تبیین ساختار سلسله مراتب اداری گورکانیان، با تکیه بر منشآت بدایع الانشاء یوسفی هروی( 940 ق)

نامه‌نگاری که در قدیم به آن فن «ترسّل» می‌گفته‌اند، به‌عنوان یکی از فنون انشاء و نویسندگی در گسترة فرهنگ و ادب فارسی، جایگاه ویژه‌ای دارد و نامه‌های برجای‌مانده از هر دوران حکومتی، اطّلاعات ارزشمند ادبی، تاریخی، اجتماعی، سیاسی و غیره را در برمی‌گیرد که پرداختن به آن‌ها در حیطة پژوهش‌های تاریخی بسیار راهگشاست. بدایع الانشاء یوسفی هروی یکی از این منابع مکتوب است که برحسب سلسله‌مراتب اداری و مشاغل دیوانی، در زمان همایون شاه گورکانی نگارش یافته است. هدف: نظر به اهمیّت میراث مکتوب، هدف این پژوهش در وهلة نخست، معرّفی نسخه‌ای مربوط به دورة گورکانیان، به‌منظور استفاده در پژوهش‌های ادبی و تاریخی و در وهلة دوم، تبیین ساختار سلسله‌مراتب اداری این دوره با تکیه بر محتوای این اثر است. روش/ رویکرد: روش مورداستفاده در این تحقیق، توصیفی- تحلیلی، بر اساس نسخة خطی بدایع الانشاء و سایر منابع تاریخی موجود است. یافته‌ها و نتایج: نامه‌های بدایع الانشاء به‌عنوان یکی از آثار ارزندة دورة گورکانیان، اطّلاعات مفیدی درزمینة سلسله‌مراتب اداری، مشاغل دیوانی، مذاهب و آیین‌ها، آداب‌ورسوم و شیوة نامه‌نگاری مرسوم در این دورة تاریخی را آشکار می‌نماید.