تحلیل داستان ملکوت با تکیه بر رویکرد ساختارگرایانه

Authors

  • تقی پورنامداریان استاد پژوهشگاه ادبیات و علوم انسانی
  • رقیه هاشمی فارغ التحصیل کارشناسی ارشد
Abstract:

ملکوت تنها داستان بلند صادقی از جمله آثار ماندگاری که تحت تأثیر بوف کور هدایت در دوره‌ای خاص و با سبکی متمایز به نگارش درآمده است. گذشته از محتوای منحصر به فرد داستان، فرم و ساختار آن نیز قابل تأمّل و چشمگیر است. در این مقاله در پی آن است بعضی از خصوصیات زبانی، ساختاری و فنی آن بیان شده، لذا باتوجّه به رویکرد نوین ساختارگرایانه که سالیان سال در زمینة نقد ادبی از جمله رهیافتهای قدرتمند و مطرح بوده، به رشته تحریر درآمده است. مقالة موجود بعد از درآمدی کوتاه در رابطه با ساختارگرایی و پیشینة ملکوت حاوی کلیات و تعاریفی از آرا ساختارگرایانی چون ژنت، تودوروف، بارت و... می‌باشد. بعد از طرح آراء، به زاویه دید دانای کل و ادا شاخص ملکوت، همچنین تحلیل داستان در دو سطح ساختار روایت و نحو روایت پرداخته شده است. با وجود ساختار نامنسجمی که به‌ظاهر در روایت داستان وجود دارد، ملکوت بیانگر فرم و ساختاری مستحکم و حساب شده است که با وضعیّت ناپایداری شروع می‌شود و با ادامه داستان به اوج خود می‌رسد. در قسمت نحو روایت به شخصیّتهای کنش‌گر، کنش‌پذیر، فعل یا کنش ویژه آنها توجّه می‌گردد که با توجّه به روساخت داستان، دکتر حاتم به‌عنوان فاعل اصلی شخصیّتهای دیگر را تحت تأثیر کنش خود قرار می‌دهد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تحلیل داستان ملکوت با تکیه بر جنبه های ساختاری، روان شناختی و فمینیستی

ملکوت بهرام صادقی یکی از آثار ماندگار ادب داستانی است که با سبکی متفاوت نوشته شده است. بر اساس نظریه های جدید که در تحلیل داستان کارایی دارند، کمتر کار مهمی درباره ی ملکوت انجام شده است. این رساله نگاهی تازه به این داستان دارد و در پی آن است تا بعضی از خصوصیات زبانی، موضوعی و فنی آن را توضیح دهد. نگارش موجود با توجه به سه رویکرد نوین ساختارگرایانه، روان شناسانه و فمینیستی در سه فصل مجزا و مطابق...

15 صفحه اول

تحلیل داستان یوسف (ع) بر پایه روایت شناسی (با تکیه بر نظریه ژپ لینت ولت)

یکی از شاخه­ های نقد ادبی، روایت­شناسی و بررسی دستور زبان حاکم بر روایت­های داستانی است. از ویژگی‌های بارز قرآن استفاده از عناصر روایت در پردازش داستان است. هدف این پژوهش، تحلیل شیوه روایی داستان زندگی حضرت یوسف(ع) با استفاده از نظریه «ژپ لینت ولت[1]» فرانسوی است که بر اساس روش توصیفی ـ تحلیلی به بررسی و تحلیل عناصر داستانی نظیر زاویه دید، طرح، ساختار و نوع روایت می­پردازد...

full text

داستان «ابلیسٌ ینتصر» توفیق حکیم از منظر ساختارگرایانه «بارت»

خوانش ساختارگرایانه از متون ادبی یکی از راه‌های تحلیل متن از قرن بیستم تا به امروز است، بنیانگذار اصلی این مکتب را باید «بارت» دانست، او مدلی مبتنی بر پنج رمزگان را برای تحلیل متن ارائه داده است که به کمک آنها می توان به تحلیل ساختارگرایانه از بسیاری از متون ادبی دست یافت. پژوهش حاضر که با روش توصیفی-تحلیلی نگاشته شده است، با انتخاب داستان کوتاه  «ابلیس ینتصرِ» توفیق حکیم  سعی کرده است تا خوانشی...

full text

خوانشی ساختارگرایانه از داستان «کلاغ‌ها»ی نادر ابراهیمی

گریماس از ساختارگرایان و نظریه‌پردازان نشانه‌شناسی، با تأکید بر ساختار روایت کوشید با عبور از رویه یا سطح و ساختار متن، به لایه‌های درونی آن دست یابد. رویکرد اصلی گریماس، یافتن ارتباط ساختاری پنهانی است که در فرایند تولید معنا مؤثر است. در حقیقت، نویسنده‌ با ایجاد نوعِ خاص روایت و راوی در داستان خود، سلسله‌ای زنجیره‌وار از «فرستنده/ پیام/ گیرنده» را به کار می‌گیرد و با ایجاد ساختاری درست و منسجم...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 1  issue 6

pages  17- 38

publication date 2011-07-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023