تحلیل استراتژیک گردشگری رویداد در ایران (مورد شناسی: جشنوارۀ طلای سرخ شهرستان قائنات)

گردشگری رویداد به‌عنوان یک‌گونۀ تازه از گردشگری، در الگوهای فضایی مختلفی به‌سرعت در جهان در‌حال رشد است. گردشگری رویداد تقریباً 400 میلیون دلار از تجارت سالانه در جهان را به خود اختصاص داده و برطبق گزارشات ارائه‌شده در دو دهۀ اخیر، گردشگری رویداد یکی از سریع‌ترین بخش‌های در‌حال رشد سفر و گردشگری بوده است. این در‌حالی است که ایران سرزمین سنت‌ها، آیین‌ها و آداب و رسوم و رویدادهای بزرگ است و هر‌یک از آن‌ها دنیایی از رازها و ناشناخته‌ها را در خود نهفته دارد. هر‌یک از این آیین‌ها و رویدادها در فضای سرزمین ایران قابلیت آن را دارد که در صورت «‌تولید محصول گردشگری» از آن‌ها، گردشگرانی را در مقیاس‌های داخلی و بین‌المللی جذب کرده و سرچشمۀ ایجاد اشتغال و درآمد برای ساکنان مقاصد گردشگری کشور باشد. در این بین، «جشنوارۀ طلای سرخ» در قائنات که مصادف با فصل برداشت زعفران در منطقۀ قائنات برگزار می‌گردید، از‌جمله رویداد‌هایی بود که می‌توانست بستری مناسب درجهت شکل‌گیری گردشگری رویداد در منطقۀ قائنات باشد. با این وجود، این جشنواره تنها سه دوره برگزار گردید و متوقف شد. در این راستا، این مقاله در چارچوب یک روش ارزیابی استراتژیک، به بررسی گردشگری رویداد مبتنی‌بر جشنوارۀ طلای سرخ قائنات پرداخته است و از تعداد 32 کارشناس و متخصص، به‌وسیلۀ پرسشنامۀ محقق‌ساخت بر مبنای مدل SWOT، نظرخواهی کرده و نتایج به‌دست آمده را در چارچوب مدل MS-SWOT مورد ارزیابی قرار داده است. نتیجه نشان‌دهندۀ انتخاب استراتژی محافظه‌کارانه یا تدافعی (WO) است؛ از‌این‌رو لازم است که از فرصتی که توسط گردشگری کشاورزی، گردشگری تاریخی- فرهنگی و گردشگری عشایری در منطقه ایجاد می‌شود، هم‌پیوند با گردشگری رویداد استفاده کرده و جشنوارۀ طلای سرخ توسط ساکنان محلی و سازمان‌های مردم‌نهاد برگزار شود. بازار هدف گردشگریِ رویداد جشنوارۀ طلای سرخ در وهلۀ اول در مقیاس ملی می‌باشد که نیازمند بازاریابی از‌طریق رسانه‌های دیداری داخل کشور است. برنامه‌ریزی تورهای مختلف گردشگری به مقصد قائنات در زمان جشنواره، اولویت اول بازار هدف، بازار تقاضای گردشگری داخلی است.