تحلیلی شبکه‏ مبنا از وضعیت آسیپ ‏پذیری شبکه‏ ی معابر شهری و قابلیت دسترسی پس از وقوع زلزله مطالعه‏ ی موردی: شهر الیگودرز

بر اساس چرخه‏ی مدیریت بحران، شبکه‏ی معابر در مرحله‏ی واکنش بلافاصله بعد از زلزله، به‏منظور عملیات امداد و نجات و در مرحله‏ی بازسازی برای بازگرداندن جابه‏جایی‏ها به حالت عادی، نقش اساسی ایفا می‏کند. در همین راستا هدف این پژوهش  تحلیل وضعیت آسیب‏پذیری شبکه‏ی معابر شهر الیگودرز و پس از آن ارزیابی قابلیت دسترسی نقاط مختلف شهر پس از وقوع زلزله است. برای این منظور از ترکیب دو روش تحلیل شبکه و تحلیل فضایی (تحلیل‏های همپوشانی و تحلیل هزینه‏ی مسافت) استفاده شده است. در این پژوهش در گام اول با مروری بر پیشینه‏ی تحقیق و با تمرکز بر رویکردهای شبکه‏مبنا، سه دسته متغیر مربوط به ویژگی‏های بافت پیرامون معابر، ساختار توپولوژیکی شبکه و ویژگی‏های عملکردی آن تبیین شده است. برخلاف مطالعات قبلی در انتخاب این متغیرها وضعیت هر معبر در پیوند با کل شبکه مد ‏نظر قرار گرفته است. در گام دوم پس از ترسیم ساختار انتزاعی (گراف) شبکه و وزن‏دهی شاخص‏ها با استفاده از ترکیب دو روش فرایند تحلیل سلسله‏مراتبی (AHP) و توابع تحلیل همپوشانی سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)، نقشه‏ی آسیب‏پذیری معابر شهر در مقیاسی 4 درجه‏ای ارائه شده است. نتایج این مرحله نشان می‏دهد حدود 42 پیوند که مجموعاً حدود 11.5 درصد طول کل معابر شهر را تشکیل داده در بالاترین درجه‏ی آسیب‏پذیری قرار دارند. در نهایت نیز با استفاده از تابع تحلیل فضایی هزینه‏ی مسافت و با سناریوی حذف آسیب‏پذیرترین معابر، وضعیت قابلیت دسترسی پس از وقوع زلزله تحلیل شده است. با حذف این معابر از شبکه، قابلیت دسترسی در برخی از نقاط شهر- عمدتاً مناطق مرکزی شهر- بین40 تا 120 متر کاهش می‏یابد.