تحلیل تغییرات ناگهانی و ناهمگنی متغیرهای هیدرو- اقلیمی (مطالعه موردی : حوزه آبخیز آجی چای)

‌تحلیل روند و تغییرات ناگهانی و ناهمگنی متغیرهای هیدرو‌ـ اقلیمی اهمیت زیادی در مدیریت و برنامه‏ریزی منابع آب ‌دارد. بدین‌منظور برای تحلیل روند و ناهمگنی بیشترین و کمترین دما از 2 ایستگاه باران‌سنجی، برای بارش از 7 ایستگاه باران‌سنجی و برای دبی از 7 ایستگاه آب‌سنجی با طول دورۀ آماری 40 سال (1351 تا 1390) استفاده شد. در تحلیل روند بیشترین و کمترین دمای سالانۀ نتایج نشان داد هر دو ایستگاه روند افزایشی معنا‏دار در سطح 1 درصد داشته است. نتایج تحلیل روند تغییرات بارش نشان داد روند تغییرات بارش هم از لحاظ زمانی و هم از لحاظ مکانی تغییرات مشخصی طی چهار دهۀ گذشته نداشته است و تعیین الگوی دقیق تغییرات نسبت به متغیرهای دیگر در منطقه دشوار است. از 7 ایستگاه بررسی‌شدۀ آب‌سنجی، 5 ایستگاه روند کاهشی معنا‏دار داشته است. بنابراین، دبی بیشترین روند تغییرات کاهشی را در بین متغیرهای بررسی‌شده در منطقه داشته است. تحلیل تغییرات ناگهانی پارامترهای هیدرو‌ـ اقلیمی توسط چهار آزمون ناهمگنی مشخص شد که به‌طور متوسط 50/50 درصد از سری‏های زمانی بیشترین دما، 50/62 درصد از سری‏های زمانی کمترین دما‌، 25/26 درصد از سری‏های زمانی بارش و 45 درصد از سری‏های زمانی دبی ناهمگنی در سطح اطمینان 95 در ایستگاه‏های مطالعه‌شده داشتند. بررسی تغییرات ناگهانی در داده‏های بیشترین و کمترین دما نشان داد همۀ تغییرات در جهت مثبت است یا به‌بیانی تغییرات ناگهانی افزایشی بوده است. در مقایسه با داده‏های دما، تغییرات ناگهانی داده‏های بارش همانند روند تغییرات آنها از الگوی خاصی پیروی نمی‏کردند. در حالت کلی از لحاظ زمانی، تغییرات ناگهانی متغیرها در بیشتر موارد در دهۀ 1370 اتفاق افتاده است.