تحلیل اقتصادی- فقهی انتقال سود خالص از سرمایه به نیروی کار

بنگاه‌های تولیدی پس از کسر تمام هزینه‌ها اعم از هزینه حسابداری و فرصت، به‌طور معمول با سود خالص اقتصادی روبه‌رو می‌شوند. بر اساس مبانی اقتصاد سرمایه‌داری و روابط شکل‌گرفته در آن نظام، چنین سودی متعلق به عامل سرمایه‌ و صاحب آن است. تعلق سود خالص اقتصادی به سرمایه و پرداخت دستمزد ثابت حداقلی به نیروی کار ماهر، نیمه ماهر و ساده، باعث تمرکز شدید ثروت و درآمد‌های جامعه در دست افراد اندکی شده است. آمارها حاکی است که هر روز بر شدت شکاف ثروت و درآمد افزوده می‌شود. پایداری رشد شکاف ثروت و درآمدی باعث پایداری فقر در جوامع می‌شود؛ به همین جهت تمام نظام‌های اقتصادی درباره این نوع سود اظهارنظر کرده‌ و می‌کوشند آن را در روابط اقتصادی، تعدیل، منتقل یا حذف کنند. نظام سرمایه‌داری الگوی بازار رقابت کامل را برای حذف سود خالص متعلق به سرمایه پیشنهاد می‌کند؛ اما از آنجایی که وقوع شرایط بازار رقابت کامل فقط یک آرمان بوده و دست‌یافتنی نیست؛ بنابراین کامیاب نبوده است. نظام سوسیالیسم راه‌حل حذف سود خالص اقتصادی متعلق به سرمایه را الغای مالکیت خصوصی و نفی اصل سود از روابط اقتصادی می‌داند. نتیجه آن نیز فقر عمومی و گسترده بوده است. تحقیق پیش رو مناسب‌ترین الگو برای حل این مشکل را الگوی اقتصاد تعاونی تلفیقی می‌داند. این الگو ضمن تعیین پاداش مناسب برای سرمایه، سود خالص اقتصادی را به نیروی‌های کار ماهر، نیمه ماهر و ساده به میزان نقشی که در تولید آن دارند، منتقل می‌کند. به این وسیله، توزیع ثروت و درآمد به‌گونه‌ای اتفاق می‌افتد که شکاف درآمدی و ثروت تعدیل می‌شود و رفاه مطلوب تأمین می‌شود و فقر کنترل و کاهش می‌یابد؛ بنابراین تحقیق پیش رو با روش توصیفی تحلیلی این الگوها را بررسی و با تبیین تعاونی تلفیقی بر اساس آموزه‌های اسلامی نشان می‌دهد که این نوع تعاونی‌ به انتقال سود خالص اقتصادی به عامل کار کامیاب بوده و آن را در درون مدل اقتصادی بین کسانی که در تولید آن نقش واقعی دارند، توزیع می‌کند.