تحلیل روابط شخصیت‌ها در منظومه‌ی لیلی و مجنون نظامی

Authors

  • مریم درپر دانشگاه فردوسی مشهد
Abstract:

مسأله‌ی اساسی این مقاله تحلیل روابط و مناسبات شخصیت­ها در لیلی و مجنون نظامی است. در این تحلیل، از الگوی کنش‌گر گریماس استفاده شده­است. شش نقش اصلی یا به تعبیر گریماس، کنش‌گر، در این روایت بازیابی شده که عبارتند از: فرستنده، پذیرنده، فاعل، هدف، یاری‌گر و بازدارنده. براساس نتایج حاصل از این تحقیق، در روایت لیلی و مجنون، فرستنده: عشق است که یک مفهوم انتزاعی است نه یک شخصیت عینی؛ پذیرنده: لیلی و مجنون؛ فاعل: مجنون و سپس لیلی؛ هدف: رسیدن لیلی و مجنون به یکدیگر؛ یاری‌گر: خویشان و اطرافیان مجنون و کنش‌گر بازدارنده: پدر لیلی و سپس ابن­سلّام است. از این پژوهش برمی‌آید که الگوی گریماس در تحلیل شخصیت‌های منظومه‌ی  لیلی و مجنون تا حدّی مفید و کارآمد است؛ براساس این الگو، خواننده با ذهنیّتی روشن می‌تواند روابط و مناسبات شخصیت‌ها را دنبال کند و برخی از ویژگی‌هایی را که گریماس برای حکایت­های فولکلوری برمی­شمارد، در این روایت می­توان دید؛ از جمله این­که قهرمان هم فاعل و هم، پذیرنده است. در این داستان، «فاعل» به گونه­ای است که هم بر لیلی انطباق می­یابد و هم بر مجنون و هر دو به نوعی پذیرنده نیز هستند.  

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

مقایسة عنصرگره‌افکنی در دو منظومة لیلی و مجنون نظامی و مجنون و لیلی امیرخسرو دهلوی

 لیلی و مجنون از مشهورترین داستان­های عاشقانه ادب کهن ایران است که ریشه­ای عربی دارد و نخستین بار نظامی گنجوی آن را به نظم درآورد. پس از نظامی، نظیره­گویان بسیاری به سرودنِ این داستان پرداختند؛ از جمله می­توان به امیرخسرو­دهلوی که از نخستین و مشهورترین مقلّدان خمسة نظامی است، اشاره­کرد. در هر داستانی چه به نظم و چه به نثر، کیفیّت و نوع استفاده از عناصر داستان می­تواند مبنایی برای سنجش خوب یا ضعیف ...

full text

نقد و تحلیل شرح‌های لیلی و مجنون نظامی گنجوی

بخش عمده‌ای از تحقیقات ادبی دربارة مثنوی لیلی و مجنون نظامی، به شرح ابیات و معنی لغات ـ چه شرح کامل و چه گزیده ـ اختصاص دارد.در این مقاله ابتدا به معرفی و نقد ساختاری و محتوایی شرح‌ها پرداخته شده و سپس ریشه‌های اختلاف نظر شارحان، در سه حوزه زیر، با ذکر مثال‌هایی از ابیات لیلی و مجنون، تبیین و تحلیل شده است:الف) واژگان؛ گاه اختلاف نظر شارحان در معانی حقیقی و استعاری واژه‌ها و یا حقیقی یا استعاری...

full text

نقد و تحلیل شرح های لیلی و مجنون نظامی گنجوی

بخش عمده ای از تحقیقات ادبی دربارة مثنوی لیلی و مجنون نظامی، به شرح ابیات و معنی لغات ـ چه شرح کامل و چه گزیده ـ اختصاص دارد.در این مقاله ابتدا به معرفی و نقد ساختاری و محتوایی شرح ها پرداخته شده و سپس ریشه های اختلاف نظر شارحان، در سه حوزه زیر، با ذکر مثال هایی از ابیات لیلی و مجنون، تبیین و تحلیل شده است:الف) واژگان؛ گاه اختلاف نظر شارحان در معانی حقیقی و استعاری واژه ها و یا حقیقی یا استعاری...

full text

مقایسه تطبیقی لیلی و مجنون نظامی، و مجنون و لیلی امیرخسرو دهلوی

در این پژوهش به شیوه توصیفی- تحلیلی به بررسی «لیلی و مجنون» نظامی و «مجنون و لیلی» امیرخسرو دهلوی می‌پردازیم. مشخص است که تفاوت زمانی و مکانی، تأثیرات غیر قابل انکاری بر یک اثر تقلیدی گذاشته است؛ بنابراین «مجنون و لیلی» دهلوی، اگرچه همان «لیلی و مجنون» نظامی است؛ همچنان اثری متفاوت به لحاظ مؤلفه‌های فرهنگی و اجتماعی است که سختگیری­ها و تعصب‌های خاص ق...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 2  issue 3

pages  65- 89

publication date 2012-09-24

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023