تحلیل ساختار فضایی تغییرات زمانی-مکانی تداوم موج های سرمایش طی دهه‌های اخیر

دما به عنوان شاخصی از شدت گرما یکی از عناصر اساسی شناخت هوا می باشد و نظر به دریافت نامنظم انرژی خورشیدی توسط زمین دستخوش تغییرات گستردة را شامل می‌شود. امواج سرما و یخبندان ها یکی از مهم ترین پدیده های مورد مطالعه در اقلیم شناسی است که از تغییرات روزانه دما در طول زمان ناشی می شود. هدف از این مطالعه بررسی و تحلیل تغییرات مکانی هسته‌های امواج سرمایشی شمال غرب ایران طی دوره‌های مختلف می‌باشد. برای این منظور دمای کمینه 42 ایستگاه سینوپتیکی و کلیماتولوژی که دارای بیشترین طول دوره آماری بوده‌اند از سازمان هواشناسی کشور دریافت شد. در این مطالعه روزی به عنوان موج سرمایی تلقی گردیده است که دارای نمره استاندارد برابر و کوچکتر از 2/1- باشد. مطابق با این تعریف با استفاد از برنامه نویسی در محیط نرم افزار متلب روزهای همراه با موج سرمایی استخراج و به کمک تحلیل الگوی خودهمبستگی فضایی موران مورد بررسی و تجزیه تحلیل قرار گرفت. نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که باوجود اینکه هسته‌های امواج سرمایشی از توزیع پراکندگی برخوردار بوده است اما عمده تمرکز این هسته‌ها در نواحی شرقی منطقه مورد مطالعه تشکیل الگوی خوشه‌ای بالا داده است. از طرفی نتایج حاصل از تحلیل دوره‌ها نشان داد که به سمت دوره‌های اخیر علاوه کاهش محسوس گستره هسته‌های امواج سرمایشی، از شدت هسته‌های امواج سرمایشی برای تداوم‌های مختلف به‌ویژه تداوم پنج و شش‌روزه کاسته شده است.