تحلیلی بر نقد امر مطلق کانت

Authors

  • اکبر پناهی دانشجوی دکتری اخلاق و عرفان اسلامی دانشگاه پیام نور
  • علی علم الهدی استادیار پیام نور تهران
Abstract:

امر مطلق کانت صورت مفهومی است که به عنوان قاعده زرین، ریشه در عمق تاریخ فکر بشر دارد. این اصل که بیشترین نقش را در تنظیم روابط اجتماعی ملل مختلف جهان ایفا نموده است و ردپای آن را در تمامی مکاتب الهی و نحله‌های بشری می توان یافت، در عبارت کوتاهی توسط کانت به این صورت تقریر و تبیین گردید: «تنها طبق قاعده ای عمل کن که در عین حال اراده کنی قانونی عام شود این قاعده، همزمان زیر بنای مکتب اخلاقی مهمی قرار گرفت که به مکتب وظیفه گرایی مشهور است. هرچند جاذبه باشکوه این مکتب بسیاری از صاحب نظران فلسفه اخلاق را مسحور خود ساخت، اما نقدهای بسیاری را نیز در پی داشت. این مقاله به بررسی و تحلیل نقد مطلق گرایی حداکثری در مکتب وظیفه گرایی با توجه به مبانی اخلاق اسلامی می پردازد تا روشن کند تلاش کسانی که، سعی کرده‌اند نشان دهند این قاعده، می تواند با مبانی اخلاق اسلامی سازگاری کامل داشته باشد، راه به جایی نمی برد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

اصل قاعدۀ زرین در علم اخلاق افریقایی و امر مطلق کانت: مطالعۀ تطبیقی بنیاد اخلاق

تحقیق حاضر با بررسی بنیان علم اخلاق و اخلاقیات در دو نظام مختلف، سعی در بررسی و نشان دادن شباهت‌ها و تفاوت‌های بنیادین میان مفاهیم اخلاقی در تفکر افریقایی و غربی دارد، و بدین منظور از اصل قاعدۀ زرین در علم اخلاق افریقایی و امر مطلق کانت در اخلاق غربی به مثابه ابزارهایی برای تحلیلی تطبیقی استفاده می‌کند. اخلاق بومیِ افریقایی حول «اصل قاعدۀ زرین» به مثابه واپسین قانون اخلاقی در گردش است. این قاعدۀ...

full text

تحلیل رویکرد پیشانقدی کانت به امر زیبا و امر والا

نوشتار حاضر با تمرکز بر رساله پیشانقدی مشاهداتی درباره احساس امر والا و امر زیبا و تحلیل رویکرد، روش و ابزارهای مفهومی اصلی کانت در پی آن است تا روشن کند، اولاً کانت با پیشینیان و همعصران بریتانیایی و آلمانی‌اش در مسائل مربوط به زیباشناسی چه نسبتی داشته، ثانیاً اتخاذ رویکردی تجربی، پسینی و در عین حال تبویبی در تحلیل احساس امر والا و امر زیبا به چه شکل خاصی از نظریه زیباشناسی منتهی شده است. هدف ما...

full text

مشخصه‌های امر پیشین نزد کانت

فهم محتوای نقد عقل محض منوط به فهم معنای امر پیشین است و کانت نیز به­همین­دلیل، بخش عمده‌ای از این­کتاب را به تبیین شأن معرفتی، جست‌وجوی خاستگاه، تعیین محدوده‌ اعتبار و تشریح مصادیق آن اختصاص داده است. با­این­همه، حتی باآنکه وی در هر دو ویرایش نقد، کم‌وبیش، مشخصه‌هایی (مانند ضروری، اکیداً کلی، محض، واضح، قطعی و مستقل از تجربه) را برای امر پیشین معرفی کرده است ولی، چون این­مشخصه­ها در سنت­های پیش...

full text

اصل قاعدۀ زرین در علم اخلاق افریقایی و امر مطلق کانت: مطالعۀ تطبیقی بنیاد اخلاق

تحقیق حاضر با بررسی بنیان علم اخلاق و اخلاقیات در دو نظام مختلف، سعی در بررسی و نشان دادن شباهت ها و تفاوت های بنیادین میان مفاهیم اخلاقی در تفکر افریقایی و غربی دارد، و بدین منظور از اصل قاعدۀ زرین در علم اخلاق افریقایی و امر مطلق کانت در اخلاق غربی به مثابه ابزارهایی برای تحلیلی تطبیقی استفاده می کند. اخلاق بومیِ افریقایی حول «اصل قاعدۀ زرین» به مثابه واپسین قانون اخلاقی در گردش است. این قاعدۀ...

full text

خدا به عنوان امر مطلق

درباره (خدا) و (امر مطلق) این که خدا و امر مطلق چه نسبتی با یک دیگر دارند, بستگی به چگونگی تعریف و تصور خدا و امر مطلق دارد. از این رو, نخست باید روشن شود که بحث بر چه تعریف و تصوری از این دو مبتنی است. در این مقاله, مراد از خدا, خدای ادیان ابراهیمی است و به ویژه درباره تصور مسیحیان و مسلمانان از خدا سخن گفته می شود. این توضیح از این جهت ضروری است که بحث درباره نسبت خدا و امر مطلق برای مثال, بر...

full text

تحلیلی بر «شهود» در ساختار معرفتی کانت

این مقاله در تحلیل یکی از بنیادی‌‌ترین مفاهیم فلسفه‌ی کانت،  یعنی «شهود» است. «شهود» زیرساخت اندیشه‌ی کانت است. تحلیل کارکرد و روابط و تعامل آن با «فاهمه» و معنای شهود و انواع آن در این مقاله مطرح شده است. آن‌چه از آثار کانت به دست می‌آید این است که «شهود» اساس اندیشه‌ی کانت و مقدم بر فاهمه است و با تکیه بر آن است می‌توان علوم تجربی را در برابر شک‌گرایی «هیوم» مقاوم، نجات داد.

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 4  issue 13

pages  79- 94

publication date 2012-08-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023