تبیین فرمول‌های خوانایی به عنوان روشی اساسی در تحلیل محتوای کتاب‌های درسی

تحلیل محتوا، یک روش تحقیق علمی و از پرکاربردترین و محبوب‌ترین روش‌های تحقیق در علوم اجتماعی، رفتاری و انسانی است. بررسی کتاب‌های درسی، به دلایلی همچون شناسایی نقاط قوت و ضعف ضروری است. این بررسی روش‌های گوناگونی دارد که تحلیل محتوا یکی از آنهاست. برای تحلیل محتوای کتاب‌های درسی اغلب، از دو گروه روش استفاده می‌شود: ابزارهای فهرستی (چک‌لیست‌ها) و فرمول‌های خوانایی. این مقاله می‌کوشد چند روش متداول فرمول‌های خوانایی را همراه ویژگی‌ها و کاربرد آن تبیین کند. میزان خوانایی یا سطح خوانش، در فهم مطالب کتاب تأثیر بسیاری دارد. از فرمول‌های ریاضی گوناگونی می‌توان برای تعیین میزان خوانایی کتاب‌ها استفاده کرد. این فرمول‌ها، درجة پیچیدگی زبانی متن کتاب را مشخص می‌کند. مهم‌ترین نتایج نشان می‌دهد که به کمک فرمول‌های خوانایی می‌توان مواردی همچون سطح کلاسی، سطح سنی، سطح آموزشی و سبک توصیفی کتاب‌های درسی را تعیین کرد؛ البته باید هر کدام از فرمول‌ها برای متن‌های فارسی بومی شود تا نتایج اعتبار بیشتری داشته باشد.