تبیین جامعه‌شناختی عناصر کارناوالیته در نمایش‌های عصر ناصری

author

  • شیوا مسعودی عضو هیئت علمی دانشکده هنرهای نمایشی و موسیقی پردیس هنرهای زیبای دانشگاه تهران.
Abstract:

در این مقاله نمایش‌ها و نمایشواره‌های عصر ناصری از منظری جامعه‌شناسی بررسی شده‌اند. هدف از این تحقیق دریافت دو مسئله است: یکی درک چگونگی تأثیر این نمایش‌ها در تکوین فضایی که به تماشاگران آن مجال رهایی موقت از شرایط سخت و استبدادی آن زمان را می‌داد و دیگر پاسخ به این سئوال که ناصرالدین شاه در مقام نمایندة قدرت مسلط در پدید آمدن این شرایط، چه نقشی داشته است. چارچوب نظری این مقاله نظریة کارناوال باختین است که در ادامة بحث منطق گفتگویی، تکوین شرایط کارناوالی را دستیابی به نوعی دموکراسی موقت و زندگی غیررسمی در برابر شرایط استبدادی و زندگی غیررسمی می‌داند. با توجه به زمینة تاریخی حوزة مطالعاتی‌، روش تحقیق این مقاله اسنادی- تحلیلی است. برای دستیابی به چگونگی نمایش‌های آن دوره‌، بازخورد مردم، شرایط اجتماعی و ویژگی‌های فکری ناصرالدین شاه از منابع و اسناد تاریخی آن زمان استفاده شده و بر اساس ضرورت بحث، اطلاعات گرفته شده مقایسه، تحلیل و ارزیابی شده‌اند. در این مقاله، وضعیت اجتماعی عصر ناصری و ویژگی‌ها‌ی نمایش‌های تعزیه‌، شبیه مضحک و نمایش واره‌های دلقک بازی درعصر ناصری شرح داده شده و با توجه به نشانه‌های نمایشی استخراج شده از شرایط کارناوالی بررسی شده‌اند‌ م تلاش شده است تا به این پرسش‌ها پاسخ داده شود که این که چگونه اجرای این‌گونه نمایش‌ها نوعی تکوین کارناوالیته قلمداد می‌شود، نقش ناصرالدین شاه در این تکوین چه بوده است و چگونه کارکردهای دوسویة آن هم به تداوم قدرت شاه و هم به حس آزادی موقت و آرامش مردم در شرایط دشوار کمک می‌کرده است

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تبیین جامعه شناختی عناصر کارناوالیته در نمایش های عصر ناصری

در این مقاله نمایش ها و نمایشواره های عصر ناصری از منظری جامعه شناسی بررسی شده اند. هدف از این تحقیق دریافت دو مسئله است: یکی درک چگونگی تأثیر این نمایش ها در تکوین فضایی که به تماشاگران آن مجال رهایی موقت از شرایط سخت و استبدادی آن زمان را می داد و دیگر پاسخ به این سئوال که ناصرالدین شاه در مقام نمایندة قدرت مسلط در پدید آمدن این شرایط، چه نقشی داشته است. چارچوب نظری این مقاله نظریة کارناوال ب...

full text

ایران‌گرایی در تاریخ‌نگاری محلی عصر ناصری

در عصر ناصری، با طرح دربار و با هدف ثبت قلمرو جغرافیایی ایران، شمار زیادی تاریخ محلی نوشته شد. این آثار در نگاه نخست، تداوم گفتمان سنت تاریخ‌نگاری محلی و بازتاب هویت‌های بومی مناطق مختلف جغرافیایی ایران هستند، اما با نگاه عمیق‌تر به فرایند تکوین این طرح بزرگ، باید آن را کوششی آگاهانه و توأم با حس وطن‌دوستی از سوی درباریان و نخبگان فرهنگی برای ثبت و تحدید قلمرو سیاسی عصر قاجار در ذیل «ایران»، به...

full text

پیامدهای اجتماعی قحطی‌های عصر ناصری

در عصر ناصری قحطی‌های مکرری در ایران رخ داد که هر بار فجایع ناگواری به همراه داشت.با بروز قحطی‌ها، اوضاع جامعه دچار آشفتگی، بی‌نظمی و هرج‌ومرج می‌شد و پدیده‌هایی مانند تقلب و دزدی و راهزنی گسترش می‌یافت؛ گاه شدت گرسنگی، فقر، فلاکت و فشار روانی ناشی از غم از دست دادن عزیزان به حدی می‌رسید که عده‌ای خودکشی می‌کردند.از دیگر پدیده‌های شومی که در این دوران به چشم می‌خورد، مسئله آدم‌خواری است که گرسن...

full text

طب عامیانه در ایران عصر ناصری

چکیده یکی از موضوعات مهم در تاریخ اجتماعی ایران عصر ناصری، که تابه‌حال چندان مورد توجه قرار نگرفته است، نقش و جایگاه طب عامیانه در نظام درمانی می‌باشد. نظام طب و درمان در این دوره به نوعی آمیخته با تقدیرگرایی و در شرایط فقدان و کمبود هر نوع خدمات طبی دولتی و نیز کم توجهی خود مردم نسبت به امور بهداشتی بود. در چنین شرایطی، باورهای عامیانه در ارائه نوع خدمت درمانگران مختلف در شاکله سه گروه عمده ح...

full text

ساختار قدرت در ایران عصر ناصری

این نوشتار در مطالعه ساختار قدرت در ایران عصر ناصری ، به بررسی ویژگی های ساختار قدرت در دو مقوله یکی فرم و صورت بندی ساختار قدرت ودیگری ماهیت سلطه و اقتدار خواهد پرداخت. ویژگی مشخص ساختار قدرت در ایران عصر ناصری ، استبداد بود . شاه مرکز ثقل و توزیع قدرت بود . در این ساختار ، دولت ، دربار و شخص شاه مقولاتی تفکیک ناپذیر بودندکه به تبع خود از موانع شکل گیری نهادهای مشروع و قانونی محسوب می شدند و پ...

full text

بررسی جرایم اجتماعی در عصر ناصری (1264 – 1313 ه.ق)

 جرم پدیدة اجتماعی است که از دیرباز به تناسب هر عصری و هر نسلی، وجود داشته و بنابراین عمری به قدمت عمر جامعة  بشر دارد.در یک تعریف کلی جرم یا به‌عبارتی بزهرا عملی ناپسند و برخلاف مقررات تعیین‌شده در یک جامعه دانسته‌اند که در اشکال مختلف در تمامی مقاطع تاریخی وجود داشته و مختصِ جامعه یا فرهنگ خاصی نبوده است. با توجه به اهمیت عصر ناصری به عنوان مقطعی حساس در تاریخ ایران، بررسی جرم به‌عنوان یکی از ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 2  issue 1

pages  167- 196

publication date 2010-05-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023