تحلیل انتقادی روایت پیامبران در تلویزیون از منظر الگوی مفهومی اسوه‌پردازی دینی (مورد مطالعه: سریال یوسف پیامبر)

این پژوهش بر آن است تا با تبیین یک دستگاه نقد دینی به‌منظور تحلیل آثار نمایشی اقتباسی، از منظری انتقادی و با روش تحلیل مضمون، نحوۀ نمایش پیامبران در سریال یوسف پیامبر را تحلیل کند. برای دستیابی به این هدف، از چارچوب مفهومی روایت‌شناسی و از مباحث مطرح شده در حوزۀ شخصیت‌پردازی استفاده شده است. با بهره‌گیری از «قرآن» به عنوان یک متن مرجع دینی، الگوی مفهومی اسوه‌پردازی یعقوب نبی(ع) و یوسف نبی(ع) که مشتمل بر نحوۀ روایت آنها در قرآن است تبیین و بر مبنای الگوی مفهومی تولید شده، نحوۀ شخصیت‌پردازی یوسف و یعقوب در سریال یوسف پیامبر، به عنوان یکی از آثار دراماتیک اقتباسی پربیننده تحلیل شده است. درخصوص شخصیت‌پردازی یعقوب سریال می‌توانیم بگوییم که نحوۀ پرداختن به مضامین صبر و توکل به عنوان مضامین محوری در اسوه‌پردازی یعقوب در روایت قرآنی، در سریال به ‌درستی انجام نشده و به این دلیل، یعقوب سریال را نمی‌توانیم در نهایت اسوۀ صبر و توکل بدانیم. همچنین مضمون تقوا که یکی از مضامین اصلی در الگوی اسوه‌پردازی یوسف در قرآن است، در یوسف سریال به‌ درستی نمایش داده نشده‌ است. اما نحوۀ پرداختن به مضمون صبر در یوسف سریال، همسو با این مضمون در روایت قرآنی یوسف(ع) است و این، یکی از نقاط قوت در شخصیت‌پردازی یوسف سریال به شمار می‌رود.