تبیین نقش طبقه متوسط جدید جامعه در فرآیند گذار به دموکراسی؛مطالعه تطبیقی مصر و بحرین

Authors

Abstract:

هدف: بر اساس نظریه گذار به دمکراسی هانتینگتون، انتظار می‌رود که کشورها پس از ظهور طبقه متوسط جدید شاهد شکل‌گیری نظام‌های دموکراتیک باشند. هدف اصلی پژوهش حاضر تحلیل نقش طبقه متوسط جدید در فرآیند گذار به دموکراسی و بررسی چرایی عدم تحقق فرآیند گذار به دموکراسی در مصر و بحرین، علی‌رغم رشد طبقه متوسط جدید در این کشورها است. روش: این تحقیق با عنایت به چارچوب نظری هانتینگتون، اتخاذ روش مقایسه‌ای و گردآوری اطلاعات از منابع معتبر علمی و داده‌های ثانویه، به مطالعه تحلیلی- تطبیقی فرایند گذار به دموکراسی در دو کشور مصر بحرین و مصر پرداخته است. یافته‌ها: یافته‌های این مقاله نشان می‌دهد که علی‌رغم رشد نمادهای طبقه متوسط جدید، نظیر افزایش درآمد سرانه، توسعه شاخص‌های آموزش عالی، دیوانسالاری، و ارتباطات، و تحول در ارزش‌های جامعه، فرآیند گذار از نوع تغییر شکل، جابجایی و فروپاشیدر دو کشور بحرین و مصر در مقطع کنونی با موانع جدی مواجه شده است. نتیجه­گیری:در مصر، پس از پیروزی انقلاب فوریه 2011، مرحله نخست فرآیند گذار به دموکراسی، با سقوط رژیم اقتدارگرای حسنی مبارک، با موفقیت انجام شد، اما بعد از کودتا علیه رئیس‌جمهور محمد مرسی در 3 جولای 2013 و مداخله نظامی مورد حمایت قدرت‌های خارجی، شبه اقتدارگرایی دوران مبارک از سوی نظامیان بازتولید شد. بعلاوه، هرگونه تلاش طبقه متوسط جدید برای گذار به مرحله دوم دمکراسی، یعنی تقویت نهادهای دموکراتیک، با ناکامی مواجه شده است.در بحرین نیز با توجه به موانع فرهنگی، ماهیت رانتیر بودن دولت، و رابطه حامی-پیرو بین طبقه متوسط جدید و دولت، فرایند گذار به دموکراسی در مرحله نخست آن، یعنی شکست اقتدارگرایان، متوقف شده است. مضافاً اینکه در هر دو کشور عامل خارجی در جهت تقویت‌کننده اقتدارگرایی عمل کرده است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

نقش طبقه متوسط جدید در انقلاب 2011 مصر

اصلاحات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی گسترده جمال عبدالناصر در مصر که در زمان انورسادات و مبارک نیز پیگیری شد، خصوصاً در زمینه بهداشت و درمان و توسعه آموزش همگانی، باعث افزایش جمعیت جوان و رشد قشر تحصیلکرده دانشگاهی و طبقه متوسط جدید در این کشور شد. از این رو پژوهش حاضر در پی پاسخ گویی به این سوال است که طبقه متوسط جدید چه نقشی در انقلاب 2011 مصر داشته است؟ فرض این پژوهش بر آن است که طبقه متوسط جدید ...

full text

بررسی تئوریک نقش طبقه متوسط جدید در تحقق گذار به دموکراسی در جنبش ملی نفت

ب هطور کلی، پایگاه اجتماعی، کنشگران و گفتمان دموکراس یخواه حاکم در جنبش ملی نفت در اختیار طبقه متوسطجدید بود. در جنبش مزبور، طبقه متوسط جدید زمینه ساختاری یا پایگاه اجتماعی اصلی گذار بود که در شرایط خاص تاریخی (32-1328) که در حوزه سیاست، الگوی مناسبات میان کنشگران سیاسی حاکم جهت گذار به دموکراسی مساعد بود برای تحقق آن اقدام ورزید. در این سا لها طبقه متوسط جدید از طریق تأسیس جبهه ملی و به دست گر...

full text

نقش طبقه متوسط جدید در انقلاب 2011 مصر

اصلاحات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی گسترده جمال عبدالناصر در مصر که در زمان انورسادات و مبارک نیز پیگیری شد، خصوصاً در زمینه بهداشت و درمان و توسعه آموزش همگانی، باعث افزایش جمعیت جوان و رشد قشر تحصیلکرده دانشگاهی و طبقه متوسط جدید در این کشور شد. از این رو پژوهش حاضر در پی پاسخ گویی به این سوال است که طبقه متوسط جدید چه نقشی در انقلاب 2011 مصر داشته است؟ فرض این پژوهش بر آن است که طبقه متوسط جدید ...

full text

نگاهی تطبیقی به نقش طبقۀ متوسط جدید در ایجاد انقلاب در مصر و عربستان

با بررسی تحوّلات تاریخی و انقلاب‌ها و جنبش‌های اجتماعی در چند سدۀ اخیر، می‌توان گفت که طبقۀ متوسط جدید، تأثیرگذارترین نیروی اجتماعی محسوب شده و یکی از ویژگی‌های جوامع در حال نوسازی، ظهور و رشد این طبقۀ اجتماعی است. در میان طبقات مختلف از جمله فقیران، کارگران صنعتی و طبقات بالای اجتماعی، هیچ‌کدام انقلابی‌تر از طبقۀ متوسط جدید نیستند؛ این طبقه می‌تواند به عنوان رهبران فکری بر افکار سنتی غلبه و آنه...

full text

طبقه متوسط جدید و گذار به دموکراسی در جمهوری اسلامی ایران

هدف از نگارش این پژوهش،تشریح،نقش طبقه متوسط جدید در فرایند گذار به دموکراسی درسالهای پس از پیروزی انقلاب اسلامی بود.نوسازی اقتصادی و اجتماعی گسترده بعد از جنگ،باعث افزایش جمعیت جوان و رشد اقشار تحصیلکرده دانشگاهی و گسترش طبقه متوسط جدید در ایران گردیده بود که نقش مهمی در پیدایش زمینه های مساعد درونی برای گذار به دموکراسی دارند.خواستهای سیاسی و اقتصادی این طبقه، در مقابل ساختارکشورکه توان پاسخگو...

full text

بررسی تئوریک نقش طبقه متوسط جدید در تحقق گذار به دموکراسی در جنبش ملی نفت

ب هطور کلی، پایگاه اجتماعی، کنشگران و گفتمان دموکراس یخواه حاکم در جنبش ملی نفت در اختیار طبقه متوسطجدید بود. در جنبش مزبور، طبقه متوسط جدید زمینه ساختاری یا پایگاه اجتماعی اصلی گذار بود که در شرایط خاص تاریخی (32-1328) که در حوزه سیاست، الگوی مناسبات میان کنشگران سیاسی حاکم جهت گذار به دموکراسی مساعد بود برای تحقق آن اقدام ورزید. در این سا لها طبقه متوسط جدید از طریق تأسیس جبهه ملی و به دست گر...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 9  issue 1

pages  77- 100

publication date 2020-05-21

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Keywords

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023