تحلیل ساختار‌گرایانه منازعه ایران-عربستان سعودی

Authors

  • رضا رحمدل دکتری روابط بین‌الملل از دانشگاه گیلان و مدرس دانشگاه‌های تربت حیدریه، چناران، قوچان و فاروج
  • رضا سیمبر استاد دانشکدۀ علوم سیاسی و روابط بین‌الملل دانشگاه گیلان
Abstract:

تحلیل جدال‌های امنیتی ایران ـ عربستان از منظر ساختاری اهتمام این مقاله است. طبق تئوری نو‌واقع‌گرایی قدرت‌هایی چون ایران‌ ـ عربستان همواره با منازعات ساختاری دست به گریبان‌اند. دغدغۀ اصلی این پژوهش چنین نسج یافت: الف) عدم تعادل در ساخت مثلثی قدرت منطقه‌ای (خاورمیانه) با فروپاشی قدرت عراق در سال 2003 از منظر نو‌واقع‌گرایی باعث تشدید جدال میان ایران و عربستان شده ‌است. ب) شکل‌گیری رقابت آمریکا به عنوان قدرت برتر نظام بین‌الملل با ایران به عنوان یک نیروی بزرگ  بر روابط ایران و عربستان به عنوان قدرت درجۀ دوم منطقه‌ای، تأثیری بسزا داشته است. یافته‌ها حاکی است که منازعۀ ایران ـ عربستان از تقارن تعارض‌های توأمان نظام بین‌الملل با زمینه‌های تضاد منطقه‌ای ناشی شده است. با توجه به اینکه ایران ـ عربستان به لحاظ هویتی دارای زمینه‌های منازعۀ تاریخی هستند، تنازعات رنگ و بوی فرقه‌ای به خودگرفته است. از این منظر، گسل‌های ساختی نیز در شکل منازعۀ ایدئولوژیکی پدیدار شده زیرا جدال هویتی نه یک علت بلکه نوعی پیامد است که در شکل نبرد فرقه‌ای بازنمایی شده است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

فرهنگ استراتژیک عربستان سعودی

با اینکه واقعیت‏های ژئوپلیتیک و ملاحظات امنیتی همواره نقش اساسی در تعیین رفتارهای سیاسی و تصمیمات استراتژیک عربستان داشته‏اند، اما سیاستمداران سعودی در سال‏های اخیر رفتارهایی بروز داده‏اند که بیش از آنکه ناشی از این مبانی باشد، متأثر از هنجارهای فرهنگی و مؤلفه‏های هویتی شکل‏دهنده به تصمیمات سیاسی و استراتژیک یا به عبارت دیگر «فرهنگ استراتژیک» آن‏ها بوده است. با توجه به اهمیت این موضوع، در این م...

full text

دلایل استمرار منازعه میان ایران و عربستان در بحران بحرین

دلایل استمرار منازعه میان ایران و عربستان در بحران بحرین مهدی هدایتی[1]- دانیال رضاپور[2]- مریم قاضیانی[3] چکیده: بحرین یکی از کشورهایی است که تحت تاثیر شرایط نامساعد داخلی در ابعاد گوناگون سیاسی، اقتصادی و اجتماعی و همچنین تحت فشار تحولات رخ داده مرسوم به بیداری اسلامی(بهار عربی) در منطقه غرب آسیا است. با این وجود، ایران و عربستان با توجه به اهداف، منافع و ملاحظات خاص و متفاوت خود در قبال ت...

full text

نقش عربستان سعودی در امنیتی‌سازی ایران؛ راهبرد جمهوری اسلامی ایران

هدف این مقاله، بررسی رویکرد عربستان در دوره ملک‏ سلمان درخصوص ایران و راهبرد جمهوری اسلامی ایران در برابر اقدامات سعودی‏هاست. فرضیه مقاله این است که عربستان سعودی در دوره ملک سلمان، در نقش «بازیگر کارکردی» در نظریه امنیتی‏سازی، بیش از هر زمانی در راستای امنیتی‏سازی جمهوری اسلامی ایران تلاش کرده است. یافته اصلی مقاله این است که حمایت از امنیتی‏سازی نقش منطقه‏ای ایران در خاورمیانه، محور اصلی سیاس...

full text

عربستان سعودی و تهدید امنیتی جمهوری اسلامی ایران

در طول ماه‌های گذشته، عربستان سعودی دستخوش برخی تحولات در سطوح مختلف داخلی، منطقه‌ای و بین‌المللی شده است که از جمله می‌توان به گسترش روابط با ایالات متحدۀ آمریکا و خرید کلان تسلیحاتی از این کشور، تنش در روابط با قطر، انتصاب محمد بن‌سلمان به ولیعهدی و آشکار کردن روابط با رژیم صهیونیستی اشاره کرد. نکتۀ شایان توجه در همۀ این تحولات، دستمایه قرار دادن بهانۀ مقابله با نفوذ منطقه‌ای جمهوری اسلامی ای...

full text

هویت، قدرت، امنیت؛ جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی

رابطه اغلب پرتنش میان ج.ا.ایران و عربستان سعودی در مرکز تغییرات مهم سیاسی در منطقه خاورمیانه است. عواملی را که سبب اختلاف و منازعه طولانی در روابط این دو کشور گردیده است، می‌توان به دو سطح عوامل ساختاری و رفتاری تقسیم کرد. اغلب پژوهش‌های انجام گرفته در مطالعه روابط ایران و عربستان به یکی از سه عامل هویت، قدرت و امنیت اشاره کرده اند اما این سؤال ها وجود دارد که در زمان ها و شرایط مختلف کدام یک ا...

full text

راهبردهای جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی درقبال بحران سوریه

جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی به عنوان دو قدرت منطقه‌ای، از دیرباز به عنوان دو رقیب اصلی در منطقه خاورمیانه شناخته می‌شدند، اما طی سال‌های اخیر روابط میان این دو کشور بسیار پیچیده‌تر شده و ابعاد جدیدی به خود گرفته است. در این میان، یکی از مسائلی که در سال‌های اخیر روابط تیره‌ میان این دو کشور را پیچیده‌تر ساخته است بحران و جنگ داخلی سوریه می‌باشد. در جریان بحران سوریه، جمهوری اسلامی ایران...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 9  issue 30

pages  265- 281

publication date 2019-05-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023