تبیین راه‌برد نرم‌افزار‌گرایانه جهاد در قرآن کریم

Authors

Abstract:

گونه­شناسی انواع مختلف جهاد در قرآن کریم، بیانگر آن است که می‌توان این مفهوم را در دو گفتمان متفاوت بررسی کرد: نخست، جهاد سخت که با استفاده از واژه‌های «قتال» و «مرابطه»، از آن تعبیر شده است؛ دوم، جهاد نرم که زیر ‌مجموعة واژة «جهاد» است. فلسفه و بنیاد جهاد در دین مبین اسلام، مشتمل‌‏بر اقداماتی است که از ‌طریق نقد مبادی قدرت‌های نامشروع حاکم، به نفی رژیم‌ها و سیاست‌های آن‌ها منتهی می‌شود؛ از این روی می‌توان گفت جهاد در دین مبین اسلام، به‌مثابة راه‌بردی نرم‌افزار‌گرایانه مطرح شده است که امروزه، با استفاده از عنوان عمومی «جنگ نرم»، از آن تعبیر می‌شود. این راه‌برد، متناسب‌ با وضعیت و مقتضیات زمان، به‌گونه‌های مختلف نمود یافته است و نمونة بارز آن را می‌توان در اقدامات جهادی امام حسن(ع) و امام حسین(ع) در‌مقابله با حکومت معاویه و یزید مشاهده کرد؛ بدان معنا که این دو امام بزرگوار در‌واقع، یک راه‌برد را در‌پیش گرفته بوده‌اند. در این مقاله کوشیده‌ایم از ‌طریق معناشناسی و بررسی گونه‌های مختلف جهاد در قرآن کریم، نظریة قرآن دربارة جنگ نرم جهادی را تبیین و راه‌بردهای نرم‌افزار‌گرایانه برای دست‌یافتن به آن‌ها را بررسی کنیم؛ بدان معنا که جهاد، راه‌بردی نرم‌افزار‌گرایانه و شمول آن به‌مراتب بیشتر از جنگ نرم با دشمن است؛ از این روی، جنگ نرم با دشمن، از مصداق‌های جهاد از ‌منظر قرآن کریم به‌شمار می‌آید. برای تبیین دقیق این موضوع، اصل جهاد متناسب‌با گفتمان قرآنی را تحلیل، و مرز‌های مفهومی و کاربردی آن با قتال را ترسیم کرده‌ایم.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

مفهوم‌شناسی جهاد کبیر در قرآن کریم و تبیین عرصه‌های آن

جهاد کبیر تنها ترکیب وصفی در حوزه جهاد، در آیات قرآن کریم است. از آنجایی که در آیات قرآن و نیز سنت اهل‌بیت، جنبه نظامی در موضوع جهاد پررنگ و برجسته است، شایسته است موضوع «جهاد کبیر» مورد بررسی قرار گیرد تا روشن شود آیا جهاد کبیر نیز در حوزه نظامی است یا به عرصه‌های دیگری مربوط می‌شود. مفسران و فقها نوعاً در مورد جهاد به معنای جنگ نظامی به‌تفصیل بحث کرده‌اند، اما در باب جهاد کبیر و مصداق و عرصه‌ه...

full text

تبیین راه برد نرم افزار گرایانه جهاد در قرآن کریم

چکیده گونه­شناسی انواع مختلف جهاد در قرآن کریم، بیانگر آن است که می توان این مفهوم را در دو گفتمان متفاوت بررسی کرد: نخست، جهاد سخت که با استفاده از واژه های «قتال» و «مرابطه»، از آن تعبیر شده است؛ دوم، جهاد نرم که زیر مجموعه واژه «جهاد» است. فلسفه و بنیاد جهاد در دین مبین اسلام، مشتمل ‏بر اقداماتی است که از طریق نقد مبادی قدرت های نامشروع حاکم، به نفی رژیم ها و سیاست های آن ها منتهی می...

full text

معناشناسی واژة «جهاد» در قرآن کریم

معناشناسی به عنوان یکی از شاخه‌های دانش زبان‌شناسی به تحلیل معنایی واژه‌ها و جمله‌های یک متن می‌پردازد و با آن می‌توان جایگاه دقیق کلمه‌ها و ترکیب‌های آن را از طریق نظام معنایی به دست آورد. یکی از واژه‌های بسیار مهم قرآنی که از این منظر مورد مداقّه قرار گرفته، کلمة «جهاد» است. این عبارت از مفاهیم پیچیده‌ای است که از گذشته تا حال مورد توجه مکاتب اسلامی و الهی بوده است و تکرار آن در جای‌جای قرآن ک...

full text

تبیین مقام رضا در قرآن کریم

چکیده: این پژوهش می­کوشد با روش اسنادی – کتابخانه­ای و پیمایش مراحل سه گانه توصیف، تحلیل و تبیین، مقام رضا را در قرآن کریم مورد واکاوی قرار دهد. در این مقاله ضمن بازشناسی معنای لغوی و اصطلاحی رضا، دیدگاه مفسران و عالمان عرفان و اخلاق درباره اقسام، مراتب و درجات مقام رضا مورد تحلیل قرار گرفته سپس با استفاده از آیات و روایات، راه­های تحصیل رضوان الهی در قرآن بررسی و در پایان آثار و نتایج مقام رض...

full text

تبیین علل تکرار آیاتی از قرآن کریم

تکرار در کلام بشری به عنوان یک ابزار‘هرگاه در راستای تأمین هدف اصلی از وضع الفاظ‘ یعنی انتقال معانی قرار گیرد‘ مطلوب است و گرنه نامطلوب خواهد بود. در کلام الهی یعنی قرآن نیز پدیده تکرار حتی تمام الفاظ آیه دیده می شود. این تکرارها با چنین گستردگی از کدام نوع هستند؟ دو بخش این مقاله‘ پاسخگوی این سؤال اساسی است. در بخش اول‘ پس از آشنایی با مفهوم تکرار به طور کلی‘ ضمن برشماری و طبقه بندی انواع تکرا...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 11  issue 3

pages  61- 86

publication date 2014-11-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023