تبیین نظری محبت و دوستی در اندیشه اخلاقی ابن‌مسکویه

 «محبت و دوستی» یکی از مهم‌ترین مقوله‌های اخلاقی و فلسفی است. «محبت» در اندیشه اخلاقی ابن‌مسکویه عنوان عامی برای بیان استعداد ذاتی بشر جهت ارتباط و همبستگی است. دوستی، رنگ اجتماعی دارد و از فروعات عدالت و برتر از آن شمرده می‌شود. بهترین معیار در ارزیابی از عالی‌ترین شکل افعال است. در ایجاد انواع و مراتب این فضیلت بین افراد عواملی مثل لذت، نفع و خیر دخالت دارند که عامل واقعی آن خیر است. از برترین مرتبه محبت با عنوان عشق یاد شده که مخصوص خداوند و حاصل افاضه و القاء الاهی است. اما برای رسیدن به آن مرتبه نباید دست از تمرین و تلاش در کسب فضایل اخلاقی برداشت. نمی‌توان بدون معرفت به محبت نائل شد و شرط صحت معرفت، تهذیب اخلاق و پاکی از هوای نفس است. محبت الاهی، شریعت و وجود اسوه‌ها در رشد فضایل اخلاقی و بهبود روابط اجتماعی نقش بسزایی دارند.