تحلیلی بر ضوابط، آثار و کارآمدی نفع قابل بیمه در نظام حقوقی ایران

در نظام حقوقی ایران، نفع قابل بیمه یکی از شرایط اساسی صحت قرارداد بیمه است که نوشتگان قابل توجهی در خصوص آن وجود ندارد؛ به همین دلیل این مقاله که با رویکرد تطبیقی، به رشتۀ تحریر درآمده است، در حد امکان کوشیده است تا الزامات قانونی ناظر به نفع قابل بیمه را بررسی و ضمن آن به سنجش کارآمدی همین الزامات نیز اقدام کند. از این رو، از یک‌ سو ضوابط احراز نفع قابل بیمه در بیمه‌های اشخاص و از سوی‌ دیگر مفهوم نفع قابل بیمه در بیمه‌های خسارت مورد بررسی قرار گرفته است؛ همچنین با توجه به ارتباط نفع قابل بیمه و نظم عمومی، ضمانت اجرای فقدان نفع قابل بیمه با نظر به مواد 12 و 23 قانون بیمۀ ‌ایران مورد بحث قرار گرفته است. علاوه‌ بر اینها با توجه به فلسفۀ تقنین نفع قابل بیمه، کارآمدی این دکترین در کاهش ریسک مخاطرۀ اخلاقی مورد اشاره قرار گرفته است. در پایان از اهم نتایج این پژوهش، می‌توان به مطلوبیت اجتماعی معیار رضایت بیمه‌شده در بیمه‌های عمر، اسقاط‌پذیری نفع قابل بیمه در بیمه‌های مسئولیت و عدم کارآمدی کافی دکترین نفع قابل بیمه در مواجهۀ با ریسک مخاطرۀ اخلاقی اشاره کرد.