تحلیل جامعه‌شناسانة هویت ملی و مؤلفه‌های آن در فیلم‌های بهرام بیضایی

از مشخصه‌های بارز سینمای معترضِ موج نو در سال‌های پیش از انقلاب، بیان هویت ملی در اعتراض به بحران هویت است. مسئلة پژوهش حاضر شناسایی ابعاد و مؤلفه‌های هویت ملی و بحران هویت در آثار منتخب بهرام بیضایی، از فیلمسازان شاخص سینمای موج نو، از دیدگاه جامعه‌شناختی است. بنابراین، پس از بررسی وضعیت هویت ملی و ابعاد و مؤلفه‌های آن، از دیدگاه جامعه‌شناسی هنر، عناصر تکرار‌شوندة مرتبط با هویت در سه فیلم رگبار، غریبه‌و‌مه و چریکه‌تارا جست‌وجو شده ‌است. در این پژوهش، از روش تحلیل‌ محتوا و شیوة نقد برون‌نگر استفاده کرده‌ایم. مقوله‌هایی که بررسی کرده‌ایم شامل ابعاد اجتماعی، سیاسی، فرهنگی، جغرافیایی، و تاریخیِ هویت ملی است. در پایان، مشخص شد که فیلمساز کشف هویت تاریخی و گذشتة فرهنگی را بر تمامی ابعاد دیگر هویت ملی، یعنی ابعاد سیاسی و جغرافیایی، ارجح می‌داند. انسان آرمانی از نظر فیلمساز انسانی است با هویتِ مدرن که از راهکارهای خردمندانة سنت استفاده می‌کند.