تحلیل تطبیقی تأثیر فرهنگ دینی بر الگوهای روابط فضایی در خانه ( مطالعه موردی: خانه‌های مسلمان‌نشین و زرتشتی‌نشین شهر کرمان)

Authors

  • امیر رضا شیخ بهایی دانشجوی کارشناسی ارشد، آزمایشگاه طراحی معماری، مدل سازی و ساخت، گروه معماری، دانشکده هنر و معماری دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.
  • منصور یگانه استادیار، آزمایشگاه طراحی معماری، مدل‌سازی و ساخت، گروه معماری، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.
Abstract:

موضوع این مقاله بررسی و تحلیل تطبیقی نقش ارزش­ها و نگرش­های دینی بر الگوهای روابط فضایی در خانه­های مسلمان­نشین و زرتشتی­نشین شهر کرمان است. بر اساس نظریات اندیشمندان، در شکل­گیری خانه و روابط فضایی حاکم بر آن، فرهنگ، تأثیر عمیقی دارد. یکی از وجوه فرهنگ، ارزش­ها و نگرش­های دینی است، که با شناخت آنها، می­توان معماری مطلوب مبتنی بر بوم و فرهنگ ایجاد کرد. این مقاله در بخش روش‌شناختی از نظریه نحو فضا بهره برده ­است. هدف اصلی این پژوهش شناخت میزان تأثیرپذیری الگوهای روابط فضایی خانه­های مسمانان و زرتشتیان از ارزش­ها و نگرش­های دینی آنها و همچنین شناخت اشتراکات و افتراقات کالبدی و فضایی خانه­ها بر مبنای تفاوت‌های فرهنگ دینی آنهاست. روش به­ کار رفته در این پژوهش، ترکیبی از روش­های تفسیری- تاریخی با تکنیک تحلیل محتوا و استدلال منطقی است. همچنین با استفاده از مطالعات کتابخانه­ای، مطالعات تاریخی صورت گرفته و شبیه‌سازی با نرم­افزار گرسهاپر و پلاگین اسپیس سینتکس و نرم­افزار دپث مپ و تحلیل گراف­های توجیهی تهیه شد. این گراف­ها برای 16 نمونه از خانه­های تک­حیاطه مرکزی مسلمان­نشین و زرتشتی­نشین شهرکرمان که به­ صورت خوشه­ای هدفمند انتخاب­ شده بودند، به کار گرفته شد. تحقیق روی شاخصه­های تفاوت درصد حیاط و ساختمان، تفاوت درصد جرم و فضا، میزان شفافیت نمای جنوبی خانه­ها و مؤلفه­های نحو فضا صورت گرفت. نتایج پژوهش نشان دهنده آن است که خانه­های مسلمانان در شاخص‌های مطالعه شده دارای تفاوت­هایی آشکار و پنهان نسبت به خانه­های زرتشتیان است. می‌توان دلایل این تفاوت­ها را در اختلافات فرهنگ دینی و اعتقادات این دو دین جست­وجو کرد و می­توان نتایج آن را در کالبد معماری این خانه­ها مشاهده نمود.موضوع این مقاله بررسی و تحلیل تطبیقی نقش ارزش‌ها و نگرش‌های دینی بر الگوهای روابط فضایی در خانه‌های مسلمان‌نشین و زرتشتی‌نشین کرمان است. بر اساس نظریات اندیشمندان، در شکل‌گیری خانه و روابط فضایی حاکم بر آن، فرهنگ تاثیر عمیقی دارد. یکی از وجوه فرهنگ، ارزش‌ها و نگرش‌های دینی است، که با شناخت آنها، می‌توان معماری مطلوب مبتنی بر بوم و فرهنگ ایجاد کرد. این مقاله در بخش محتوایی از نظریه بازتاب در هنر و در بخش روش‌شناختی از نظریه نحو فضا بهره برده‌است. روش به‌کار رفته در این پژوهش، ترکیبی از روش‌های تفسیری- تاریخی با تکنیک تحلیل محتوا و استدلال منطقی می‌باشد. با استفاده از مطالعات کتابخانه‌ای، مطالعات تاریخی صورتگرفته و شبیه‌سازی به وسیله‌ی نرم افزار گرسهاپر و پلاگین اسپیس سینتکس و نرم‌افزار دپث مپ و تحلیل گراف‌های توجیهی برای 16 نمونه از خانه‌های تک‌حیاطه مرکزی مسلمان‌نشین و زرتشتی‌نشین کرمان که به‌صورت خوشه‌ای هدفمند انتخاب‌شده‌اند، استفاده شده‌است. تحقیق روی شاخصه‌های تفاوت درصد حیاط و ساختمان، تفاوت درصد جرم و فضا، میزان شفافیت نمای جنوبی خانه‌ها و مولفه‌های نحو فضا صورت گرفته است. نتایج پژوهش نشان دهنده آن است که الگوهای فضایی در خانه‌های زرتشتیان و مسلمانان کرمان تاثیری بنیادین و جوهری از فرهنگ دینی خود نمی‌پذیرند و وجه اجتماعی و جامعه شناختی بستر، غالب بر مبانی دینی در شکل‌گیری روابط فضایی در کرمان بوده است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تأثیر فرهنگ دینی بر شکل‌گیری خانه مقایسه تطبیقی خانه در محله مسلمانان، زرتشتیان و یهودیان کرمان

