابقة فوتبال روایی صوری و محتوایی پرسشنامه را تأیید کردند. پایایی آن با استفاده از روش آلفای کرونباخ محاسبه شد (92/0 =α). برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از روش تحلیل عاملی اکتشافی با چرخش متمایل، آزمون تحلیل واریانس با اندازه‌گیری مکرر و آزمون تعقیبی بونفرونی در سطح معناداری 05/0 P≤ استفاده شد. بر اساس نتایج تحلیل عاملی از 60 گویة ارزیابی عملکرد، سه گویه حذف و 57 گویه در پنج عامل قرارگرفت. عوامل فنی- آموزشی (15 گویه)، رفتاری و تربیتی (13 گویه)، مدیریت تیمی و فردی (11 گویه)، حفظ و ارتقای تیم (10 گویه) و عامل سابقه و تجربه (8 گویه)، به ترتیب، مهم‌ترین عوامل ارزیابی عملکرد مربیان فوتبال شناخته شدند. همچنین، بین اولویت همة عوامل ارزیابی عملکرد مربیان (به استثنای تفاوت بین عوامل رفتاری و تربیتی با فنی- آموزشی) تفاوت معناداری وجود داشت (05/0≥P). با توجه به اولویت بالای عامل فنی-آموزشی و عامل رفتاری و تربیتی، کارشناسان و مدیران ورزشی می‌توانند مربیان را از نظر شاخص‌های فنی ارزیابی کنند و چون بازیکنان بیشترین ارتباط را با مربی دارند، ارزیابی مهارت‌های رفتاری و ارتباطی مربیان نیز بسیار مهم است.