تحلیل شبکه اجتماعی در رأستای مدیریت تعارض انسان و محیط‌زیست بر مبنای شواهدی از حملات گرگ در جوامع محلی استان همدان

امروزه در غرب ایران، به خصوص استان همدان، تضاد بین جوامع محلی و گرگ به اوج خود رسیده و به یک نگرانی مهم برای مردم محلی تبدیل شده است. در این پژوهش به‌منظور بررسی جایگاه مؤلفه‌های اجتماعی در کاهش تعارض بین انسان و محیط‌زیست از روش تحلیل شبکه اجتماعی برای استخراج یک سناریو بهره گرفته شد. در واقع هدف، یافتن مهم‌ترین رویداد‌های اجتماعی تابع تصمیمات انسانی در کاهش تعارض انسان و محیط‌زیست بود. از این رو در مناطقی از استان همدان که دارای بیشترین نقاط حمله گرگ بود، با استفاده از روش Daniel و با توجه به اندازه خانوار ساکن در مناطق روستایی تعداد 400 پرسشنامه پیرامون تصمیم مردم محلی در مقابل حملات گرگ در قالب رویداد‌هایی چون کمک‌خواهی از اداره حفاظت از محیط‌زیست، کمک‌خواهی از دهیاران، استفاده از سگ‌های گله، آموزش به کودکان، تلویزیون و روزنامه و همچنین اقدام تهاجمی مانند کشتن گرگ، طراحی و در سال 1395 شبکه‌ اجتماعی مصور و سنجه‌های مرتبط برای تحلیل رفتار برای استخراج یک سناریو به دست آمد. نتایج نشان داد از بین روش‌های مورد استفاده توسط مردم محلی، آموزش به کودکان و افراد کم‌تجربه، استفاده از سگ‌های گله و همچنین کمک‌خواهی از دهیاران به ترتیب بیشترین مرکزیت را در شبکه حفاظت در بین سایر روش‌های مورد استفاده توسط مردم محلی دارند. میزان رضایت جوامع محلی پس از استفاده از هر کدام از این روش‌ها نسبت به قبل از استفاده افزایش پیدا کرده است. همچنین کمک‌خواهی از اداره حفاظت محیط‌زیست، کمترین درجه مرکزیت را قبل و بعد از استفاده در شبکه حفاظت دارد. با مشخص‌شدن نقش محوری آموزش ‌به کودکان و افراد کم‌تجربه به دلیل مرکزیت بالا در این مطالعه پیشنهاد می­شود آموزش به جوامع محلی در رأس برنامه­های مدیریتی اداره حفاظت محیط‌زیست استان همدان قرارگیرد.