تبیین ژئواکونومیک نظم منطقه‌ای خاورمیانه و آسیای مرکزی در سیستم جهانی

Authors

Abstract:

نظم منطقه‌ای را می‌توان سازماندهی الگوهای رفتاری میان واحدها و کنشگران موجود در یک منطقه  تعریف کرد که در نتیجۀ آن هدف‌های سامانۀ منطقه‌ای محقق شود. برخلاف نظم قدیمی که در آن ویژگی‌های ژئوپلیتیک نقش اصلی را دارد؛ نظم جدید حالت چندبعدی دارد. در واقع با افزایش سطح ارتباطات میان کنشگران در سیستم بین‌الملل نوع جدیدی از نظم بر مبنای اشتراک‌های فرهنگی، سیاسی- امنیتی و اقتصادی شکل گرفته است که برخلاف نوع قدیمی نظم در سیستم بین‌الملل حالت جغرافیایی صرف نداشته و ارتباطات و اشتراک‌ها در آن نقش اصلی را ایفا می‌کنند. در نظم جدید، مناطق به‌عنوان حلقه‌هایی در نظر گرفته می‌شوند که گره‌هایی آن‌ها را به‌ یکدیگر وصل می‌کند. پرسش نوشتار این است که با تمرکز بر منطقۀ خاورمیانه و آسیای مرکزی این نوع از نظم چه ویژگی‌هایی دارد؟ نتایج نشان می‌دهد که در قالب برداشت جدید از نظم، منطقۀ خاورمیانه و آسیای مرکزی دیگر مناطقی جدا از هم نیستند؛ بلکه در قالب یک منطقه تصور می‌شوند که ویژگی‌های مشترک اقتصادی دارند همچون تولیدکنندۀ مواد خام در نظام بین‌الملل، حاشیه‌ای‌شدن در نظم اقتصادی بین‌المللی، شکننده و آسیب‌پذیربودن در پیوندهای راهبردی خود با مناطق مرکزی، وابستگی سیاسی - نظامی به مناطق مرکزی و قرارگیری تحت سیاست‌های کنترلی نظام مرکزی. هدف این نوشتار تبیین ویژگی‌های ژئواکونومیک نظم پیوندی خاورمیانه و آسیای مرکزی است. روش نوشتار نیز روش توصیفی- تحلیلی خواهد بود.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

توزیع فضایی پایگاه‌های نظامی آمریکا در آسیای مرکزی و خاورمیانه

سقوط اتحاد شوروی به‌عنوان یکی از دو ابرقدرت بزرگ جهان سبب شد تا با خروج رقیب اصلی ایالات‌متحده از صحنۀ رقابت، تعادل ژئوپلیتیکی جهان بهم بخورد و فرصتی برای ایالات‌متحده فراهم شود تا نظم نوین مورد نظر خود در جهان را شکل دهد. در نتیجۀ این وضعیت، بسیاری از نظریه‌پردازان، این مرحله را ورود به عصر شکل‌گیری نظام تک‌قطبی در نظام بین‌الملل نامیدند. مقامات کاخ سفید بر این باورند که ایالات‌متحده به‌دلیل د...

full text

تداوم سیستم اقتدار گرایی در آسیای مرکزی

فروپاشی نظام کمونیستی و متعاقب آن تجزیه اتحاد جماهیر شوروی موجب شد تا نظام بین الملل دوباره تعریف گردد.جامعه بین الملل جهانی این مسئله را به منزله خاتمه جنگ سرد و پیروزی قطعی دموکراسی مدرن و غلبه نظام بازار آزاد بر سیستم کمونیستی محسوب نمود.عده ای بر این باور شدند که جمهوری های تازه به استقلال رسیده فدراسیون اتحاد جماهیر شوروی گام محکمی بر جاده دموکراسی مدرن بردارند.حال آن که چنین تصوری در دهه ...

full text

آسیای مرکزی و کاربست دیپلماسی پیشگیرانه: مرکز منطقهای سازمان ملل متحد

دیپلماسی پیشگیرانه، اصطلاحی است که بیش از نیم قرن پیش از سوی داک هامرشولد دبیرکل سازمان ملل متحد مطرح شد و امروزه، مرکز منطقه‌ای سازمان ملل متحد برای دیپلماسی پیشگیرانه در آسیای مرکزی1 درحال ایفای نقش با هدف حل و فصل مسالمت آمیز اختلاف‌ها و پیشگیری از درگیری ها با استفاده از سازوکارهای هشداری و پیشگیرانه است. هدف از تأسیس این مرکز،  کمک و حمایت از کشورهای منطقه در ظرفیت‌سازی برای پیشگیری از چال...

full text

تبیین و تحلیل اختلافات هیدروپلیتیک در منطقه آسیای مرکزی

چکیده مرزهای بسیاری از کشورهای جهان را آبراه­ها و رودها تشکیل می­دهند. برخلاف مرزهای خشکی، مرزهای آبی و به­ویژه مرزهای رودخانه­ای، به دلیل قابلیت­ها و تنگناهای خاص خود، بیشتر زمینه تنش و بحران­آفرینی دارند. از همین روست که بسیاری از صاحبنظران، قرن حاضر را به دلیل چشم انداز تاریک آن در زمینه بروز درگیری و جنگ­ها بر سر منابع آبی مشترک، سده هیدروپلیتیک نامیده­اند. تغییرات اقلیمی ...

full text

تبیین و تحلیل اختلافات هیدروپلیتیک در منطقه آسیای مرکزی

چکیده مرزهای بسیاری از کشورهای جهان را آبراه­ها و رودها تشکیل می­دهند. برخلاف مرزهای خشکی، مرزهای آبی و به­ویژه مرزهای رودخانه­ای، به دلیل قابلیت­ها و تنگناهای خاص خود، بیشتر زمینه تنش و بحران­آفرینی دارند. از همین روست که بسیاری از صاحبنظران، قرن حاضر را به دلیل چشم انداز تاریک آن در زمینه بروز درگیری و جنگ­ها بر سر منابع آبی مشترک، سده هیدروپلیتیک نامیده­اند. تغییرات اقلیمی ...

full text

مدل ژئواکونومیک امنیت در شبکه های منطقه ای سیستم جهانی نوین : مطالعه موردی خاورمیانه

چکیده: امنیت از مهم ترین مسائل نظام بین الملل است که تلاش واحدها معطوف به تامین آن بوده است. امنیت در طی فرآیند زمانی، به دلیل تحول در چارچوب سیستمیِ نظام بین الملل، ابعاد مختلفی را در خود تجربه کرده که نتیجه ی آن، تحول فزآینده در ارکان ساختاری و فرآیندی و میزان و سطح ارتباطات ، کارگزاران، آسیب پذیری ها و ارزش ها بوده است. تغییر در مرزبندی های سیستم، سبب گسترش روابط متقابل گردیده که بالطبع، مفا...

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 10  issue 2

pages  255- 270

publication date 2017-09-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023