تاریخ‌نگاری محلی در شام: تاریخ دمشق ابن‌قَلانِسی

Authors

  • آمنه باقری دانشجوی دکتری گروه تاریخ و تمدن ملل اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
  • معصومعلی پنجه استادیار گروه تاریخ و تمدن ملل اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
Abstract:

نگارش تاریخ‌های محلی در شام که از سده سوم هجری آغاز شد، در عصر حکومت‌های محلی رونق بسیاری گرفت و تاریخ‌های پرشماری ذیل نام شهرهای آن ناحیه، به‌ویژه دو کلان‌شهر دمشق و حلب، نگاشته شد. تاریخ دمشق ابن قلانسی (د. 555‌ﻫ‌) یکی از برجسته‌ترین این تواریخ است. این کتاب در گونه تاریخ‌نامه‌های محلی قرار می‌گیرد که به شیوه سال‌شمار، رویدادهای سال‌های 363 تا 555 هجری را گزارش کرده است. محور گزارش‌های ابن قلانسی‌نخست دمشق و سپس شام است؛ وی افزون بر ذکر تحولات داخلی دمشق حول والیان این شهر، به تحولات خارجی به‌ویژه مناسبات و منازعات دولت‌های مسلمان چون حمدانیان، فاطمیان و سلجوقیان با هم و یا با دولت روم شرقی و صلیبی‌ها نیز می‌پردازد. این کتاب یکی از معدود منابع بررسی تاریخ دمشق در دوره فاطمیان، سلاجقه و جنگ‌های صلیبی است و برای بررسی تاریخ دمشق و شام در سده‌های پنجم و ششم اهمیت بسیار دارد. تاریخ‌نگاری ابن‌قلانسی در تداوم تاریخ‌نگاری‌ رسمی‌ سنتی رایج در دوره میانه، مبتنی بر نگرش نخبه‌گرایانه و بینش تقدیرگرایانه است و از تحلیل‌های انتقادی و علت‌یابی دور است و جنبه سنتی تاریخ‌نگاری اسلامی، یعنی وقایع‌نگاری، بر آن غلبه دارد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تاریخ نگاری محلی در شام: تاریخ دمشق ابن قَلانِسی

نگارش تاریخ های محلی در شام که از سده سوم هجری آغاز شد، در عصر حکومت های محلی رونق بسیاری گرفت و تاریخ های پرشماری ذیل نام شهرهای آن ناحیه، به ویژه دو کلان شهر دمشق و حلب، نگاشته شد. تاریخ دمشق ابن قلانسی (د. 555 ﻫ ) یکی از برجسته ترین این تواریخ است. این کتاب در گونه تاریخ نامه های محلی قرار می گیرد که به شیوه سال شمار، رویدادهای سال های 363 تا 555 هجری را گزارش کرده است. محور گزارش های ابن قل...

full text

جَنی زَهرةِ الآس فی بناءِ مدینةِ فاس1: پژوهشی در تاریخنگاری محلی مغرب اسلامی

ابوالحسن علی جَزنائی،از مشاهیر مورخ مغربی دربار مرینیان است که با نگارش کتاب جَنی زَهرةِ الآس فی بناءِ مدینةِ فاس یکی از مهمترین نوشته های تاریخ محلی فاس را پدید آورد.  این پژوهش به بررسی وتحلیل مطالب،شیوه تدوین ،اسلوب نگارش و منابع مورد استفاده جزنائی در این کتاب پرداخته و سرانجام این اثر را با دیگر تاریخ محلی فاس به نام الانیسُ المُطرِب بروض القرطاس فی اخبار ملوکِ المَغرب و تاریخ مدینة فاس مقایسه می‌کند...

full text

ملاحظاتی پیرامون تواریخ نایافته و تاریخنگاری محلی در خوارزم سده‌های 4ـ5ق

به رغم افزایش مطالعات در زمینۀ تاریخ و تاریخ‌نگاری محلی در ایران در قرون وسطی، تواریخ نایافته همچنان مغفول مانده‌اند. مقالۀ حاضر به بررسی تواریخ محلی مفقود خوارزم و گونۀ آن­‌ها در سده‌های 4ـ5 هجری اختصاص دارد. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که ظهور تواریخ محلی در خوارزم با تأخیر نسبی در سدۀ سوم هجری آغاز گردید و به‌زودی رشد کمی و کیفی را تجربه کرد. پیشگام نگارش تاریخ محلی برای خوارزم از اصحاب ...

full text

سیر تاریخ نگاری محلی در ایالت کرمان

تاریخ نگاری محلی ، سومین گونه مشهور تاریخ نویسی پس از تواریخ سلسه ای و عمومی است.هرایالت و شهری به فراخور اوضاع سیاسی، اجتماعی و اقتصادی کم و بیش دارای یک دواثر و یا بیشتر ، تاریخ محلی است.در این حالت، ایالت وسیع کرمان که حد فاصل بین فارس و خراسان است، از تاریخ نگاری محلی نسبتا غنی برخورداراست و چنانچه تاریخ نگاری محلی آن را با سایر ایالات مقایسه نماییم، پس از خراسان و ایالات ساحل بحر خزر رویکر...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 12  issue 2(پیاپی 24 پاییز و زمستان 1395)

pages  59- 84

publication date 2017-02-03

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023