تبیین ادراکات اختصاصی مرتبط با جنسیت: بر اساس نظریة ادراکات اعتباری علامه طباطبایی

author

Abstract:

فمینیسم‌ که بـه ‌عنوان یـک جنبش اجتماعی و سیاسی، از سال‌های پایانی سدة نوزدهم با انگیزه‌های گوناگون آغاز شد، تأثیرات خود را در حوزه‌های مختلف معرفتی بر جای گذاشته است. شاید محوری‌ترین‌ نقد‌ فمینیست‌ها که به یک معنا آبشخور دیگر نقدهاست، اعتراضی است که آنان به تحلیل معرفت و معیار‌های رایج آن وارد می‌کنند. فمنیست‌ها معتقدند‌ اسـتقلال معرفت، عقل و ذهن بشر از اوضاع اجتماعی به‌طورکامل مردود است؛ زیرا افزون ‌بر‌ اوضاع اجـتماعی، احـساسات و عواطف آدمی نیز در عقل و معرفت تأثیر دارد که یکی از مهم‌ترین عوامل اجـتماعی مـؤثر‌ در‌ آن‌، «جنسیت‌» است‌. نسبیتی که فمینیست‌ها در حوزة معرفت‌های زنانه و مردانه مطرح می‌کنند، ‌پذیرفتنی نیست؛ ولی به نظر می‌رسد تفاوت اندیشه‌ای در میان زنان و مردان و حتی نسبیت معرفتی در میان آنان را می‌توان به معنای دیگری تصویر کرد. نویسندة این مقاله می‌پندارد این تفاوت اندیشه‌ای از طریق ابداع نظریه‌ای از سوی علامه طباطبایی; دربارة امور اعتباری که به «نظریة ادراکات اعتباری» مشهور شده، تبیین‌پذیر است؛ تبیینی که ضمن پوشش صحیح تفاوت‌های ادراکی میان زن و مرد، پیامدهای دیدگاه‌های فمینیستی را ندارد و به نسبیت معرفت‌شناختی در ادراکات حقیقی نمی‌انجامد. برای دستیابی به این مهم، پس از مروری کوتاه در نظریة ادراکات اعتباری علامه و معنای جنسیت از دیدگاه او، به ارائة سه تبیینِ نو از ادراکات اختصاصی مرتبط با جنسیت بر اساس این نظریه خواهیم پرداخت. در تبیین نخست از اهداف گوناگون در فاعل‌های ادراکی جنسی، در تبیین دوم از احساسات متفاوت جنسی و در تبیین سوم از جریان‌های موازی طبیعت که علامه ذیل بیان نظریة ادراکات اعتباری از آن یاد می‌کند، استفاده شده است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

معرفت‌شناسی گزاره‌های اخلاقی بر مبنای نظریۀ ادراکات اعتباری علامه طباطبایی

با طرح نظریۀ ادراکات اعتباری از سوی علامه طباطبایی، بسیاری از علوم بشری از جمله علم اخلاق و گزاره‌های، آن تحت این نوع از ادراکات طبقه‌بندی شده و به‌تبع آن به لحاظ معرفت‌شناسی ماهیت و احکامی متفاوت با ادراکات حقیقی پیدا خواهند کرد. در این مقاله با کاوش در آثار علامه طباطبایی در خصوص ماهیت ادراکات اعتباری، مهم‌ترین ویژگی‌های این ادراکات استقرا شده و پیرو آن لوازم و خصوصیات گزاره‌های اخلاقی به ویژ...

full text

سازگاری زوجیت در تفسیر المیزان با نظریة ادراکات اعتباری علامه طباطبایی

علامه طباطبایی در اوایل دهه بیست، نظریة ادراکات اعتباری خود را در «رسالة اعتباریات» به رشتة تحریر درآورد. ادراکات اعتباری به ادراکاتی گفته می‌شود که بر خلاف ادراکات حقیقی، در ظرف خارج مطابق ندارند؛ ولی بر حقیقتی استوارند. ایشان این ادراکات را مرتبط با افکار اجتماعی انسان می‌داند و معتقد است افکار اجتماعی انسان بدون اعتباریات تحقق نمی‌یابد. انسان میان نیاز طبیعی و زیستی خود و رفع این نیاز، ادراک...

full text

کارکرد نظریه ادراکات اعتباری در اندیشه سیاسی- اجتماعی علامه طباطبایی

  اندیشه سیاسی- اجتماعی علامه طباطبایی با توجه به عمق و وسعتی که دارد می تواند راهگشای بسیاری از مسائل سیاسی دوره کنونی در جوامع مختلف باشد. یکی از مهمترین مبانی تفکر فلسفی علامه طباطبایی که اندیشه سیاسی- اجتماعی ایشان را متاثر ساخته است و به نوعی جهت نگاه علامه را تعیین می کند نظریه ادراکات اعتباری است. در این مقاله با توجه به اهمیت و ضرورت طرح اندیشه سیاسی- اجتماعی علامه و مبانی آن سعی شده اس...

full text

" تحلیل هستی‌شناختی نظریۀ ادراکات اعتباری علامه طباطبایی ره"

نظریۀ ادراکات اعتباری علامه طباطبایی (ره) که یکی از اندیشه‌های کانونی و محوری ایشان است همواره به‌منزلۀ نظریه‌ای معر‌فت‌شناختی تحلیل و بررسی شده ‌است، اما نگاهی جامع به آثار علامه طباطبایی (ره) جهت واکاوی موارد استفاده و بهر‌ه‌برداری از این نظریه از سوی ایشان، نشان می‌دهد که علامه به این نظریه نگاه وجود‌شنا‌ختی نیز داشته‌ است. از این زاویه، نشئۀ دنیا، نشئۀ اعتباریات است که مابین دو نشئۀ بدء و ع...

full text

عقلانیت دینی بر اساس نظریه ادراکات حقیقی و اعتباری علامه طباطبایی

  بحث از عقلانیت دین یکی از مهمترین مباحث در حوزه دین پژوهشی به شمار می‌آید. بعضی قائل به عقلانیت حداکثری بوده و تک­تک آموزه‌های دینی را مستقیماً قابل اثبات منطقی دانسته‌اند. دقیقاً در نقطه­ی مقابل، دیدگاهی است که معتقد است سنجش گزاره‌های دینی با عقل، تقابل با ایمان­گروی داشته و دینداری هیچ سنخیتی با عقل­گروی ندارد. بعضی نیز در عین اعتقاد به اثبات­پذیری برخی از گزاره‌های دینی، آنها را نقدپذیر دا...

full text

نظریة ادراکات اعتباری و فلسفه‌های مضاف

نظریة ادراکات اعتباری نظریه‌ای ابداعی و ابتکاری است که به‌واسطة لوازم و استلزاماتش در حوزة ادراکات عملی یا به‌تعبیر سنتی حکمت عملی، سرشت و سرنوشت جدیدی می‌یابد. این نظریه با مطرح‌ساختن تبیینی خاص از نحوة شکل‌گیری دانش‌های عملی انسان در تعامل با واقعِ زیستی و روانی انسان با محیط طبیعی و اجتماعی او، دست‌مایه و زمینة فربهی را برای گشایش افق‌های نظری جدید در فلسفه‌های به‌اصطلاح مضافی هم‌چون فلسفة اخ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 4  issue 2

pages  133- 161

publication date 2017-02-19

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023