تحلیل روایی داستان «نخجیران و شیر» مثنوی معنوی با رویکرد زبان‌شناسی رمزگان رولان بارت

داستان شیر و نخجیران مثنوی معنوی یکی از پیچیده‌ترین داستان‌های این کتاب است که ویژگی‌های منحصربه‌فرد آن ظرفیت شگفت‌انگیزی را برای خوانش‌های متعدد فراهم می‌کند. نظریۀ رمزگان رولان بارت یک چارچوب نظری روشمند و خلاقانه است که به‌خوبی می‌تواند از پسِ پیچیدگی‌ها و دلالت‌های گستردۀ متن ادبی برآید. تلاش پژوهش حاضر در این راستاست که با به‌کارگیری نظریۀ رمزگان رولان بارت به‌ عنوان الگو، به روایت‌شناسی یکی از داستان‌های بلند مثنوی معنوی با عنوان «نخجیران و شیر» بپردازد و نشان داده شود که روایت این داستان تا چه اندازه از کیفیتی باز در تولید معانی مختلف برخوردار است. همچنین، ضمن بررسی ویژگی‌های خاص زبان مولانا در این روایت، میزان قابلیت نظریۀ رمزگان را در تحلیل یک متن کلاسیک و کاملاً بومی ادب پارسی بیازماید. ازجمله دستاوردهای پژوهش حاضر می‌توان به این موارد اشاره کرد: 1. روایت نخجیران و شیر ‌تنها یک متن صرفاً خواندنی نیست، بلکه با توجه به داده‌هایی که از کاربرد نظریۀ رمزگان بر آن به‌دست‌آمده، ظرفیت کاملاً مناسبی برای نوشتنی خواندنی شدن دارد. 2. از مهم‌ترین فاکتورهایی که این روایت را به متنی باز و متکثر تبدیل می‌کند، ویژگی‌های خاص روایتگری راوی در این داستان و نیز ماهیت کاملاً تمثیلی روایت است.