تحلیل جامعه‌شناختی روایت زنان ایرانی ازدواج‌کرده با اتباع خارجی افغان و عراقی

طی سال‌های متمادی، ایران شاهد ورود مهاجرانی از همسایگان شرقی و غربی خود بوده است که به دلایل گوناگون به ازدواج با دختران ایرانی اقدام کرده‌اند؛ درحالی‌که زنان ایرانی ازدواج‌کرده با اتباع خارجی وضعیت حقوقی و قانونی مشخصی ندارند. از طرفی با وجود سیاست بازگشت پناهندگان در صورت همراهی شوهرانشان در رفتن به مقصد آن‌ها یا با ماندن در ایران و ترک از طرف شوهرانشان درگیر آسیب‌های روحی و روانی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی می‌شوند و طرد و محرومیت را تجربه می‌کنند. نوشتار حاضر به این مسئله در فضای مفهومی طرد اجتماعی و به روش مصاحبة عمیق با 35 زن ایرانی ازدواج‌کرده با تبعة عراقی و 21 زن ایرانی 23 تا 66 ساله مزدوج با تبعة افغان شهرستان نیشابور پرداخته است. براساس مصاحبه‌های انجام‌شده، آگاهی‌نداشتن از عواقب ازدواج با اتباع بیگانه و فقر و محرومیت از مهم‌ترین دلایل ازدواج دختران ایرانی برای ازدواج با اتباع افغان و عراقی است. طرد و محرومیت این زنان از قبل ازدواج در خانة پدری و پس از ازدواج در زندگی مشترک، آن‌ها را از زندگی اجتماعی به حاشیه رانده است. روایت این زنان از زندگی خود نشان می‌دهد که اگرچه مطرودیت دوران کودکی و احساس حقارت و داغ‌خوردگی ناشی از ازدواج با بیگانه در هر دو گروه زیاد است، این میزان در زنان ازدواج‌کرده با اتباع افغان به‌مراتب بیش از گروه دیگر است.