مطابق با دیدگاه بسیاری پژوهشگران، «فرهنگ» عامل اصلی شکل‌گیری خانه است و نقش مهمی در پایداری اجتماعی دارد، لذا مطالعۀ فرهنگ‌های دینی برای شناخت الگوهای رفتاری اقوام و مذاهب گوناگون اهمیت می‌یابد. با وجود این، عوامل تأثیرگذار فرهنگ بر محیط انسان‌ساخت در شهر کرمان، که تکثر فرهنگی و محلات مسکونی متعلق به مسلمانان، زرتشتیان و کلیمیان دارد، کمتر مطالعه شده است. این مطالعات می‌تواند برنامه‌ریزان را در...

full text

تأثیر فرهنگ دینی بر شکل گیری خانه مقایسه تطبیقی خانه در محله مسلمانان، زرتشتیان و یهودیان کرمان

مطابق با دیدگاه بسیاری پژوهشگران، «فرهنگ» عامل اصلی شکل گیری خانه است و نقش مهمی در پایداری اجتماعی دارد، لذا مطالعۀ فرهنگ های دینی برای شناخت الگوهای رفتاری اقوام و مذاهب گوناگون اهمیت می یابد. با وجود این، عوامل تأثیرگذار فرهنگ بر محیط انسان ساخت در شهر کرمان، که تکثر فرهنگی و محلات مسکونی متعلق به مسلمانان، زرتشتیان و کلیمیان دارد، کمتر مطالعه شده است. این مطالعات می تواند برنامه ریزان را در...

full text

تأثیر فرهنگ دینی بر شکل گیری خانه مقایسه تطبیقی خانه در محله مسلمانان، زرتشتیان و یهودیان کرمان

مطابق با دیدگاه بسیاری پژوهشگران، «فرهنگ» عامل اصلی شکل گیری خانه است و نقش مهمی در پایداری اجتماعی دارد، لذا مطالعۀ فرهنگ های دینی برای شناخت الگوهای رفتاری اقوام و مذاهب گوناگون اهمیت می یابد. با وجود این، عوامل تأثیرگذار فرهنگ بر محیط انسان ساخت در شهر کرمان، که تکثر فرهنگی و محلات مسکونی متعلق به مسلمانان، زرتشتیان و کلیمیان دارد، کمتر مطالعه شده است. این مطالعات می تواند برنامه ریزان را در...

full text

مطالعه تطبیقی الگوهای مدیریت روابط فرهنگی در جهان اسلام (مطالعه موردی ایران، عربستان و ترکیه)

در دهه­های اخیر، روابط فرهنگی بین­المللی از مسائل مهم حکومت­ها، دولت­ها و سازمان­های فرهنگی منطقه­ای و بین­المللی بوده است. نظام مدیریت روابط فرهنگی در تحلیل‌های خود از وضعیت فرهنگ کشورها، همواره باید به ‌دنبال کشف و مدیریت آگاهانة تأثیرات متقابل فرهنگ و سایر نهادها، گروه‌ها و تشکیلات باشد. تلاش فراوان عربستان سعودی برای برتری‌جویی در مسائل فرهنگی جهان اسلام با چاشنی آموزه‌های وهابیت، سال‌های س...

full text

ارزیابی آسایش حرارتی تطبیقی در خانه های مسکونی اقلیم گرم و خشک مطالعه موردی: استان کرمان

ساختمان­ها باید به گونه­ای ساخته شوند که در شرایط مختلف آب­وهوایی در عین اینکه شرایط آسایش حرارتی قابل قبول و حتی لذت­بخش را برای ساکنان به ارمغان می­آورند، سطح بالایی از کارایی انرژی را داشته­ باشند. اگرچه که امروزه نیاز به آسایش حرارتی کاربران با بهره­گیری از تجهیزات مکانیکی تامین می­گردد. اما واقعیت این است که در هر شرایط اقلیمی، با طراحی مناسب بنا می­توان تا اندازه­ای، شرایط مطلوب آسایش را ...

full text

بررسی تطبیقی فرهنگ شمال و جنوب استان کرمان: مطالعه موردی فرهنگ زبانی

اشاعه فرهنگی فرایندی است که از طریق آن، عناصر یا مجموعه‌های فرهنگی از یک فرهنگ یا جامعه به فرهنگ یا جامعه دیگر انتقال پیدا می‌کند و به‌تدریج در فرهنگ دیگر جذب و سبب دگرگونی آن می‌شود. طبق این اصل یک امر فرهنگی که علامت و مشخصه یک جامعه است، در جامعه دیگر به عاریت گرفته‌ شده و موردپذیرش قرار می‌گیرد. استان کرمان از دیرباز به علت شرایط طبیعی و تاریخ پرفرازونشیب آن، دارای تنوع قومی شامل گروه‌های ق...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 8  issue 1

pages  135- 150

publication date 2020-05-21

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023