تحلیل اثر هدف سفر بر تابع حجم - ‌‌تأخیر معابر پیاده

انتخاب پیاده‌روی به عنوان یک گونه قابل توجه، مستلزم وجود زیرساخت‌های مناسب شهری است. طراحی مناسب و کارآمد پیاده‌راه‌ها مستلزم درک صحیح از رفتار حرکتی پیاده‌ها در بافت شهری مورد نظر است. پژوهش­های انجام شده در چند دهه اخیر، بیانگر تفاوت رفتار پیاده­ها در موقعیت­های مختلف بوده است. از این‌رو امکان تعمیم نتایج پژوهشگران در محیط­های مختلف وجود نداشته و این امر ارزش ساخت مدل­های بومی را مشخص می­سازد. هدف این مقاله آن است که اثر کاربری مجاور پیاده‌رو بر ویژگی‌های جریان پیاده را ارزیابی کند و نیز مقادیر صحیح ظرفیت عبوردهی معابر پیاده را برای شرایط یک شهر ایرانی محاسبه نماید. در این مقاله نشان داده شده است که ویژگی‌های کلان جریان پیاده‌ها (نرخ تردد، سرعت متوسط و چگالی) علاوه بر مشخصات فردی، به کاربری مجاور معبر پیاده و هدف سفر آنها نیز بستگی دارد. کاربری زمین در محدوده معبر به‌عنوان تعیین‌کننده هدف سفر بیشتر افراد ترددکننده در نظر گرفته شد. داده‌های مورد نیاز شامل مقادیر سرعت متوسط مکانی، نرخ تردد و چگالی بود. این داده‌ها با نصب دوربین در ارتفاع مناسب و  تهیه فیلم‌ از معابر موجود در سه کاربری آیینی، تفریحی و آموزشی در شهر اصفهان استخراج شد. سپس توابع اساسی (تردد بر حسب چگالی و سرعت بر حسب چگالی) برای سه کاربری ساخته و پرداخته شد. توابع برازش داده شده از دقت مناسبی برخوردار هستند،  به‌گونه­ای که ضرایب تشخیص برای سه کاربری مذکور بترتیب 78/0، 67/0 و 8/0 به‌دست آمده است و تمامی پارامترها معنی­دار بوده است. بررسی نتایج نشان داد که ضرایب توابع، و نیز ظرفیت و چگالی بحرانی در معابر با کاربری­های مختلف یکسان نیست. بیشترین و کمترین ظرفیت عبوردهی بترتیب مربوط به کاربری‌های آموزشی و تفریحی بوده است. ازمیان توابع مختلف، مدل گرینبرگ رابطه سرعت- چگالی کاربری آیینی و تفریحی را بهتر توصیف کرده است. تعامل و رفتار عابران در کاربری‌های آموزشی به‌نحو محسوسی متفاوت از سایر کاربری‌های مورد بررسی بوده است. مقادیر مشاهده‌شده ظرفیت در کاربری‌های آیینی و تفریحی کمتر از مقادیر ارائه شده توسط آئین‌نامه ظرفیت راه‌ها (HCM) بود.