تحلیل تأثیرگذاری صنعت بر ساختار فضایی-کالبدی باقرشهر تهران

Authors

  • حبیب‌اله فصیحی استادیار جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشکده علوم جغرافیایی، دانشگاه خوارزمی تهران، ایران
  • طاهر پریزادی استادیار جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری دانشکده علوم جغرافیایی، دانشگاه خوارزمی تهران، ایران
Abstract:

از زمان انقلاب صنعتی، صنعت یکی از اصلی‌‌‌‌ترین عواملی بوده که موجبات دگرگونی در ساختار و سازمان فضایی و کالبدی سکونتگاه‌‌‌‌ها را فراهم آورده‌است. این پژوهش با استفاده از داده‌‌‌‌های اسنادی و پیمایشی، جنبه‌‌‌‌های تأثیرگذاری صنعت بر ساختار فضایی کالبدی شهر 56 هزار نفری باقرشهر را که در 4 کیلومتری جنوب شهر تهران واقع شده، مورد تحلیل قرار داده‌است. در تحقیق ضمن بهره‌‌‌‌گیری از پارامترهای آمار توصیفی، از مدل‌‌‌‌های تحلیل ساختاری متقاطع نرم‌‌‌‌افزار میک‌‌‌‌مک، آزمون تک‌‌‌‌نمونه‌‌‌‌ای تی و آزمون فریدمن در نرم‌‌‌‌افزارSPSS، استفاده شده‌است. یافته‌‌‌‌های تحقیق نشان‌‌‌‌دهندة نقش بی‌‌‌‌بدیل صنعت در ساختار فضایی کالبدی باقرشهر بوده‌است. صنعت از جهات مختلفی چون تغییر گستردۀ کاربری زمین، ایجاد و توسعۀ زیرساخت‌‌‌‌ها، توسعۀ مشاغل مستقیم و غیرمستقیم، تزریق درآمد به شهرداری، آلودگی، مصرف منابع و... موجد این تأثیرات شده‌است. نتایج تحلیل ساختاری متقاطع نشان داد که متغیرهای کلیدی و تأثیرگذار، آن‌هایی هستند که به صنعت ارتباط دارند. نتایج آزمون تی نیز نشان داد که در‌مجموع، پیامدهای صنعت واجد تأثیرات قوی و منفی بر ساختار شهر بوده‌‌‌‌‌‌‌‌اند. بیشترین تأثیرگذاری در بُعد محیط‌‌‌‌زیستی شهر صورت گرفته و درجهت تأثیرگذاری نیز منفی بوده‌است. نتایج آزمون فریدمن نیز گویای اهمیت نسبی بالاتر متغیرهای مهاجرپذیری و ایجاد فرصت‌‌‌‌های شغلی مستقیم در مجموع متغیرهای تأثیرگذار بر ساختار کالبدی فضایی شهر است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تحلیل الگوی رشد کالبدی- فضایی کلانشهر تهران

شناخت الگوی رشد فضایی شهرهای اصلی کشورها از جمله کلانشهر تهران، برای تدوین سیاست‌های مناسب و دستیابی به توسعه پایدار ضروری است. بر این اساس، این پژوهش بر مبنای مسأله چگونگی الگوی رشد فضایی کلانشهر تهران شکل گرفت. سپس با تبیین نظری مسأله مذکور در چارچوب نظریه توسعه پایدار و رشد هوشمند شهری، سه فرضیه ارایه و با روش توصیفی-تحلیلی ارزیابی شد. در این چارچوب، با گردآوری داده‌های مورد نیاز به روش کتاب...

full text

تحلیل فضایی ساختار کالبدی مساکن روستایی در شهرستان زنجان

      سکونتگاه­های روستایی پدیده های فضایی- مکانی می باشند که حاصل روابط متقابل انسان ها با یکدیگر و با محیط هستند. کالبد و مسکن روستایی بستر فعالیت انسان و پاسخی به نیازهای انسانی است و دخالت در آن نیازمند شناخت تمام عوامل مؤثر در شکل گیری و ویژگی های طراحی و ساخت آنهاست. این مقاله با روش توصیفی-تحلیلی به ارزیابی و سنجش ساختار مسکن روستایی در روستاهای واقع در شهرستان زنجان می پردازد. برای گردآ...

full text

تحلیل گسترة فضایی عناصر و مواد آلاینده در محدوده شهری باقرشهر تهران

دشت آبرفتی جنوب ری از دهة 1330 به واسطه نزدیکی به تهران و خطوط ارتباطی، داشتن زمین­های هموار و منابع آب، کانون استقرار صنایع عظیمی چون پالایشگاه نفت تهران و مجموعه­ های مرتبط گردیده که آلایندگی خصلت ذاتی همة آنهاست. هدف این تحقیق بررسی منابع آلایندگی و گسترة فضایی عناصر آلاینده، مشتمل بر ترکیبات نفتی، نیکل، وانادیم، روی و گوگرد در هوا، خاک و گیاهان در محدوده شهری باقرشهر بوده است. محدود...

full text

تحلیلی بر ساختار کالبدی فضایی بافت قدیم شهرکرد

یکی از موضوعهای قابل مطالعه در جهت شناخت یک شهر و نحوه شکل گیری آن، مطالعه بافت قدیم آن شهر است. این بافت ها با اینکه در مراکز شهرها قرار دارند، اغلب مساکن آنها به واسطه مصالح ناپایداری که در آنها به کار برده شده، در حال تخریب و رها شدن است. بافت قدیم شهرکرد نیز از نمونه های بافت های قدیمی با ارزشی است که به دلیل مشکلاتی، از قبیل عدم دسترسی های مناسب، انحطاط اقتصادی، فرسودگی کالبدی، فرسودگی ساز...

full text

تحلیل فضایی تأثیرات احداث نیروگاه هسته­ای بر ساختار کالبدی شهر بوشهر

       تأسیس نیروگاه­های هسته­­ای به علت دارا بودن محدوده­های حفاظتی که ایجاد سکونتگاه­های انسانی را در این محدوده­ها با محدودیت مواجه می­کند، ممکن است محیط جغرافیایی و آرایش فضایی سکونتگاه­های اطراف خود را تحت تأثیر قرار دهد. از طرف دیگر، چون اکثر این نیروگاه­ها در نزدیک شهرها و سکونتگاه­های انسانی تأسیس می­شوند. بنابراین، مطالعۀ تأثیر آنها در محدودۀ جغرافیایی اطرافشان از اهمیّت بسزایی برخوردار...

full text

کارخانه‌های صنعتی تهران و اثرات کالبدی آنها بر گسترش شهری «نمونه موردی: پالایشگاه تهران و منطقه مسکونی باقرشهر»

توسعه صنایع خصوصا پس از انقلاب صنعتی، موجب پدید آمدن ساختمان‌های صنعتی (کارخانه‌های صنعتی) متعددی در حاشیه شهرها شده است. کارخانه‌های صنعتی که عمدتا به منظور تأمین نیازهای نسل بشر ساخته می‌شود، عوارضی را نیز به همراه دارد و برخلاف این‌که ضرورتا در خارج از شهرها ساخته می‌شود، با این حال گسترش شهری را به شدت  تحت تأثیر قرار می‌دهد. این مقاله به بررسی اثرات کالبدی ساختمان‌های صنعتی بر گسترش شهری د...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 18  issue 59

pages  67- 86

publication date 2020-05-21

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023