تحلیل تجربی رابطه عوامل اجتماعی با گرایش به رفتارهای نوع‌دوستانه (مورد مطالعه: شهروندان همدان)

نوع‌دوستی را می‌توان مسأله‌ای شهری قلمداد نمود؛ زیرا گمنامی و غریبه‌گی در شهرها بیشتر پدیدار می‌شود. از این رو، پژوهش حاضر، درصدد بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر گرایش به رفتارهای نوع‌دوستانه درهنگام بروز موقعیت‌های غالباً اضطراری و نیازمند یاری‌رسانی در بین شهرنشینان است. اینکه چه عواملی نقش تسهیل‌کننده یا مانع‌شونده در مداخله و ارائه‏ی رفتار یاری‌گرانه دارند. در این راستا، پس از انجام مصاحبه‌های مقدماتی با تعدادی از شهروندان و دسته‌بندی و استخراج عوامل اثرگذار، به نظریه‌ها و مطالبی که به نسبت مفاهیم استخراج شده یعنی دینداری، اعتماد اجتماعی، احساس آنومی، شهرگرایی، فردگرایی، خوشایندی یا ناخوشایندی تجربه‌های گذشته، مسؤولیت‌پذیری اجتماعی و همدلی با نوع‌دوستی و رفتارهای دگرخواهانه می‌پرداختند، مراجعه و فرضیه‌های تحقیق پی‌ریزی شد. روش تحقیق، پیمایش و تکنیک مورد استفاده، مصاحبه به کمک پرسشنامه‏ی محقق ساخته با سؤال‌های بسته بر اساس پیگیری نظری مفاهیم به دست آمده از مصاحبه است. جامعه‏ی آماری تحقیق را شهروندان 18سال و بالاتر شهر همدان تشکیل می‌دهند که با استفاده از فرمول کوکران، حجم نمونه 384 نفر تعیین گردید. نتایج تحقیق نشان داد که با افزایش میزان احساس آنومی شهروندان و افزایش در شهرگرایی و فردگرایی، میزان گرایش به رفتارهای نوع‌دوستانه کاهش می‌یابد. در مقابل، هرچه میزان دین‌داری، اعتماد اجتماعی، خوشایندی تجربه‌های گذشته‏ی افراد از یاری‌رسانی، مسؤولیت‌پذیری اجتماعی و همدلی شهروندان بیشتر باشد، گرایش به انجام رفتارهای نوع‌دوستانه نیز بالاتر خواهد بود. این یافته‌ها مؤید نظرات ذکر شده در مصاحبه‎های مقدماتی و ادبیات نظری موجود در این حوزه است.