تبیین ژئوپلیتیک زیست‌محیطی دریای خزر (بررسی منشأ آلودگی و علل‌های ژئوپلیتیکی آن)

Authors

  • ابراهیم احمدی دانشجوی دکتری جغرافیای سیاسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه فردوسی مشهد
  • سیدهادی زرقانی دانشیار جغرافیای سیاسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه فردوسی مشهد
Abstract:

ژئوپلیتیک زیست‌محیطی، گفتمانی از ژئوپلیتیک انتقادی است که به مطالعه تغییرات بو‌م‌شناسی و جغرافیای تهدید‌ات زیستی در قالب سیاست‌های امنیتی جهان صنعتی در تخریب محیط زیست‌ و به‌‌طور‌کلی تأثیرات نظام جهانی بر محیط زیست، درقالبگفتما‌ن‌هایسیاسی می‌پردازد. در مطالعات انتقادی محیط زیست، حکومت‌ها وسازما‌ن‌هادراستفاده نامطلوبازمنابعتجدید‌پذیر و تجدیدناپذیر زیستی بیشترین نقش را دارند. ازاین‌حیث شواهد حاکی از این است که به‌‌تبع از عواملی چند در حال حاضر دریای خزر به یکی از آلوده‌ترین اکوسیستم‌های آبی جهان بدل شده است. این مقاله با روش توصیفی ـ تحلیلی و با استناد به منابع معتبر کتابخانه‌ای در پی پاسخ به این سؤال است که آلودگی‌های دریای خزر حول چه منابعی است و عمده‌ترین عوامل تأثیر‌گذار ژئوپلیتیکی بر آلودگی‌های مذکور، نشئت گرفته از چه مسائلی است؟ یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد، به‌‌طور‌کلی آلودگی‌های خزر ناشی از منابع متعدد واقع در خشکی و دریاست که به‌تبع از این منابع، هرکدام از پنج کشور ساحلی به نحوی در آلودگی خزر سهیم‌اند. از حیث دلایل ژئوپلیتیکی نیز، به‌طور مشخص خلأ یک رژیم حقوقی پایدار (اصلی‌ترین عامل)، بسته بودن دریاچه (شکل کالبدی و فیزیکی دریاچه)، نگرش‌ کالاگونه و مادی‌گرایانه کشورهای ساحلی به منابع خزر و توسعه‌نیافتگی و وابستگی برخی کشورهای ساحلی به تکنولوژی‌های غربی مهم‌ترین عوامل ژئوپلیتیکی مؤثر بر آلودگی خزر محسوب می‌شوند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

ژئوپلیتیک و موازنه قدرت در دریای خزر

منطقۀ دریای خزر به‌دلیل مجاورت دو قدرت دائمی روسیه و ایران و ظهور جمهوری­های نواستقلال، یکی از پویا­ترین نقاط جهان است. همچنین پیوستگی منافع سایر بازیگران از جمله ایالات متحدۀ آمریکا و اتحادیۀ اروپا با این کشور­­های ساحلی بر این پیچیدگی و پویایی افزوده است. در این زمینه، وجود ذخایر انرژی منطقه و توجه به منطقه به‌عنوان راهروی تجارت و حمل‌و‌نقل، پیامد­هایی را برای کشور­های منطقه و بازیگران فرامنط...

full text

ژئوپلیتیک دریای خزر با تأکید بر رژیم حقوقی آن

در دوران جنگ سرد، حوضه دریای خزر جزء مجموعه امنیتی همه جانبه اتحاد جماهیر شوروی بود تا جایی که اتحاد شوروی حتی به قرار داد دو جانبه 1920 و 1941 منعقد بین ایران و شوروی در رابطه با نظارت، دخالت و بهره برداری از سطح و عمق، هیچ گونه توجهی به ایران نداشت. بهره برداری از نفت حوضه خزر تحت نظارت کامل شوروی بود ولی برای سه کشور اطراف دریای خزر که جزو محدوده سیاسی و امنیتی اتحاد شوروی بودند، محدوده بهره...

full text

ژئوپلیتیک انتقال انرژی در حوزه دریای خزر و تأثیر آن بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران

با تحول گفتمان ژئواستراتژیک به گفتمان ژئواکونومیک در دهه‌های اخیر و ایفای نقش برتر اقتصاد در عرصه جهانی، ژئوپلیتیک انرژی،خطوط انتقال انرژیو امنیت آن از جایگاه بالایی در مناسبات بین‌المللی برخوردار گردیده‌است. این مقاله تلاش می‌کند تا به این سؤال که «موقعیت ژئواکونومیک دریای خزر و خطوط لوله انتقال انرژی آن چه تأثیراتی بر منافع و امنیت جمهوری اسلامی ایران دارد؟» پاس...

full text

بررسی آلودگی انگلی ماهی کیلکای چشم درشت دریای خزر

در این پژوهش از اسفند سال 1389 تا آذر 1390 طی چهار فصل (زمستان، بهار، تابستان و پاییز) تعداد 252 عدد ماهی کیلکای چشم درشت دریای خزر از صیدگاه بابلسر، نمونه‌برداری شد. در هرفصل 63 عدد ماهی مورد بررسی قرارگرفت. چهار گونه انگل از آنها جداسازی شد. انگل‌های یافت شده عبارت بودند از: نوزاد .sp Contracaecum، نوزاد .Anisakis sp، Bunocotyle cingulata و Pseudopentagrama symmetrica. درصد آلودگی به انگل‌های...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 25  issue 93

pages  149- 182

publication date 2018-03-21

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023