تحلیل رویکرد مطبوعات سیاسی به جنبش ملی شدن صنعت نفت ایران

author

  • علی اصغر مقصودی مدرس گروه علوم اجتماعی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شهید باهنر کرمان
Abstract:

این مقاله به تحلیل رویکرد مطبوعات سیاسی نیمۀ دوم سال 1329 به جنبش ملی شدن صنعت نفت ایران می‌پردازد. این تحلیل با هدف تعیین میزان تأثیر مطبوعات سیاسی این دوره بر روند شکل‌گیری و به ثمر رسیدن این جنبش انجام گرفته است. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی است و برای گردآوری اطلاعات از مطالعۀ اسنادی و کتابخانه‌ای بهره گرفته شده است. برای انجام این پژوهش با استفاده از روش نمونه‌گیری کوتایا انتخاب موجه، 269 سرمقاله از یازده نشریۀ وابسته به مهم‌ترین و فعال‌ترین احزاب و جمعیت‌های سیاسی در نیمۀ دوم سال 1329ه.ش، به‌عنوان واحد تحلیل انتخاب و با تحلیل محتوای آنها، موضع‌گیری هر یک از آنها نسبت به شش مقولۀ اصلی و تأثیر‌گذار بر جنبش، مشتمل بر لایحۀ الحاقی، دولت انگلستان، شرکت نفت ایران و انگلیس، دولت رزم‌آرا، جبهۀ ملی و تز ملی شدن صنعت نفت تعیین شده است. در نهایت، با استفاده از این داده‌ها، رویکرد و بالطبع نقش هر یک از آنها، به‌عنوان ابزار فشار احزاب و جمعیت‌های سیاسی در این جنبش تبیین شده است. نتایج این پژوهش بیانگر آن است که اکثریت قریب به اتفاق مطبوعات سیاسی منتشرشده در این دورۀ تاریخی، با وجود تفاوت در موضع‌گیری نسبت به رزم‌آرا، جبهۀ ملی و تز ملی شدن نفت، به‌سبب همسویی اکثریت در مخالفت همه‌جانبه با لایحۀ الحاقی، شرکت نفت ایران و انگلیس و دولت انگلستان، فشار شایان توجهی بر قدرت موجود واردآوردهو نقش مؤثری در این جنبش اجتماعی ایفا کرده‌اند. * Quota Sampling

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تحلیل گفتمانی و علل و عوامل بنیادین شکست جنبش ملی شدن صنعت نفت ایران (1332- 1320)

جنبش ملی شدن صنعت نفت ایران یکی از رویدادهای تاریخی مهم حیات سیاسی است که طی آن ایرانیان به صحنة سیاست آمدند تا نه تنها ریشه استعمار خارجی را برای همیشه بسوزند بلکه راه را برای عمران و آبادی کشور هموار نمایند. متأسفانه این آرزو به نتیجۀ‌ مؤثر خود نرسید. تاکنون نویسندگان فراوانی از زوایای مختلف علل و عوامل شکست را بررسی کرده‌اند. در این نوشته تلاش شده است زاویه‌ای جدید در کنار نگاه‌های گذشته بر ...

full text

سنجش نقش روحانیت در جنبش ملی شدن صنعت نفت در ایران

چکیده بعد از انقلاب مشروطیت دومین تند باد دگرگونی اجتماعی در ایران نهضت ملی شدن نفت و تحولات مربوط به آن است. جنبش ملی شدن صنعت نفت، مهمترین حرکت ضد استعماری در دهه 1330 ش (1950 م) در منطقة خاورمیانه بود. ملی شدن صنعت نفت برگ زرینی در تاریخ معاصر ایران است. در این پیروزی عوامل متعددی نقش آفرینی کرده اند. چنان که می توان گفت که با ائتلاف همه نیروهای مذهبی و ملی، گروههای سیاسی و متحد در برابر است...

full text

ملی شدن صنعت نفت ایران در آیینة اسناد آمریکا

ملی شدن صنعت نفت در ایران و به دنبال آن کودتای 28 مرداد و بررسی رفتار سیاسی کشورهای درگیر در این مسأله از زوایای بسیاری مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته است. اما پژوهشی مبتنی بر اسناد و مطبوعات آمریکا، به عنوان بازیگر اصلی این برهه از تاریخ ایران، به شکلی مستدل انجام نگرفته است. پژوهش حاضر به روش تحلیل تاریخی و با تکیه بر اسناد وزارت خارجة آمریکا و روزنامة نیویورک تایمز، در پی آن است تا ضمن ارائه...

full text

سنجش نقش روحانیت در جنبش ملی شدن صنعت نفت در ایران

چکیده بعد از انقلاب مشروطیت دومین تند باد دگرگونی اجتماعی در ایران نهضت ملی شدن نفت و تحولات مربوط به آن است. جنبش ملی شدن صنعت نفت، مهمترین حرکت ضد استعماری در دهه 1330 ش (1950 م) در منطقه خاورمیانه بود. ملی شدن صنعت نفت برگ زرینی در تاریخ معاصر ایران است. در این پیروزی عوامل متعددی نقش آفرینی کرده اند. چنان که می توان گفت که با ائتلاف همه نیروهای مذهبی و ملی، گروههای سیاسی و متحد در برابر است...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 46  issue 1

pages  249- 264

publication date 2016-03-20

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023